Στήλη: Έθιμα

Χριστουγεννιάτικες Λιχουδιές!!!

                                                             γράφει η Καμπούρη Μαργαρίτα, μαθήτρια της Β” Γυμνασίου

ΚΟΥΡΑΜΠΙΕΔΕΣ

Αποτέλεσμα εικόνας για κουραμπιεδες

Συστατικά

  • 900 γρ. αλεύρι γ.ο.χ.
  • 500 γρ. φρέσκο βούτυρο αιγοπρόβειο, μαλακό
  • 220 γρ. ζάχαρη άχνη
  • 2 βανιλίνες
  • 1/2 κ.γ. πικραμύγδαλο
  • 200 γρ. ξεφλουδισμένο και καβουρδισμένο αμύγδαλο φιλέ (καβουρδίζουμε στους 200 βαθμούς για 5-10 λεπτά)
  • 1 κ.γ. ανθόνερο

Για το σερβίρισμα

  • ζάχαρη άχνη για το πασπάλισμα

Μέθοδος Εκτέλεσης

  • Βγάζουμε 2-3 ώρες νωρίτερα το βούτυρο από το ψυγείο και το αφήνουμε σε θερμοκρασία δωματίου για να μαλακώσει.
  • Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 180ο C στον αέρα.
  • Χτυπάμε καλά στο μίξερ με το σύρμα το βούτυρο για 5 λεπτά σε δυνατή ταχύτητα μέχρι να πάρει άσπρο χρώμα και στη συνέχεια προσθέτουμε την άχνη ζάχαρη και συνεχίζουμε το χτύπημα για άλλα 10 λεπτά.
  • Μόλις μπει η ζάχαρη άχνη θα πέσει λίγο ο όγκος του βουτύρου, αλλά με το xτύπημα θα ξαναφουσκώσει. Πρέπει στο τέλος το μείγμα να μοιάζει με σαντιγί χτυπημένη.
  • Ρίχνουμε μέσα τις βανίλιες, το πικραμύγδαλο και το ανθόνερο. Ρίχνουμε μέσα και τα καβουρδισμένα αμύγδαλα, αφού έχουν κρυώσει.
  • Προσθέτουμε σταδιακά το αλεύρι, εκτός μίξερ και ανακατεύουμε με μία σπάτουλα.
  • Η ζύμη πρέπει να σπάει, να είναι σαν τρίμμα, αλλά να μην κολλάει στα χέρια.
  • Πλάθουμε τους κουραμπιέδες σε ομοιόμορφο σχήμα (3-4 εκ. διάμετρο, 30 γρ. το κάθε ένα) και ψήνουμε για περίπου 20-25 λεπτά μέχρι να γίνουν τραγανά και να πάρουν ωραίο χρώμα.
  • Μόλις κρυώσουν τους  πασπαλίζουμε με ζάχαρη άχνη.

 

                                                                                 ΜΕΛΟΜΑΚΑΡΟΝΑ

 Αποτέλεσμα εικόνας για μελομακαρονα

Συστατικά

Υλικά – μείγμα 1

  • 400 γρ. χυμό πορτοκαλιού
  • 400 γρ. σπορέλαιο
  • 180 γρ. ελαιόλαδο
  • 50 γρ. ζάχαρη άχνη
  • 1/2 κ.γ. γαρίφαλο
  • 2-3 κ.γ. κανέλα
  • 1/4 κ.γ. μοσχοκάρυδο
  • 1 κ.γ σόδα
  • 2 πορτοκάλια ξύσμα

Υλικά – μείγμα 2

  • 1 κιλό αλεύρι γ.ο.χ.
  • 200 γρ. σιμιγδάλι ψιλό

Για το σιρόπι

  • 500 γρ. νερό
  • 800 γρ. ζάχαρη κρυσταλλική
  • 150 γρ. μέλι
  • 3 στικ κανέλας
  • 3 ολόκληρα γαρίφαλα
  • 1 πορτοκάλι κομμένο στη μέση

Μέθοδος Εκτέλεσης

  • Βάζουμε τα υλικά για το σιρόπι, εκτός απο το μέλι, να βράσουν.
  • Σημειώστε ότι πρέπει να ξεκινήσουμε το σιρόπι 3-4 ώρες ,πριν αρχίσουμε να φτιάχνουμε τα μελομακάρονα για να προλάβει να έχει κρυώσει όταν βγουν τα μελομακάρονά μας από τον φούρνο.
  • Μόλις το σιρόπι πάρει μία βράση αποσύρουμε από τη φωτιά και προσθέτουμε το μέλι. Ανακατεύουμε και αφήνουμε το σιρόπι να κρυώσει.

