ΚΑΣΤΡΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ…
Τα Κάστρα της Θεσσαλονίκης είναι ένα σύμπλεγμα τειχών, πύργων και οχυρώσεων με μοναδική αρχαιολογική, αρχιτεκτονική και ιστορική σημασία.
Αυτό που λέμε σήμερα «Κάστρα της Θεσσαλονίκης» είναι μέρος μόνο της παλιάς οχύρωσης. Στην αρχική τους μορφή, τα τείχη και τα κάστρα της Θεσσαλονίκης περιέβαλλαν ολόκληρη την πόλη, συμπεριλαμβανομένης της πλευράς που βρέχεται από τη θάλασσα.
Η σχεδίαση και η τεχνολογία των τειχών τα κάνει να μοιάζουν πολύ με τα βυζαντινά τείχη της Κωνσταντινούπολης, αν και βέβαια το μέγεθος διαφέρει.
Οι πρώτες οχυρώσεις δημιουργήθηκαν με την ίδρυση της πόλης κατά τους ελληνιστικούς χώρους αλλά η σημερινή μορφή των κάστρων είναι στο μεγαλύτερο μέρος κατασκευή του 4ου μ.Χ. αιώνα.
O Λευκός Πύργος, το Επταπύργιο και το Φρούριο Βαρδαρίου είναι μέρη των Κάστρων της Θεσσαλονίκης.
ΣΕΪΧ ΣΟΥ…
Το περιαστικό δάσος Θεσσαλονίκης, γνωστό με την ονομασία Σέιχ-Σου, εκτείνεται στους λόφους που περιβάλλουν την πόλη. Καταλαμβάνει τις νότιες και νοτιοδυτικές πλαγιές του Χορτιάτη μέχρι και το δρόμο Επταπυργίου – Ασβεστοχωρίου.
Το ανάγλυφό του είναι ήπιο με υψόμετρο που κυμαίνεται από 50 έως 450 μ. ενώ οι κλίσεις που επικρατούν είναι μέτριες και κατά τόπους ισχυρές. Όλα τα ρέματα που διέρχονται από την πόλη και τα προάστιά της πηγάζουν από το δάσος ενώ τα νερά τους παροχετεύονται τελικά στον Θερμαϊκό κόλπο μέσω της περιφερειακής τάφρου και του Δενδροποτάμου.
Το περιαστικό δάσος δημιουργήθηκε τη δεκαετία του΄30 με στόχο την ανόρθωση του υποβαθμισμένου τότε οικοσυστήματος ώστε με τη σταθεροποίηση των εδαφών να αποτραπούν τα πλημμυρικά φαινόμενα που συχνά ταλαιπωρούσαν την πόλη.
Οι πρώτες καταγεγραμμένες αναφορές για το περιαστικό δάσος, τη Βυζαντινή περίοδο, μιλούν για την ύπαρξη πηγών, ποταμών και πυκνού δρυοδάσους το οποίο εκμεταλλευόταν (κυρίως για ξύλευση) οι κάτοικοι. Κάποια τμήματά του επιβιώνουν ακόμη και σήμερα στην περιοχή Κουρί στο Ασβεστοχώρι αποτελώντας μοναδικό «ιστορικό μάρτυρα» του δάσους.
Την ονομασία «Σέιχ-Σου», που σημαίνει το «νερό του Σεΐχη», το δάσος την απέκτησε την περίοδο της Τουρκοκρατίας και οφείλεται σ’ ένα νεκρικό μουσουλμανικό μνημείο (τουρμπέ) και στο κτίσμα της πηγής. Το ερείπιο της πηγής υπάρχει ακόμη, στην τοποθεσία «Χίλια Δέντρα». Μέχρι τη δεκαετία του 1930, η συνεχής ξύλευση, η υπερβόσκηση, η εκχέρσωση και γενικά η υπερεκμετάλλευση οδήγησαν στην υποβάθμιση του δάσους. Οι επιπτώσεις της υποβάθμισης αυτής κατέστησαν αναγκαία την άμεση αναβάθμισή του.
Έτσι, το 1921, με απόφαση του Υπουργού Γεωργίας, κηρύχθηκε ως αναδασωτέα έκταση 1.300 στρ. στην περιοχή των «Χιλίων Δέντρων». Οι πρώτες αναδασωτικές εργασίες υλοποιήθηκαν από καθηγητές και φοιτητές της Δασολογικής Σχολής του Α.Π.Θ. το 1929, όταν φυτεύτηκαν κυρίως τραχεία πεύκη και κατά θέσεις κυπαρίσσια. Οι αναδασώσεις συνεχίστηκαν ιδιαίτερα μετά το 1934 και μέχρι τη μεταπολεμική περίοδο. Την τελευταία εικοσαετία γίνονται συντονισμένα και οργανωμένα από το Δασαρχείο Θεσσαλονίκης και τη Διεύθυνση Αναδασώσεων Θεσσαλονίκης.
Η συνεχής αυτή προσπάθεια, συνοδευόμενη από τις κανονιστικές πράξεις για τη θεσμική κατοχύρωση και προστασία του, δημιούργησε ένα δάσος το οποίο εκτείνεται στις πλαγιές του Κέδρινου λόφου, έχει συνολική έκταση 30.000 στρμ. περίπου και αποτελείται από κωνοφόρα κυρίως είδη.
Τον Ιούλιο του 1997 το περιαστικό δάσος Θεσσαλονίκης υπέστη φοβερή οικολογική καταστροφή, καθώς το 55% της συνολικής του έκτασης (16.640 στρ.) κάηκε. Ακολούθησαν έργα αποκατάστασης του καμένου δάσους (κατασκευή έργων αντιδιαβρωτικής-αντιπλημμυρικής προστασίας, έργα αναδάσωσης- βελτίωσης της βλάστησης κ.λπ.), κυρίως από τις Δασικές Υπηρεσίες, αλλά και από άλλους φορείς.
Η σημαντική φυσική αναγέννηση των ειδών τραχείας πεύκης και κυπαρισσιού και οι αναδασώσεις με νέα είδη (δρύ, αριά, φράξο, κέδρο, κυπαρίσσι , κουκουναριά, κουτσουπιά κ.α.) οδήγησαν σήμερα στην ύπαρξη ενός δάσους που κατά 55% είναι ένα νεαρό και ευαίσθητο οικοσύστημα που πρέπει ακόμη περισσότερο να προστατευθεί.
Η προσπάθεια αυτή βρίσκεται σήμερα σε εξέλιξη μέσα από την υλοποίηση ενός ολοκληρωμένου έργου για την προστασία και αναβάθμιση του δάσους, με τον συντονισμό όλων των φορέων και τη συγχρηματοδότηση της Ε.Ε. και της χώρας μας.
Ευστρατία Λαζαρίδου
ΠΗΓΕΣ
- http://newsmme.blogspot.gr/2011/07/blog-post_8913.html
- http://www.blog.gr/articles/77558/index.html
- http://www.kastra.eu/castlegr.php?kastro=thesniki
- https://www.flickr.com/photos/ekounoupamelissa/5014678536/
