Συνέντευξη με τον απόφοιτο του σχολείου μας Νίκο Ξανθούλη
Α΄ΜΕΡΟΣ
-Ελισάβετ
Σας καλωσορίζουμε κύριε Ξανθούλη στο σχολείο μας και σας ευχαριστούμε που δεχτήκατε την πρόσκληση του Ομίλου Δημοσιογραφίας για συνέντευξη. Μιλήστε μας, λοιπόν, για τα μαθητικά σας χρόνια στο σχολείο μας!
Πώς ήταν τα τετράμηνα τότε στο σχολείο, δύσκολα;
- Νίκος Ξανθούλης
Τρίμηνο είχαμε εμείς, γιατί είχαμε δύο εξάμηνα που δίναμε εξετάσεις γραπτές, τον Γενάρη και τον Ιούνιο. Ναι, πρέπει να έπαιρνα γύρω στο 16,5-17 που ήταν μεγάλος βαθμός εκείνην την εποχή, δεν ήταν όμως από τους καλύτερους. Είχαμε κάτι «τέρατα» άλλα που βγάζανε 18. Δεν έδιναν εύκολα βαθμούς οι καθηγητές…
Ο μόνος που έγραψε 20 στην Έκθεση στις Πανελλήνιες 2 φορές, ήταν ο Κώστας Ντάλτας, ο συμμαθητής μου και δικηγόρος του Πειραιά, Ποινικολόγος τώρα. Τότε δεν μπορούσε κανείς να φανταστεί μια τέτοια βαθμολογία!
- Ελισάβετ
Μάλιστα, γενικότερα, πώς επηρέασε η φοίτησή σας στην Ιωνίδειο την καριέρα σας, τις επιλογές σας;
- Νίκος Ξανθούλης
Η σχέση μου με τα αρχαία ήταν πάντοτε πάρα πολύ δυνατή. Δηλαδή δεν έπαψα ποτέ να διαβάζω αρχαία. Kυρίως διάβαζα Πλάτωνα. Στην ηλικία σας είχα διαβάσει όλα τα βιβλία του και είχα κάνει τις περιλήψεις τους. Αυτές τις συζητούσαμε στην τάξη όπως και τις επιστολές του Πλάτωνα. Κάποια από αυτά τα κείμενα τα είχα διαβάσει και από το πρωτότυπο.
Και τα επόμενα χρόνια δεν έπαψα ποτέ να έχω αυτή την καλή σχέση με τα αρχαία ελληνικά. Να φανταστείτε ότι όταν χρειάστηκε να γράψω τη μουσική για τις Ευμενίδες του Αισχύλου, έπρεπε να διαβάσω όλο το κείμενο από το πρωτότυπο. Ένας φίλος μου Ιταλός, κλασικός φιλόλογος, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Σαλέρνο, ο οποίος μάθαινε και νέα ελληνικά, μου είπε τότε «Τελικά είναι η ίδια γλώσσα, τα νέα ελληνικά με τα αρχαία». Του απάντησα «Θα σου πω μια εμπειρία που είχα όταν άρχισα να διαβάζω τις Ευμενίδες στην πρώτη σελίδα. Όλες οι λέξεις είχαν μια ρίζα κοινή με τα νέα ελληνικά, ήταν κατανοητές. Μια λέξη δεν μπορούσα όμως να καταλάβω, τη λέξη «Κέλσας» μετοχή αορίστου, «Κέλσας ο Απόλλων ες Δελφούς». Ψάχνω στο λεξικό Liddell Scott και βρίσκω ότι «κέλλω» σημαίνει έρχομαι από τη θάλασσα στην ξηρά. «Ξόκυλλε ένα πλοίο» λέμε στα νέα ελληνικά».
Δεν είναι απίστευτο; Γι΄αυτήν τη στενή σχέση έλεγα μεταξύ ημών και των αρχαίων που δημιουργεί η κοινή γλώσσα. Αυτό καταλαβαίνω εγώ από το «ξόκυλλε», είναι η δική μου εμπειρία, μια εμπειρία οπτική. Όταν ένα πλοίο πέφτει στα βράχια λέμε «ξόκυλλε». Για έναν Άγγλο που σπουδάζει αρχαία ελληνικά, αυτό είναι μόνο μια λέξη, που πρέπει να την αντιστοιχίσει με μια δική του λέξη και να φτιάξει μια άλλη εικόνα. Εγώ την λέξη αυτή την έχω εμπειρικά. Αυτό είναι το μεγάλο μου αβαντάζ ως Έλληνας που το χρησιμοποιώ στο εξωτερικό.
- Ελισάβετ
Γενικότερα από τα χρόνια που ήσασταν στην Ιωνίδειο, έχετε κάποια εμπειρία που θεωρείτε πολύτιμη και που σας έχει καθορίσει;
- Νίκος Ξανθούλης
Καλά, ότι με έχει καθορίσει το σχολείο, με έχει καθορίσει. Σίγουρα. Και στις σπουδές που μου παρείχε και ως προς τους δασκάλους που είχα, τους καθηγητές. Χρησιμοποιώ την λέξη δάσκαλος περισσότερο από καθηγητής, γιατί στην μουσική η λέξη δάσκαλος είναι τιμητικός τίτλος. Στον δίνουν οι φοιτητές αυθόρμητα, σε φωνάξουν «Δάσκαλε».