Για τα μελομακάρονα

  • Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 190ο C στον αέρα.
  • Βάζουμε στη συνέχεια όλα τα υλικά του μείγματος 1 σε ένα μεγάλο μπολ και τα ανακατεύουμε με ένα καλό σύρμα.
  • Σε ένα δεύτερο μπολ ανακατεύουμε τα υλικά του μείγματος 2.
  • Προσθέτουμε το μείγμα με τα υγρά συστατικά στο μείγμα με τα στερεά και ανακατεύουμε πολύ απαλά με τα χέρια, για πολύ λίγο (το πολύ για 10 δευτερόλεπτα) για να μην κόψει το μείγμα.
  • Πλάθουμε τα μελομακάρονα σε ομοιόμορφο σχήμα (3-4 εκ. διάμετρο, 30 γρ. το κάθε ένα) και ψήνουμε για περίπου 20-25 λεπτά μέχρι να γίνουν τραγανά και να πάρουν ωραίο χρώμα.
  • Μόλις είναι έτοιμα, ρίχνουμε τα καυτά μελομακάρονα στο κρύο σιρόπι και αφήνουμε για 10-15 δευτερόλεπτα. Στη συνέχεια τα σουρώνουμε και τα πασπαλίζουμε με μέλι και καρύδια.

                                                                                  ΔΙΠΛΕΣ

Αποτέλεσμα εικόνας για ΄δίπλεσ

Υλικά Συνταγής

  • 4 φλ. αλεύρι που φουσκώνει μόνο του
  • χυμό και ξύσμα απο 2 μικρά ακέρωτα πορτοκάλια
  • 1 /2 κ.γλ. κοφτό σόδα μαγειρικής
  • 1/4 φλ. σπορέλαιο
  • 3 κουταλιές κονιάκ
  • 1/2 φλ. νερό (περίπου)
  • σπορέλαιο ή απαλό ελαιόλαδο για το τηγάνισμα
  • Για το μέλωμα
  • 500 γραμ. μέλι θυμαρίσιο Πάρου
  • 250 γραμ. νερό
  • 1/2 κ.σ κανέλα
  • 1/2 κ.γλ. γαρύφαλλο
  • μπόλικο χοντροκομμένο καρύδι για το πασπάλισμα ή σουσάμι καβουρδισμένο

Εκτέλεση

Βάζουμε σε ένα μπολ όλα τα υλικά για τις νηστίσιμες δίπλες χωρίς αυγά και δουλεύουμε τα υλικά μέχρι να έχουμε μία ζύμη εύπλαστη. Αν χρειάζεται προσθέτουμε λίγες σταγόνες νερό για να το πετύχουμε αυτό.

Αφήνουμε τη ζύμη να ξεκουραστεί για περίπου 30 λεπτά. Παίρνουμε κομμάτια ζύμης και ανοίγουμε πολύ λεπτό φύλλο με τον πλάστη σε αλευρωμένη επιφάνεια. Με το ροδάκι κόβουμε το φύλλο σε μακρόστενες λωρίδες- 2 εκατοστά φάρδος και 20 εκατοστά μήκος.

Ζεσταίνουμε σπορέλαιο η απαλό ελαιόλαδο σε βαθιά και φαρδιά κατσαρόλα. Η φωτιά πρέπει να είναι μέτρια προς δυνατή. Με ένα μεγάλο πιρούνι παίρνουμε μία λωρίδα ζύμης από την άκρη, τη στρίβουμε και τη μπερδεύουμε στα δόντια του πιρουνιού. Έπειτα τη βουτάμε στο καυτό ελαιόλαδο. Ταυτόχρονα τυλίγουμε γρήγορα γύρω από το πιρούνι ,όπως τυλίγουμε τα μακαρόνια. Έτσι, το ξεροτήγανο παίρνει σχήμα τριαντάφυλλου, κάνει φουσκαλίτσες και ξεκολλάει εύκολα από το πιρούνι. Με τον ίδιο τρόπο τηγανίζουμε όλες τις λωρίδες του φύλλου.

Αφήνουμε τα ξεροτήγανα σε απορροφητικό χαρτί να στραγγίσουν.

Ζεσταίνουμε σε μια κατσαρόλα το μέλι με το νερό, όχι για να βράσει, απλά για να ζεσταθεί και προσθέτουμε την κανέλα και το γαρύφαλλο. Βουτάμε τα κρύα ξεροτήγανα ένα-ένα στην κατσαρόλα, τα μελώνουμε καλά απ’ όλες τις πλευρές και τα βάζουμε σε πιατέλα, όπου τα πασπαλίζουμε με μπόλικο χοντροκομμένο καρύδι και σερβίρουμε.

Αν σας φαίνεται δύσκολη η διαδικασία με το πιρούνι, τότε μπορείτε απλά να κάνετε σχέδια είτε τσιμπώντας τις λωρίδες, είτε μπλέκοντας τις σε φιόγκο.

 

Έθιμα της Καθαράς Δευτέρας

                                                                                        γράφει η μαθήτρια της Β” Γυμνασίου, Γκουτσίδου Χρύσα

   Η Καθαρά Δευτέρα είναι μια ιδιαίτερη μέρα για τη χώρα μας ,είναι η πρώτη μέρα της σαρακοστής ,δηλαδή της νηστείας πριν τη μεγάλη γιορτή του Πάσχα.

