του Σωκράτη Μαυρομάτη
Ο κόσμος του ποδοσφαίρου είναι γεμάτος έντονα συναισθήματα, πάθος, αντιπαλότητες και αγώνες. Ωστόσο, πέρα από τις συγκρούσεις μέσα στον αγωνιστικό χώρο, συχνά αναπτύσσονται σχέσεις μεταξύ ομάδων που ξεπερνούν τα στενά όρια του ανταγωνισμού. Ορισμένες ομάδες διατηρούν δεσμούς φιλίας, που εκφράζονται μέσα από τις σχέσεις των φιλάθλων, κοινές αξίες ή παρόμοια ιστορική διαδρομή.
Στην χώρα μας παρατηρούμε ομάδες που διατηρούν καλές σχέσεις με ομάδες του εξωτερικού. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι η αδελφοποίηση του ΠΑΟΚ με την Παρτιζάν (Σερβία), του Ολυμπιακού με τον Ερυθρό Αστέρα (Σερβία), της ΑΕΚ με την Μαρσέιγ (Γαλλία), του Παναθηναϊκού με την Ραπίντ Βιέννης (Αυστρία) και του Άρη με την Μπορούσια Ντόρτμουντ (Γερμανία). Για ποιον, όμως, λόγο έχουν δημιουργηθεί αυτές οι «συμμαχίες»;
Ένας βασικός λόγος που οδηγεί στη δημιουργία τέτοιων σχέσεων είναι η κοινή ιδεολογική ή κοινωνική ταυτότητα. Ομάδες που προέρχονται από παρόμοιες λαϊκές βάσεις, που αντιμετώπισαν στο παρελθόν περιθωριοποίηση ή καταπίεση, συχνά βρίσκουν κοινό έδαφος και αναπτύσσουν αμοιβαίο σεβασμό. Σε άλλες περιπτώσεις, ο δεσμός μπορεί να έχει ξεκινήσει από κάποιον αγώνα που άφησε θετικές εντυπώσεις ή από συμπόρευση σε διεθνείς διοργανώσεις, όπως συνέβη με την περίπτωση της ΑΕΚ με την Μαρσέιγ, οποίες τέθηκαν αντιμέτωπες στο Κύπελλο Πρωταθλητριών το 1989.
Ιδιαίτερο ρόλο σε αυτές τις σχέσεις διαδραματίζουν και οι φίλαθλοι. Πολλοί σύνδεσμοι οργανωμένων φιλάθλων δημιουργούν «αδελφοποιήσεις», ανταλλάσσουν επισκέψεις σε αγώνες, υψώνουν κοινά πανό και τιμούν την ιστορία και τα σύμβολα της άλλης ομάδας. Για αυτό και είναι σύνηθες να βλέπουμε πανό και συνθήματα ελληνικών ομάδων στα γήπεδα των αντίστοιχων «συμμάχων». Τέτοιες πράξεις εκφράζουν όχι μόνο εκτίμηση, αλλά και την επιθυμία να ξεπεραστεί ο στενός ορίζοντας του ανταγωνισμού.
Παρόλα αυτά, δεν είναι όλες αυτές οι σχέσεις διαχρονικές ή αληθινές. Σε κάποιες περιπτώσεις πρόκειται για δεσμούς που διαρκούν όσο εξυπηρετούν συμφέροντα ή όσο δεν προκύπτουν εντάσεις. Υπάρχουν στιγμές που ακόμη και οι πιο στενές «φιλικές» σχέσεις διαλύονται λόγω επεισοδίων, ακραίων συμπεριφορών ή αλλαγών στην κουλτούρα των ομάδων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν η ΑΕΚ και ο ΠΑΟΚ όπου οι σχέσεις τους έχουν χαλάσει, ενώ στα μέσα του 20ου αιώνα η κοινή προέλευση των δύο ομάδων αποτελούσε το ενωτικό τους σημείο.
Παρά τις προκλήσεις, η ύπαρξη φιλικών σχέσεων ανάμεσα σε ποδοσφαιρικές ομάδες υπενθυμίζει ότι ο αθλητισμός δεν είναι μόνο πεδίο αντιπαράθεσης, αλλά και ευκαιρία για σύνδεση και κοινές αξίες. Όταν τέτοιες σχέσεις βασίζονται στον αμοιβαίο σεβασμό και στην ειλικρίνεια, τότε ξεπερνούν την πρόσκαιρη σκοπιμότητα και αποκτούν πραγματικό, ανθρώπινο βάθος.