Οι δάσκαλοί μας, λοιπόν, μας καθόρισαν συνολικά, ως άτομα. Ο φιλόλογος μας, για παράδειγμα, ο Καπασάκης από τη Σαλαμίνα, ο Εμμανουηλίδης, ο Βαρδάκης ο μαθηματικός, αυτός κι αν μας καθόρισε σαν προσωπικότητες, ήταν μάγκας Πειραιώτης που δεν χαμπάριαζε τίποτα, έλεγε την πραγματικότητα, στην έδειχνε κατάμουτρα, για να την αντιμετωπίσεις. Επίσης, ο διευθυντής Τριανταφυλλίδης: Τριανταφυλλίδης, Τριανταφυλλάκης ή «Λαλάκης». Εμείς τον φωνάζαμε «Λαλάκη» όχι ως αστείο, για να τον κοροϊδεύουμε, αλλά επειδή τον αγαπούσαμε τόσο πολύ που τον θεωρούσαμε δικό μας. Μας καθόρισε με την καλοσύνη του. Ήρθε αμέσως μετά από έναν διευθυντή που λεγόταν Βερνίκος και στα χρόνια της Χούντας καταπίεζε τόσο πολύ τους μαθητές της Ιωνιδείου που πολλοί φύγανε με ψυχολογικά προβλήματα. Έβγαινε στον πρώτο όροφο το πρωί, δεν κατέβαινε κάτω, φορούσε μια μαύρη καμπαρντίνα και μια ρεπούμπλικα καπέλο και το μόνο που έκανε ήταν να λέει ο τάδε τιμωρείται έτσι, ο τάδε τιμωρείται έτσι. Αυτό, ούτε μία καλημέρα!
Και φυσικά με καθόρισε η Βιβλιοθήκη της Ιωνιδείου… Ήταν πολύ μεγάλη βιβλιοθήκη για την εποχή, να σκεφτεί κανείς ότι ξεκινάει το 1843. Εκεί έβρισκα τα έργα του Πλάτωνα, για να τα διαβάσω. Υπήρχε και μια καταπληκτική βιβλιοθηκάριος.
Μια καθηγήτρια επίσης η οποία μας καθόρισε ήταν η Όλια η Κουρουπού, καθηγήτρια γαλλικών, με την οποία κάναμε κάθε μέρα γαλλικά. Πέθανε αρκετά νέα, άφησε τρία παιδιά, τρία αγόρια. Ο ένας είναι από τους μεγαλύτερους τραγουδιστές Λυρικής σκηνής, ο Τάσος Αποστόλου και τα άλλα δύο αγόρια είναι εξαιρετικά. Ο δε αδελφός της, ο Γιώργος Κουρουπός είναι από τους μεγάλους συνθέτες της Ελλάδας, το δεξί χέρι του Μάνου Χατζιδάκι, ζει ακόμα.
-Ελισάβετ
Τον έχετε γνωρίσει φαντάζομαι…
- Νίκος Ξανθούλης
Ναι, ναι … Κοίτα είμαι ένα μνημείο. Έχω παίξει 3 χρόνια και με τη Βουγιουκλάκη. Ήμουν τότε πολύ μικρός από τα 19 ως τα 21. Ήμουνα σε τρεις παραγωγές…
-Ελισάβετ
Εσείς προλάβατε το σχολείο όσο ήταν αρρένων ακόμα έτσι;
- Νίκος Ξανθούλης
Στην τελευταία τάξη του Λυκείου ήμουν όταν μπήκαν τα κορίτσια μέσα. Ήταν το 1979-1980. Η τάξη μου βέβαια αποφοίτησε ως αρρένων. Μόνο η πρώτη γυμνασίου ήταν μικτή, υπήρχαν κοριτσάκια με μπλε ποδιές. Γιατί φορούσαν και ποδιές τότε, μόνο τα κορίτσια, όχι τα αγόρια.
- Μάγδα
Είχε στολή η Ιωνίδειος;
- Νίκος Ξανθούλης
Εμείς δεν είχαμε, μπήκαμε με το που έπεσε η χούντα το 1974 και αποφοιτήσαμε το ’80. Δύο χρόνια πριν πρέπει να υπήρχε.