   Η μέρα γιορτάζεται συνήθως στην εξοχή, όπου τρέχουν μικροί και μεγάλοι, για να πετάξουν τον χαρταετό. Οι παλαιότεροι ερμήνευαν το έθιμο αυτό ως επιθυμία του ανθρώπου να διώξει το κακό μακριά.  Η βόλτα μας συνήθως συνοδεύεται και με παραδοσιακά σαρακοστιανά εδέσματα , όπως λαγάνα, ελιές ,ταραμά, αλλά και χαλβά.

   Αποτέλεσμα εικόνας για εθιμα καθαράς ΔευτέραςΆλλα έθιμα της Καθαράς Δευτέρας είναι το γαϊτανάκι ,ένα χορευτικό δρώμενο γύρω από ένα κοντάρι που έχει χρωματιστές κορδέλες που κρατούν οι χορευτές. Το έθιμο έφεραν μαζί τους οι πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία. Στη Μεθώνη της Μεσσηνίας αναβιώνει ένα έθιμο «Του Κουτρούλη ο γάμος» που φαίνεται ότι ξεκίνησε τον 14 αιώνα, ενώ στη Θήβα γίνεται βλάχικος γάμος. ι άνθρωποι στο Γαλαξίδι πηγαίνουν στην αγορά ,όπου γίνεται το μουτζούρωμα και το αλεύρωμα, και διασκεδάζουν όλοι μαζί.

    Σε αρκετές περιοχές έχουμε το έθιμο του Αγά ,που δικάζει με τον τρόπο του ντόπιους και περαστικούς , έθιμο που κρατάει από την Τουρκοκρατία. Στη Νάουσα  χορεύουν στον δρόμο  όλη μέρα οι Γενίτσαροι και οι Μπούλες , ενώ στον Τύρναβο συγκεντρώνονται όλοι στο εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία για να φτιάξουν το μπουρανί.

   Η Καθαρά Δευτέρα τελειώνει και οι χριστιανοί περιμένουν το Πάσχα.

Christmas Customs In The United Kingdom

by Kapetanios Antontios

With Christmas, one of the greatest religious and cultural celebrations among billions of people all around the world, being just around the corner, it is an excellent opportunity to take a better look at the British Christmas Customs.

Advent


Advent, originally celebrated in Germany, is not much popular in England. However, it is used by the church’s calendar as the official start for the run up to Christmas. Its celebration starts four Sundays before Christmas Day.

To traditions of Advent, that can be found in England, are the Advent Calendar and the Advent Candle. The first one, Advent Calendar, was first used by Protestant Christians in Germany in the 19th Century. It was introduced as chalk lines (usually one for each day of December until Christmas Eve), but now they are replaced by rectangular cards with twenty-four doors numbered 1 through 24. Door number one is opened on the 1st day of December, number 2 one the 2nd etc. Behind each door there is a Christmas scene.

On the other side, an Advent candle often has 25 marks on it, a little bit of the candle is burned down by one mark each day. In some homes, 24 candles are kept, one for each night from December 1 through Christmas Eve. Nowadays, it is more common to have 4 candles representing the four weeks before Christmas.

Christmas Eve


In the UK, less emphasis is placed on Christmas Eve than in other countries. Carol singing, midnight church services and going out to the pub are some of the most popular activities that take place on the 24th of December. Santa or Father Christmas comes. They hang up their stockings and go to sleep. Santa and his elves make all the toys for Christmas in his home in Greenland. On Christmas Eve he piles all of the toys onto his sleigh and rides across the sky with his 9 reindeer. According to the tradition, on Christmas Eve mince pies and sherry (or milk) are left out for Santa and nowadays carrots are left for his reindeer.

Christmas Day


On Christmas Day (25th of December) families get up to open their Christmas presents, later in the day they have the Great Christmas Dinner. Initially Christmas Day had nothing to do with presents. But during Queen Victoria’s reign, Christmas became a time for gift giving, and a special season for children.

Boxing Day


Boxing Day is celebrated on the 26th of December. Traditionally, on Boxing Day people share gifts with their friends and tradesmen.

It originated in medieval times, when every priest was supposed to empty the alms box of his church and distribute gifts to the poor. Wealthy people indulged in huge Christmas feasts, and when they were finished, packed up the remains of feasts in boxes and gave them out to their servants. It didn’t become widely celebrated though until Victorian England.

Έθιμα Τσικνοπέμπτης

της Γκουτσίδου Χρύσας, μαθήτριας της Α “τάξης

   Η Πέμπτη της δεύτερης εβδομάδας του Τριωδίου και συγκεκριμένα της Κρεατινής ονομάζεται Τσικνοπέμπτη ή Τσικνοπέφτη, επειδή αυτήν την ημέρα όλοι οι άνθρωποι ψήνουν στα σπίτια τους κρέας και έτσι ο  μυρωδάτος καπνός, δηλαδή η τσίκνα, είναι διάχυτος παντού. Από αυτή την τσίκνα, λοιπόν , πήρε το όνομα της η Τσικνοπέμπτη.

