O σύγχρονος »πιεσμένος» τρόπος ζωής των παιδιών, οι συνήθειές τους και οι πολλές καθημερινές τους υποχρεώσεις, δημιουργούν πολλά και διαφορετικά προβλήματα στο σωστό τρόπο ανάπτυξης του σώματός τους.

Τα σημερινά παιδιά-μαθητές λόγω της περιορισμένης κίνησης και της ελάχιστης άσκησης ενδέχεται να παρουσιάσουν διάφορα μυο-σκελετικά προβλήματα τα οποία, εάν δεν προσεχθούν αρκετά νωρίς,  μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρές και μη αναστρέψιμες παθήσεις, ιδιαίτερα της σπονδυλικής στήλης. Οι συνηθέστερες μυοσκελετικές παθήσεις που ταλαιπωρούν τα παιδιά της προεφηβικής και εφηβικής ηλικίας είναι η κύφωση και η σκολίωση.

Η ΚΥΦΩΣΗ

     Εμφανίζεται σαν ένα κύρτωμα στην πλάτη, που όταν το παιδί σκύβει γίνεται εντονότερο (καμπούρα) και δεν εξαφανίζεται όταν προσπαθεί να ισιώσει. Η ακριβής αιτιολογία εμφάνισης της εφηβικής κύρτωσης είναι άγνωστη αλλά μπορεί να εμφανιστεί με δύο μορφές:

• Η ΕΥΚΑΜΠΤΗ ΚΥΦΩΣΗ προκύπτει λόγω κακής στάσης στην όρθια ή καθιστή θέση και μπορεί να οφείλεται στο οτι το παιδί δεν βλέπει καλά ή δεν ακούει καλά, ή κάθεται σε ακατάλληλο κάθισμα.

Πολλές φορές οι έφηβες έχουν την κακή συνήθεια να «καμπουριάζουν» για να κρύβουν το ανεπτυγμένο στήθος τους και τα αγόρια να περπατούν σκυφτά λόγω κάποιας δικής τους νοοτροπίας ή να σκύβουν για να μην ξεχωρίζουν από κοντύτερους φίλους ή συμμαθητές.

Η συχνότητα εμφάνισης της εφηβικής κύφωσης είναι μεγαλύτερη στα αγόρια σε σχέση με τα κορίτσια.

Η εύκαμπτη κύφωση μπορεί να διορθωθεί εύκολα από το ίδιο το παιδί ή από το γιατρό ή από το γυμναστή του σχολείου που φοιτά, με εκπαίδευση, για την υιοθέτηση της σωστής στάσης ή με κατάλληλες ορθοσωματικές ασκήσεις.

• Η ΔΥΣΚΑΜΠΤΗ ΚΥΦΩΣΗ είναι ωστόσο πιο σοβαρή μορφή,όπου το παιδί όσο και αν προσπαθεί δεν μπορεί να ισιώσει την πλάτη του. Γέρνει την σπονδυλική στήλη, το κεφάλι και τους ώμους μπροστά  ενώ οι ωμοπλάτες του απομακρύνονται η μία από την άλλη.

Μπορεί να οφείλεται σε διάφορα αίτια όπως η κακή ανάπτυξη των σπονδύλων από την νηπιακή ηλικία που όμως αν διαγνωστεί έγκαιρα αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά.

ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ

• Εάν υπάρχει ιστορικό στην οικογένεια θα πρέπει από νωρίς να γίνεται προληπτικός έλεγχος.
• Οι γονείς να είναι πολύ παρατηρητικοί, όσον αφορά την στάση του σώματος του παιδιού, τον τρόπο που περπατάει, τον τρόπο που κάθεται όταν διαβάζει, όταν παίζει και όπως στέκεται.
• Εάν διαπιστώσουν ότι το παιδί παρ” όλες τις παρατηρήσεις δεν διορθώνει την κακή στάση του σώματος θα πρέπει να επισκεφτούν ορθοπαιδικό γιατρό, ιδιαίτερα εάν το παιδί τους παραπονεθεί για πόνους στην πλάτη.
• Να ελεγχθεί η όρασή του για τυχόν μυωπία.
• Στο σχολείο ο καθηγητής της φυσικής αγωγής θα πρέπει να είναι πολύ παρατηρητικός, για να επισημάνει μυο-σκελετικά προβλήματα των παιδιών και να εφαρμόσει το ημερήσιο πρόγραμμα γύμνασης, ορθοσωμικές ασκήσεις και δυναμικές που θα ενδυναμώσουν τις παρακείμενες στην σπονδυλική στήλη μυικές ομάδες.
• Ο καθηγητής της φυσικής αγωγής θα πρέπει να συμβουλεύει τους μαθητές να συνεχίσουν την άσκηση και γενικά να ασχολούνται με τον αθλητισμό και εκτός σχολείου. Άριστο αθλημα που βοηθάει τα παιδιά να διορθώσουν την κακή στάση είναι το κολύμπι (ιδίως το ύπτιο) και είναι κατάλληλο για όλες τις ηλικίες και για κάθε εποχή του χρόνου.
• Επίσης πρέπει να συστήνονται ασκήσεις ραχιαίων και κοιλιακών.
• Εάν η κατάσταση είναι σοβαρότερη ο ορθοπαιδικός γιατρός συστήνει χρήση κηδεμόνα για όσο διάστημα χρειαστεί.

Η ΣΚΟΛΙΩΣΗ

     Είναι η πλάγια κύρτωση της σπονδυλικής στήλης και συνοδεύεται συνήθως και από στροφή των σπονδύλων με αποτέλεσμα την προεξοχή της ωμοπλάτης.

Εύκολα διαπιστώνεται παρατηρώντας ένα παιδί σε στάση προσοχής αν γέρνει από τη μία πλευρά ή το ένα χέρι είναι μακρύτερο από το άλλο ή αν τα ισχία του δεν είναι στην ίδια ευθεία

Σε κάμψη κορμού παρατηρείται ότι η πλάτη του δεν είναι ευθεία αλλά γέρνει δεξιά ή αριστερά.

Τα αίτια της σκολίωσης είναι άγνωστα εμφανίζεται κυρίως στα κορίτσια (70-80%) στην προεφηβική ηλικία λόγω της γρήγορης ανάπτυξης. Ένα μικρό ποσοστό 10% μπορεί να αποδοθεί σε τραύμα, φλεγμονή, όγκο ή ρευματικό νόσημα. Σπάνια εμφανίζεται σε βρεφική ηλικία (συγγενής σκολίωση).

ΠΩΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΕΤΑΙ

• Με προσεκτική παρατήρηση και εντοπισμό από τους γονείς.
• Με εξέταση από τον γιατρό από την νηπιακή ηλικία για να αποφευχθεί η ελλιπής ανάπτυξη της σπονδυλικής στήλης.
• Στο σχολείο μετά από προσεκτική παρατήρηση από τον καθηγητή της φυσικής αγωγής.
• Αν η σκολίωση είναι στο αρχικό στάδιο αντιμετωπίζεται εύκολα με κινησιοθεραπεία, με αθλητισμό(κολύμπι-γυμναστική-μπαλέτο), με την εφαρμογή κατάλληλων ορθοσωμικών ασκήσεων  σε καθημερινή βάση και ενδυνάμωση των παρακείμενων στη σπονδυλική στήλη μυών και των κοιλιακών και ραχιαίων.
• Σε πιο προχωρημένη μορφή με εφαρμογή κηδεμόνα  και με εννεχή παρακολούθηση από ορθοπεδικό γιατρό για όσο καιρό χρειαστεί.
• Φυσιοθεραπεία.
• Χειρουργική επέμβαση.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

         Κλείνοντας το άρθρο θα πρέπει να κρατήσουμε κάτι σημαντικό. Το καλύτερο για τα σημερινά παιδιά που δυστυχώς ειναι υποκινητικά είναι η συνεχής παρακολούθηση από το στενό τους περιβάλλον (γονείς-καθηγητές) για να προληφθούν οι τυχόν παρεκκλίσεις της σπονδυλικής στήλης. Επίσης η συνεχής παρότρυνση απο όλους για κίνηση, για παιχνίδι για άθληση και για σωστή διατροφή σε όλη τη φάση της ανάπτυξης.

Έτσι θα οικοδομηθεί ένας υγιής σκελετός που θα συνοδεύει το παιδί και θα το στηρίξει επιτυχημένα σε όλες τις φάσεις της ζωής του μέχρι τα βαθιά γεράματα.

Γεροκώστα Κων/να