Του Σταμάτη Κουμουνδούρου Β2
Ο Πολυχρόνης ή γνωστός και ως Χρόνης Αηδονίδης ήταν ένας Έλληνας μουσικός και τραγουδιστής της Θρακιώτικης παραδοσιακής μουσικής κυρίως. Ο ίδιος γεννήθηκε στις 23 Σεπτεμβρίου του 1928 στην Καρωτή, ένα χωριό κοντά στο Διδυμότειχο. Μάλιστα στο χωριό του πέρασε τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια και εκεί έμαθε τα πρώτα του τραγούδια και μυήθηκε στον κόσμο της παραδοσιακής μουσικής, πρώτα από τη μητέρα του, που γνώριζε τα περισσότερα τραγούδια της Θράκης κι έπειτα απ” τους πλανόδιους μουσικούς. Μαθητής ακόμα, διδάχθηκε βυζαντινή μουσική από τον πατέρα του και κατόπιν στο Διδυμότειχο από τους εξέχοντες ψάλτες οι οποίοι αναγνώρισαν νωρίς τα φωνητικά χαρίσματα του έφηβου Χρόνη. Ολοκλήρωσε αργότερα τις σπουδές του στη βυζαντινή μουσική στην Αθήνα, στο Ελληνικό Ωδείο.
Το 1950 όταν βρέθηκε στην Αθήνα εργάστηκε σε νοσοκομείο ως λογιστής. Το 1953 γνώρισε τον λαογράφο Πολύδωρο Παπαχριστοδούλου, ο οποίος του πρότεινε να συμμετέχει στην εκπομπή του «Θρακικοί Αντίλαλοι» στο κρατικό ραδιόφωνο. Αν και ήταν διστακτικός στην αρχή ο Χρόνης Αηδονίδης, εντέλει αποφάσισε να λάβει μέρος στην προσπάθεια διάσωσης της ελληνικής μουσικής παράδοσης. Από τότε και με τη βοήθεια του Πολύδωρου Παπαχριστοδούλου άρχισε να παίρνει μέρος στις εκπομπές του συμμετέχοντας πολύ σύντομα ως μονωδός στη Χορωδία του Παντελή Καββακοπούλου, ενώ από το 1957 ανέλαβε τακτική εβδομαδιαία εκπομπή στο ραδιόφωνο, προβάλλοντας το μουσικό θησαυρό της πατρίδας του, της Θράκης. Ήταν η πρώτη φορά που τα Θρακιώτικα τραγούδια ακούγονταν σε όλες τις περιοχές της Ελλάδας.
Ο Αηδονίδης δημιούργησε μια πλούσια δισκογραφία με πολλά από τα ωραιότερα τραγούδια της Θράκης, βόρειας, ανατολικής και δυτικής.
Tο θρακιώτικο τραγούδι με την αριστοτεχνική και μελίρρυτη φωνή του αγαπήθηκε σε κάθε γωνιά της Ελλάδας. Παράλληλα, έχει ταξιδέψει μαζί του στην Αμερική, στην Αυστραλία, σε πολλά κρατίδια της πρώην Σοβιετικής Ένωσης και στην Ευρώπη. Γι’ αυτό άλλωστε επιλέχθηκε να εκπροσωπήσει την πατρίδα μας στις δύο μεγαλύτερες διοργανώσεις των τελευταίων χρόνων. Την πρωτοχρονιά του 2000, σε ένα παγκόσμιο τηλεοπτικό εορταστικό πρόγραμμα υποδοχής της νέας χιλιετίας, όταν κάθε χώρα ανέλαβε να μεταδώσει ένα video-clip τραγουδιού μέσω δορυφορικής σύνδεσης, για να καλωσορίσει το νέο αιώνα, η Ελλάδα καλωσόρισε την ανατολή του 2000 στο Σούνιο με τη φωνή του Χρόνη Αηδονίδη στα τραγούδια «Να “μαν πουλί να πέταγα» και «Βασίλεψεν Αυγερινός». Συνεχίζοντας, το 2004, πραγματοποίησε την έναρξη της Τελετής Λήξης των Ολυμπιακών αγώνων της Αθήνας, με το συγκινητικό καθιστικό τραγούδι: «Φίλοι μ’ καλωσορίσατε», απλώνοντας την ιερή μουσική της Θράκης σε κάθε γωνιά του κόσμου.