    Είναι ένα έθιμο που δεν γνωρίζουμε ακριβώς την προέλευσή του. Εικάζεται, όμως ότι  προέρχεται από τις γιορτές των αρχαίων Ελλήνων και των Ρωμαίων και επιβίωσε στα χρόνια του Χριστιανισμού. Την Τσικνοπέμπτη ξεκινούν ουσιαστικά οι εκδηλώσεις  της Αποκριάς , που κορυφώνονται την  τελευταία Κυριακή των Αποκριών, την Τυρινή,  με παρελάσεις καρναβαλιστών  σε πολλές πόλεις της Ελλάδας.Την επόμενη μέρα γιορτάζονται τα Κούλουμα με το πέταγμα του χαρταετού και αρχίζει η Σαρακοστή, δηλαδή η νηστεία για σαράντα ημέρες, για να προετοιμαστούν οι χριστιανοί για το Πάσχα.

   Στην Ελλάδα, τα έθιμα του κάθε τόπου για την Τσικνοπέμπτη είναι διαφορετικά.Έτσι στην Κομοτηνή καψαλίζουν μία κότα που θα μαγειρέψουν την επόμενη Κυριακή. Στις Σέρρες ανάβουν μεγάλες φωτιές και αφού ψήσουν τα κρέατα, πηδούν από πάνω τους, ενώ στην Πάτρα έχουν το έθιμο της Γιαννούλας της κουλουρούς. Και όλα αυτά, βέβαια, με κέφι ,τραγούδι και άφθονο κρασί.

Τα έθιμα των αποκριών

των  Ευαγγελίας Τόζιου και Κικής Στεφανίδου

Η ελληνική αποκριά έχει τις ρίζες της στην αρχαία Ελλάδα. Συνδέεται µε την λατρεία του ∆ιονύσου που είναι θεός του κρασιού και των εορτασµών. . Οι μεταμφιέσεις εξηγούνται από την πεποίθηση των ανθρώπων για την «επάνοδο των ψυχών». Τα καρναβάλια συµβαίνουν μια φορά τον χρόνο.  Η  αποκριά διαρκεί τρεις εβδοµάδες  , ξεκινάει 60 µέρες πριν το Πάσχα και ονομάζεται Τριώδιο. Κατά την διάρκεια αυτών των ηµερών, γιορτές και εκδηλώσεις οργανώνονται παντού και οι άνθρωποι διασκεδάζουν πολύ, και κυρίως τα παιδιά. Όλοι µεταµφιέζονται µε αστεία κουστούµια, χορεύουν, τραγουδούν και παρακολουθούν παρελάσεις καθώς και πολλές  άλλες  δραστηριότητες που διοργανώνονται εκείνη την περίοδο. Κατά την διάρκεια όλων αυτών έχουµε κάποια πολύ ιδιαίτερα έθιµα. Στην περιοχή μας επικρατούν τα ακόλουθα:

Γαϊτανάκι:

 Το παλιό έθιµο µε το γαϊτανάκι γίνεται στην κεντρική πλατεία πολλών πόλεων. Είναι ένας χορός  όπου τα άτομα που συμμετέχουν ντύνονται µε παραδοσιακές στολές και χορεύουν σε κύκλο κρατώντας  πολύχρωµες κορδέλες που στερεώνονται στην κορυφή ενός µακριού κονταριού το οποίο βρίσκεται στην µέση του κύκλου. Καθώς χορεύουν, οι κορδέλες τυλίγονται γύρω από το κοντάρι και µετά ξετυλίγονται.

Χάσκα:

Το βράδυ της Αποκριάς τα μικρότερα μέλη της οικογένειας επισκέπτονται τα μεγαλύτερα, δηλαδή τους γονείς,  τα πεθερικά και τους άλλους συγγενείς, φιλώντας τους το χέρι, για να δείξουν σεβασμό και να ζητήσουν συγχώρεση, κατά το χριστιανικό έθιμο. Αργότερα όλα τα μέλη της οικογένειας συγκεντρώνονται γύρω από το τραπέζι και ο αρχηγός της οικογένειας κάνει το έθιμο του χάσκα. Κρεμάει δηλαδή σε έναν πλάστη ένα σκοινί, που στο τέλος του έχει ένα βρασμένο αυγό.Κάθε μέλος της οικογένειας προσπαθεί να το δαγκώσει, χωρίς να χρησιμοποιήσει τα χέρια του, προκαλώντας ο καθένας το γέλιο των άλλων.