- Μάγδα
Όταν μπήκατε πρώτη γυμνασίου τέλειωσε η χούντα… Υπήρχε ακόμα επιρροή από τα βιβλία της χούντας;
- Νίκος Ξανθούλης
Ναι ακόμα υπήρχαν τα βιβλία της χούντας, όπως και αυτός ο διευθυντής. Αλλά δεν υπήρχε επιρροή, φοβούνταν, δεν τολμούσαν. Υπήρχε πολύ δημοκρατικό κίνημα μέσα στην Ιωνίδειο. Άνθρωποι, πάρα πολλοί αριστεροί, δεξιοί ήταν πολύ λίγοι τότε. Εγώ ήμουν στην ΚΝΕ τότε εδώ, σε μεγάλο κομμάτι της ΚΝΕ, η οποία έβλεπε τα πράγματα λίγο ηρωικά, δεν έβλεπε την πραγματικότητα, δεν έβλεπε στη Σοβιετική Ένωση το τι γινόταν. Εγώ ήμουνα συμμαθητής με τον Γιώργο Κατρούγκαλο, αν τον ξέρετε, που ήταν υπουργός επί ΣΥΡΙΖΑ. Αυτός ήταν στο δεύτερο τμήμα, εγώ στο τρίτο και ήταν ο καθοδηγητής της οργάνωσης της ΚΝΕ.
- Γιώργος Λ.
Αναρωτιέμαι ποια ήταν η δυναμική μέσα στην τάξη όταν είναι 27 αγόρια σε ένα τμήμα;
- Νίκος Ξανθούλης
40 σε κάθε τμήμα!
- Ελισάβετ
Διπλάσια άτομα σε σύγκριση με σήμερα;
- Νίκος Ξανθούλης
160-163 ήμασταν σε κάθε τάξη, αλλά φεύγανε κάποιοι, είχαμε διαρροές στην πορεία και καταλήγαμε 145- 148. Τι γινόταν; Χαμός. Εννοείται πως γινόταν χαμός, η πρώτη χρονιά ειδικά ήταν δύσκολη. Κάποιες φορές είχαμε αντιπαραθέσεις… Θυμάμαι μια φορά στην τελευταία τάξη του Λυκείου κάτι ρώτησε ο καθηγητής, σήκωσα το χέρι μου να απαντήσω, γυρνάει ο άλλος «α ρε γλύφτη» μου λέει, παπ του ρίχνω μια σφαλιάρα μπροστά και «σκοτωθήκαμε», ο καθηγητής δεν ήξερε πώς να μας ξεχωρίσει. Μετά, όμως, αρχίσαμε να τα βρίσκουμε και … Σκεφτείτε! Τώρα κάνουμε reunion κάθε χρόνο και αυτός ο συμμαθητής μου τα οργανώνει.
Μπορώ να σας πω ότι μια φορά κάθε μήνα συναντιόμαστε μια παρέα συμμαθητών από την τάξη μας, όχι πάντα η ίδια παρέα. Όταν έρχεται, για παράδειγμα, ο φίλος μας που έχει ένα μαγαζί του στην Κολωνία, στη Γερμανία πάμε όλοι μαζί να τον συναντήσουμε… Κάνω εγώ κονσέρτα και ξαφνικά θα δω έναν συμμαθητή μου στο κοινό. Είναι πάρα πολύ ωραίο συναίσθημα, γιατί έχουμε μια συνάφεια.
Μια συνάφεια την οποία τη βλέπεις και στο χιούμορ… Έτσι, όταν ήμουν νέος νόμιζα πως αυτό το χιούμορ που έχουμε στην Ιωνίδειο, ισχύει γενικά σε κάθε εποχή και κάθε γενιά. Μόλις τελείωσα το σχολείο, βρήκα δουλειά σε κρουαζιερόπλοιο ως τρομπετίστας. Πήγα να πω ένα από τα ανέκδοτα που λέγαμε με τους συμμαθητές μου και γελάγαμε πάρα πολύ, αλλά με κοίταξαν όλοι ανέκφραστοι. Τότε κατάλαβα ότι δεν μπορώ να μιλάω στο ίδιο επίπεδο με άλλους… δεν γινόμουν αντιληπτός, όπως από τους συμμαθητές μου!
- Ελισάβετ
Ήταν ένα αίσθημα ότι ανήκατε σε μια ομάδα.
- Νίκος Ξανθούλης
Ναι, ναι, ναι.
- Ελισάβετ
Μάθαμε ότι είχατε και ύμνο της Ιωνιδείου, εμείς δεν το προλάβαμε, δεν τον ξέρουμε καν. Πού ακουγόταν;
- Νίκος Ξανθούλης
Κάθε τόσο ξαφνικά ξεκινούσαμε να τον τραγουδάμε όλοι μαζί, σε αγώνες μπάσκετ, όταν πηγαίναμε εκδρομές… Ξαφνικά σηκωνόταν κάποιος και άρχισε να φωνάζει «Ι-Ω-ΝΙ ΔΕΙΟΣ-ΠΡΟΤΥΠΟ-ΣΧΟΛΕΙΟ», άλλος «Ι-Ω-ΝΙ-ΔΕΙΟΣ ΠΡΟΤΥΠΟΣ ΣΧΟΛΗ» και αρχίζαμε… αυτόν τον ύμνο, να τον τραγουδάμε…
Οικονομοπούλου Ελισάβετ- Βολικάκη Μάγδα Β3