“Ήταν μεγάλη εμπειρία στην Ολυμπιάδα να βλέπεις το στάδιο γεμάτο με 80.000 κόσμο και να φαντάζεσαι ότι σε βλέπουν και μερικά ακόμα δισεκατομμύρια!” είχε αναφέρει ο ίδιος.
Από τότε πολλά τραγούδια του Χρόνη Αηδονίδη ακούγονται στο εξωτερικό, στο ραδιόφωνο αλλά και ως σήματα σε εκπομπές ή και σε τηλεοπτικά διαφημιστικά σποτ σε χώρες της Ευρώπης. Συνολικά, ο Χρόνης Αηδονίδης ηχογράφησε τουλάχιστον πεντακόσια τραγούδια, κυρίως στις δεκαετίες του ’60 και του ’70, αλλά και αργότερα, με χαρακτηριστικό τον δίσκο «Θρακιώτικο τραγούδι, βυζαντινό τροπάρι» του 1983. Συμμετείχε στη χορωδία του Σίμωνα Καρρά, συνεργάστηκε με τους Γιώργο Νταλάρα, Ρος Ντέιλι, Νίκο Κυπουργό, Νεκταρία Καραντζή κ.ά, έδωσε συναυλίες σε όλο τον κόσμο ακόμα και όταν εργαζόταν ως λογιστής και τελικά, ό,τι έμαθε το δίδαξε στους νεότερους σε ωδεία αλλά και στο Κέντρο Μελέτης Μουσικής Παράδοσης Θράκης, Μικράς Ασίας και Ευξείνου Πόντου, που ίδρυσε το 1996.
Ειδικότερα, όταν σε μία συνέντευξη του μεγάλου τραγουδοποιού – τραγουδιστή ερωτήθηκε από την Νεκταρία Καραντζή:
«Πόσο εύκολο είναι να δώσετε ένα τέλος στην καριέρα σας, μετά από τόσα χρόνια προσφοράς στο παραδοσιακό τραγούδι;»
απάντησε :
«Θα σας πω πόσο εύκολο είναι. Είπα εδώ και δύο χρόνια ότι θα σταματήσω κι ακόμα δεν σταμάτησα!»
Δυστυχώς, ο Πολυχρόνης Αηδονίδης απεβίωσε σε ηλικία 95 ετών στις 23 Οκτωβρίου 2023. Ο ίδιος, για 75 συνεχή χρόνια, προσέφερε με κάθε τρόπο στη διδασκαλία, στη διάσωση, στη διάδοση και την καταγραφή της μουσικής παράδοσης της Θράκης. Μεγάλωσε με τους ήχους της βυζαντινής μουσικής και συνέδεσε τη βυζαντινή μελωδία με την παραδοσιακή θρακιώτικη μουσική και τα τραγούδια της. Καταδύθηκε βαθιά στην άυλη κληρονομιά της ιδιαίτερης πατρίδας του, διασώζοντάς την και διαδίδοντάς την ευρύτερα, με σχετικά δρώμενα, πλούσιες ηχογραφήσεις, και συστηματικές καταγραφές.
Πηγές:
- http://www.aidonidis.gr/
- «ΚέντρονΕρεύνης και Προβολής της Εθνικής Μουσικής (ΚΕΠΕΜ) – ΜΛΦ Αρχείο Σίμωνος και Αγγελικής Καρά». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Νοεμβρίου 2003. Ανακτήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου 2019.
- «Πέθανε ο Χρόνης Αηδονίδης». www.newsit.gr. Ανακτήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2023.
- https://www.kathimerini.gr/culture/562688890/chronis-aidonidis-enas-ananeotis-tis-thrakiotikis-paradosis
- https://www.ertnews.gr/eidiseis/politismos/xronis-aidonidis-o-thrylos-tis-laikis-paradosis-afierose-ti-zoi-tou-stin-prostasia-tou-mousikou-thisayrou-tis-elladas/