Μπουμπούνες:

Την Κυριακή της μεγάλης  Αποκριάς αναβιώνουν κατά το σούρουπο οι μεγάλες φωτιές στις μεγάλες πλατείες της πόλης.  Πρόκειται για προχριστιανικό έθιμο, που επέζησε μέσα στον χρόνο και έφτασε ως τις μέρες μας. Γύρω από την αναμμένη μπουμπούνα, οι παρευρισκόμενοι πίνουν και γεύονται κεράσματα. Λαϊκές ορχήστρες παίζουν τοπικές παραδοσιακές μουσικές και ακολουθεί χορός μέχρι να σβήσει η μπουμπούνα.

Χριστουγεννιάτικα έθιμα του Ρουμλουκιού

                                                                                                                             των Ευαγγελίας Τόζιου και Κυριακής Στεφανίδου

  Χριστούγεννα! Η πιο μαγευτική γιορτή του χρόνου. Η γιορτή που περιμένουμε όλοι μας! Η περίοδος που ευελπιστούμε να πραγματοποιηθούν όλες οι ευχές μας.  Πλήθος εθίμων αναβιώνουν αυτές τις ημέρες  σ” ολόκληρο τον κόσμο. Στην περιοχή μας σώζονται πολλά έθιμα, που ξαναζούν αυτήν τη γιορτινή περίοδο από τους κατοίκους.

Μερικά από αυτά τα έθιμα είναι:

Ρουγκάτσια: Τα «ρουγκάτσια» ήταν μια ομάδα ανδρών που ήταν υπέυθινοι για την είσπραξη χρημάτων ή γεννημάτων από κάθε σπίτι που επισκέπτονταν. Κατά την περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας τα ρουγκάτσια γύριζαν όλα τα χωριά μία φορά τον χρόνο  (την περίοδο του Δωδεκαημέρου) και εισέπρατταν ένα είδος φόρου από τους κατοίκους. Αυτό το έθιμο συνέχισε και στα τελευταία χρόνια της τουρκοκρατίας με τη συμπαράσταση της εκκλησίας. Ήταν μια παρέα δεκατριών αντρών με φουστανέλες που κρατούσαν σπαθιά και γυρνώντας στα χωριά του Ρουμλουκιού μάζευαν χρήματα και δημητριακά για το ταμείο της εκκλησίας του χωριού.  Με αυτά τα χρήματα οικοδομούνταν εκκλησίες, σχολεία και άλλα δημόσια κτήρια. Το έθιμο αυτό αναβιώνει και στις μέρες μας  και  κάθε νοικοκύρης τους υποδέχεται με χαρά και τους φιλεύει γλυκά και κεράσματα, αφού θεωρείται μεγάλη τιμή να μπει το ρουγκάτσι στο σπίτι τους.  Στη συνέχεια, το «ρουγκάτσι» σταυρώνει την εξώπορτα του σπιτιού και χορεύει στην αυλή.  Αυτό συνεχίζεται σε όλα τα σπίτια. Γενικά, είναι ένα από τα πολυαγαπημένα έθιμα του τόπου και του λαού που αναβιώνει στις μέρες μας και συνεχίζεται εδώ και πολλά χρόνια.

Γουρουνοχαρά: Ένα άλλο έθιμο που αναβιώνει τις μέρες των Χριστουγέννων στην περιοχή της Ημαθίας είναι η γουρουνοχαρά! Το σφάξιμο των οικόσιτων χοίρων είναι παλιό έθιμο.Τα παλιά χρόνια, όλοι στο χωριό εξέτρεφαν γουρούνια. Τη δεύτερη μέρα των Χριστουγέννων οι ίδιοι οι νοικοκυραίοι ή μια ομάδα από άντρες έσφαζαν το μεγαλύτερο γουρούνι του σπιτιού.  Μετά το σφάξιμο του γουρουνιού ακολουθούσε γλέντι μέχρι τα ξημερώματα. Αυτή η διαδικασία επαναλαμβανόταν την επόμενη, αλλά και την μεθεπόμενη μέρα. Αν μάλιστα τύχαινε και περνούσαν και τα «ρουγκάτσια», τότε το γλέντι ήταν τρικούβερτο! Οπως πίστευαν, η σφαγή του ζώου έφερνε το λεγόμενο «μπερικέτι» στο σπίτι, δηλαδή καλή σοδεία, καλή χρονιά.

Χριστόξυλο: Στα χωριά της περιοχής μας και γενικά στα χωριά της Βόρειας Ελλάδας, από τις παραμονές των εορτών ο νοικοκύρης ψάχνει και διαλέγει το πιο καλό και γερό ξύλο από πεύκο ή ελιά και το πάει σπίτι του. Αυτό ονομάζεται «Χριστόξυλο» και είναι το ξύλο που θα καίει για όλο το δωδεκαήμερο των εορτών (από τα Χριστούγεννα μέχρι και τα Φώτα) στο τζάκι του σπιτιού ή και στην ξυλόσομπα. Οι νοικοκυρές τότε, προτού έρθει το «Χριστόξυλο», καθαρίζουν το σπίτι και ιδιαίτερα το τζάκι, εκεί δηλαδή όπου θα τοποθετηθεί το Χριστόξυλο. Καθαρίζουν ακόμη και την καπνοδόχο για να την βρούν καθαρή  οι καλικάντζαροι και τα κακά δαιμόνια, έτσι όπως τα αποκαλούν οι ντόπιοι. Έτσι το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων, όταν όλη η οικογένεια βρίσκεται γύρω από το τζάκι, ο νοικοκύρης του σπιτιού ανάβει την καινούρια φωτιά και τοποθετεί στο τζάκι το «Χριστόξυλο». Ο λαός λέει ότι καθώς καίγεται το «Χριστόξυλο», ζεσταίνεται ο Χριστός στη Βηθλεέμ .

Βασιλόπιτα: Η ιστορία της βασιλόπιτας,  είναι μια ιστορία που συνέβη πριν από εκατοντάδες χρόνια στην Καισάρεια της Καππαδοκίας, πόλη της Μικράς Ασίας . Ο Μέγας Βασίλειος ήταν  δεσπότης της Καισαρείας  και ζούσε  εκεί βοηθώντας τους συνανθρώπους του σε ό,τι πρόβλημα και να αντιμετώπιζαν.

Κάποια μέρα, όμως, ένας αδίστακτος στρατηγός της περιοχής απείλησε τον Μέγα Βασίλειο πως θα πολιορκούσε και θα λεηλατούσε την πόλη, αν ο λαός της πόλης δεν του έδινε τον θησαυρούς τους. Εκείνη τη νύχτα ο Μέγας Βασίλειος την πέρασε στον ναό να προσεύχεται στον Θεό για να εισακουστούν οι προσευχές του και να προστατεύσει την πόλη. Την επόμενη μέρα, όμως, ο ανυπόμονος στρατηγός εισέβαλε στην πόλη και εκβίασε τον Μέγα Βασίλειο πως αν δεν του έδιναν τον θησαυρό τους θα τον εξόριζε κάπου μακρία ή και θα τον σκότωνε. Επειδή όμως ήταν πολύ αγαπητός στον λαό, οι χριστιανοί της πόλης μάζεψαν όσα χρυσαφικά είχαν και τα συγκέντρωσαν, για να σωθούν και να σώσουν τον αγαπημένο τους Δεσπότη.

Στο μεταξύ ο στρατηγός διέταξε να επιτεθεί ο στρατός του στο λαό. Όμως τότε ο λαός του πρόσφερε τον θησαυρό. Ο Μέγας Βασίλειος προσευχήθηκε για ακόμη μια φορά στον Θεό. Την ώρα λοιπόν  που ο στρατηγός πήγε να αρπάξει τον θησαυρό,  έγινε το θαύμα. Εμφανίστηκε  ένας καβαλάρης που έσωσε τον θησαυρό και όρμησε πάνω στον στατηγό και στους δικούς του. Ο καβαλάρης αυτός ήταν ο  Άγιος Μερκούριος, ενώ οι στρατιώτες ήταν άγγελοι.

Όμως από τη στιγμή που ο κακός στρατηγός δεν πήρε τον θησαυρό του λαού, ο Μέγας Βασίλειος ήταν αναγκασμένος να τον επιστρέψει πίσω στους κατοίκους της πόλης κι αυτό ήταν δύσκολο. Η μοιρασιά έπρεπε να είναι δίκαιη.Έτσι, σκέφτηκε με τη βοήθεια το θεού να ζυμώσει ψωμάκια και να βάλλει μέσα τα χρυσαφικά. Τα μοίρασε τότε στους ανθρώπους σαν ευλογία. Στην αρχή όλοι παραξενέυτηκαν, αλλά η έκπληξη που ένιωσαν στη συνέχεια ήταν ακόμη μεγαλύτερη, όταν βρήκαν μέσα τα χρυσαφικά.
Αυτή λοιπόν είναι η λεγόμενη βασιλόπιτα, την οποία φτιάχνουμε κι εμείς με το φλουρί μεσα την πρώτη ημέρα του χρόνου, την ημέρα που τιμάται ο Άγιος Βασίλειος.

Πρωτοχρονιάτικα κάλαντα της Μακεδονίας: Τα κάλαντα της περιοχής μας, δηλαδή της Μακεδονίας, τα ψέλνουν το πρωί της παραμονής της πρωτοχρονιάς τα μικρά παιδιά. Ως αντάλλαγμα, παλιότερα, έπαιρναν γλυκίσματα και διάφορα άλλα τρόφιμα. Αντίθετα, σήμερα  παίρνουν ως αντάλλαγμα χρήματα.

Τα κάλαντα της περιοχής μας είναι συγκεκριμένα:

» Ήρθε πάλι νέον έτος, εις την πρώτην του μηνός,

ήρθα να σας χαιρετήσω, δούλος σας ο ταπεινός.

Ο Βασίλειος ο Μέγας, ιεράρχης θαυμαστός,

εις την οικογένειάν σας να’ναι πάντα βοηθός.

Με αγάπη και ειρήνη όλην την αρχή χρονιά,

να περάσετε κι εφέτος, δίχως να έχετε ζημιά.

Τα παιδιά εις το σχολείο να πηγαίνουνε συχνά,

να μαθαίνουνε τον βίο, της πατρίδος τα ιερά.

Δώστε μας τώρα την κότα, δώστε μας και τα αυγά

και κανένα ταλιράκι, ο Θεός να σας βλογά.

Και για τους ξενιτεμένους έχω να σας πώ πολλά.

Σας αφήνω καληνύχτα και του χρόνου με υγειά! «

Το Σούβλισμα του Οβελία ως οικολογικό έθιμο

Της Περιβαλλοντικής ομάδας

    Κάθε Πάσχα το σούβλισμα του αρνιού δεν λείπει από κανένα γλέντι. Η προέλευση αυτού του εθίμου λέγεται ότι έχει ρίζες στην αρχαία Ελλάδα όπου σαράντα μέρες μετά το θάνατο των συγγενών τους οι Αρχαίοι Έλληνες, μαγείρευαν δίπλα απ’ τον τάφο καθώς πίστευαν ότι στο γεύμα που δίνεται και στο μνημόσυνο, συμμετέχει καιίδιος ο νεκρός. Οι αρχαίοι έψηναν αρνιά σε εστίες, έπιναν κρασί και χόρευαν για να τον τιμήσουν.

     Επίσης για τους Ιουδαίους το αρνί σημαίνει το εξιλαστήριο θύμα. Γι αυτό και ο Χριστός ονομάστηκε από τον Ιωάννη τον Πρόδρομο ως  « ο αμνός του Θεού, ο αίρων την αμαρτία του κόσμου».

    Στην πιο πρόσφατη ιστορία, στην περίοδο της Τουρκοκρατίας, οι κλέφτες και οι αρματολοί όταν έκαναν ανακωχή, σούβλιζαν αρνιά πιστεύοντας ότι ο τιμώμενος Χριστός θα χαρίσει την «ανάσταση» και στο πολύπαθο γένος τους.

    Έκτος από το ότι το σούβλισμα του αρνιού το Πάσχα είναι ένα έθιμο συνυφασμένο με τη θρησκεία μας, το έθιμο αυτό είναι επίσης απόλυτα εναρμονισμένο με την  ισορροπία του περιβάλλοντος.

    Η περίοδος πριν το Πάσχα χαρακτηρίζεται από ένα κύμα ξηρασίας το οποίο έχει ως αποτέλεσμα πολλά φυτά να ξεραθούν. Άρα την περίοδο του Πάσχα πολλά ζώα μένουν χωρίς τροφή. Εάν δεν βρεθεί τρόπος για να ταϊστούν αυτά τα ζώα, τα περισσότερα θα ψοφήσουν λόγω των καιρικών συνθηκών. Η λύση σ’ αυτό το πρόβλημα είναι οικονομική και ταυτόχρονα αποδεκτή από όλους μας. Το σούβλισμα του αρνιού!

    Έτσι την περίοδο του Πάσχα χιλιάδες ζώα σφαγιάζονται για να καταναλωθούν. Μ’ αυτόν τον τρόπο, όπως λέει κι ο λαός, έχουμε και την πίτα ολόκληρη και το σκύλο χορτάτο. Απ’ τη μία  ο αριθμός των ζώων αυτήν την εποχή μειώνεται βοηθώντας έτσι στην ομαλή λειτουργία του οικοσυστήματος και ταυτόχρονα ακολουθώντας τα έθιμα γιορτάζουμε καταναλώνοντας κρέας μετά από μια μεγάλη περίοδο νηστείας.

 

Το έθιμο του «Μάρτη»

της Περιβαλλοντικής ομάδας του σχολείου μας

Το έθιμο της «Μαρτιάς» είναι πολύ παλιό, αφού κατά μία εκδοχή έχει τις ρίζες του στην Αρχαία Ελλάδα και συγκεκριμένα στα Ελευσίνια Μυστήρια. Οι μύστες των Ελευσίνιων Μυστηρίων έδεναν μια κλωστή, την Κρόκη, στο δεξί τους χέρι και το αριστερό τους πόδι.

   Σύμφωνα με αυτό, από τη 1η ως τις 31 του Μάρτη, οι άνθρωποι φορούν στον καρπό του χεριού τους ένα αυτοσχέδιο βραχιολάκι, γνωστό ως «Μάρτης» ή «Μαρτιά».  Η λαϊκή παράδοση, λέει ότι η «Μαρτιά»προστατεύει τα πρόσωπα όσων τη φορούν από τον πρώτο ήλιο της Άνοιξης, που είναι πολύ δυνατός!

  Φτιάχνεται την τελευταία ημέρα του Φεβρουαρίου και φοριέται είτε σαν δαχτυλίδι στα δάχτυλα είτε στον καρπό του χεριού σαν βραχιόλι. Καμιά φορά φοριέται ακόμα και στο μεγάλο δάχτυλο του ποδιού, ώστε να μην σκοντάφτει ο κάτοχός του. Το βραχιολάκι αυτό το βγάζουν στο τέλος του μήνα ή το αφήνουν πάνω στις τριανταφυλλιές, όταν δουν το πρώτο χελιδόνι, για να τον πάρουν τα πουλιά και να χτίσουν τη φωλιά τους. Αλλού πάλι το φορούν ως την Ανάσταση, οπότε και το δένουν στις λαμπάδες της Λαμπρής, για να καεί μαζί του.

   Άλλοι πάλι δένουν τον «Μάρτη» σε κάποιο καρποφόρο δέντρο, ώστε να του χαρίσουν ανθοφορία, ενώ μερικοί τον τοποθετούν κάτω από μία πέτρα κι αν την επόμενη ημέρα βρουν δίπλα της ένα σκουλήκι, σημαίνει ότι η υπόλοιπη χρονιά θα είναι καλή. Αλλά, σύμφωνα με την παράδοση, «Μάρτη» δεν φορούσαν μόνο οι άνθρωποι. Σε κάποιες περιοχές της χώρας κρεμούσαν την κλωστή όλη τη νύχτα στα κλαδιά μίας τριανταφυλλιάς, για να χαρίσουν ανθοφορία, ενώ σε άλλες περιοχές την έβαζαν γύρω από τις στάμνες, για να προστατέψουν το νερό από τον ήλιο και να το διατηρήσουν κρύο.

   Το έθιμο της «Μαρτιάς» το συναντάμε στις παραδόσεις σχεδόν όλων των Βαλκανικών χωρών. Στη Βουλγαρία, ονομάζεται «Μαρτενίτσα»,  στα Σκόπια «Μάρτινκα»,  στην Αλβανία «Βερόρε».

   Τηρώντας παραδόσεις και έθιμα αιώνων, οι Βούλγαροι, την πρώτη ημέρα του Μάρτη, φορούν στο πέτο τους στολίδια φτιαγμένα από άσπρες και κόκκινες κλωστές που αποκαλούνται «Μαρτενίτσα». Σε ορισμένες περιοχές της Βουλγαρίας, οι κάτοικοι τοποθετούν έξω από τα σπίτια τους ένα κομμάτι κόκκινου υφάσματος, για να μην τους «κάψει η γιαγιά Μάρτα» (Μπάμπα Μάρτα, στα βουλγαρικά), που είναι η θηλυκή προσωποποίηση του μήνα Μάρτη.

   Η «Μαρτενίτσα» λειτουργεί στη συνείδηση του βουλγαρικού λαού ως φυλαχτό, το οποίο μάλιστα είθισται να προσφέρεται ως δώρο μεταξύ των μελών της οικογένειας, συνοδευόμενο από ευχές για υγεία και ευημερία.

   Από τις πιο ενδιαφέρουσες όμως παραδόσεις είναι εκείνη των Ρουμάνων, που ονομάζουν το βραχιολάκι του Μάρτη «Μάρτιζορ» και το συνδέουν με την μυθολογία. Σύμφωνα με τον μύθο τους, ο Θεός Ήλιος μεταμορφωμένος σε νεαρό άνδρα, είχε κατέβει στη Γη γιατί γινόταν μια λαμπρή γιορτή. Εκεί, τον απήγαγε ένας δράκος, με αποτέλεσμα να βυθιστεί ολόκληρος ο κόσμος στο σκοτάδι και να επικρατήσει βαρυχειμωνιά! Στην προσπάθειά τους να σώσουν τον Θεό Ήλιο και να ξαναφέρουν την Άνοιξη στη γη, μία ομάδα νεαρών κατάφεραν να σκοτώσουν τον δράκο και να απελευθερώσουν τον Ήλιο. Ο αρχηγός τους όμως, ο πιο γενναίος από όλους, σκοτώθηκε κατά τη μάχη και το αίμα του έβαψε κόκκινο το χιόνι. Από τότε, κάθε 1η Μαρτίου, στη Ρουμανία πλέκουν το «Μάρτισορ» με κόκκινη και άσπρη κλωστή, συμβολίζοντας με την κόκκινη το αίμα του νεαρού άνδρα και την αυτοθυσία του, ενώ με την άσπρη αγνότητα.

   Το πιο πιθανόν, όμως, για φέτος είναι να ευχηθούμε «Καλό μήνα», συμπληρώνοντας τη φράση με μία γνωστή παροιμία που συνοδεύει -ανάλογα με τις περιστάσεις βέβαια- το μήνα «…από Μάρτη καλοκαίρι…», αφού ο σχετικά ήπιος χειμώνας ευχόμαστε ότι μας προετοιμάζει για τον ερχομό μίας μοσχοβολιστής άνοιξης. Εμείς ας φορέσουμε τον Μάρτη μας, εις πείσμα όσων θα χαμογελάσουν ειρωνικά, κι ας είμαστε προετοιμασμένοι για την αυριανή ηλιόλουστη μέρα

Top