Η τριήμερη εκπαιδευτική μας εκδρομή στα Τρίκαλα ήταν για μας μια πραγματικά εκπαιδευτική εμπειρία! Ζήσαμε για τρεις μέρες σε μια πόλη «πολιτισμένη» με φυσική ομορφιά -από τα παράθυρα του ξενοδοχείου μας απολαμβάναμε την εικόνα και τους ήχους του ποταμιού της, του Ληθαίου- με ήρεμη κυκλοφορία, με τους πολίτες της να κυκλοφορούν ασφαλείς με τα ποδήλατά τους. Μάλιστα την τελευταία μας μέρα, που έβρεχε δεν πιστεύαμε στα μάτια μας όταν τους είδαμε να κυκλοφορούν με ποδήλατο και ομπρέλα!
Στα πλαίσια των Προγραμμάτων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσής μας: «Αντιμέτωποι με την Παγκόσμια Κλιματική Αλλαγή», «Ανανεώσιμες πηγές Ενέργειας» και «Αειφόρο σχολείο και η συμβολή του στην Παγκόσμια Ενέργεια» επισκεφτήκαμε το Δημαρχείο των Τρικάλων, ξεναγηθήκαμε και ενημερωθήκαμε σχετικά με την οργάνωση αυτής της «έξυπνης» πόλης, της φιλικής στο περιβάλλον και τον άνθρωπο. Αξέχαστη θα μας μείνει φυσικά η συνάντηση με τον δήμαρχο Τρικκαίων, κ. Δημήτρη Παπαστεργίου. Ο κ. δήμαρχος μας υποδέχτηκε εγκάρδια χαρίζοντας μας γενναιόδωρα αρκετό από τον πολύτιμό του χρόνο, μας έδειξε κάποια από τα τζουκ μποξ της συλλογής του- κι έχει πολλά!- και απάντησε στις ερωτήσεις μας.
Ακολουθεί η συνέντευξη με τον δήμαρχο Τρικκαίων, κ. Δημήτρη Παπαστεργίου.
ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ: Βλέπω τον χάρτη και τα Τρίκαλα. Είναι στη μέση της χώρας. Θάλασσα δεν έχουν. Κοντά στην Αθήνα δεν είναι. Κι όμως όλοι μιλάνε για αυτή την πόλη. Δεν το λες και εύκολο.
ΔΗΜΑΡΧΟΣ: Προσπαθήσαμε να κάνουμε πλεονέκτημα το μειονέκτημα που είχαμε. Μέχρι πριν από κάποια χρόνια τα Τρίκαλα δεν είχαν ικανοποιητικούς δρόμους, με αποτέλεσμα να βρίσκεσαι στην καρδιά της Ελλάδας και να μην μπορείς να μετακινηθείς με ευκολία. Αυτό το μειονέκτημα με τα χρόνια άρχισε να γίνεται πλεονέκτημα. Προσπαθήσαμε νε εντοπίσουμε τα πλεονεκτήματά μας και να εστιάσουμε σε αυτά. Πλεονέκτημα λοιπόν είναι η τοποθεσία μας. Αυτό καθιστά τα Τρίκαλα ιδανικά για την ανάδειξη εκπαιδευτικών εκδρομών και θεματικού τουρισμού. Με βάση αυτό ανοίξαμε και τον Μύλο των ξωτικών. Ένα σημαντικό βήμα για τα Τρίκαλα ήταν το ότι στήσαμε την e-trikala, μια δημοτική τεχνολογία και δεν φοβηθήκαμε να δοκιμάσουμε καινούρια πράγματα και να πάρουμε πολιτικές αποφάσεις που δεν ήταν εύκολες- για παράδειγμα να πιέσουμε τα αυτοκίνητα να φύγουν από το κέντρο- όταν χαράξαμε ποδηλατόδρομους στο κέντρο, όταν βάλαμε ελεγχόμενη στάθμευση… Δεν ήταν εύκολες πολιτικές αποφάσεις.
Σ. Ο.: Διαβάζουμε παντού πως τα Τρίκαλα είναι μια ‘’έξυπνη πόλη’’. Τι ακριβώς σημαίνει αυτό;
Δ. Νομίζω πως γράφεται και λίγο υπερβολικά αυτό. Στην ουσία προσπαθούμε να βρούμε πώς μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την τεχνολογία προς όφελος του ανθρώπου, για παράδειγμα το κομμάτι ας πούμε με τα παράπονα των πολιτών που ήμασταν από τους πρώτους το 2006 που το ξεκινήσαμε ως εφαρμογή· το να μπορεί κάποιος δηλαδή να στέλνει ένα email, πλέον να έχει μια εφαρμογή, να παίρνει ένα τηλέφωνο για να λέει το πρόβλημα του για την πόλη και να μην ψάχνει να βρει τον υπεύθυνο. Υπάρχει μια γραμμή που λειτουργεί μέχρι το βράδυ η οποία λαμβάνει τα αιτήματα των δημοτών, τα κατηγοριοποιεί και φροντίζει να λύνονται, έτσι ώστε ο δημότης να αρχίσει να εμπιστεύεται πάλι τον δήμο του και την πόλη του. Υπάρχει τεράστιο έλλειμμα εμπιστοσύνης και το είδαμε το τελευταίο διάστημα ακόμη πιο έντονα ανάμεσα στους πολίτες και τους θεσμούς και το δημόσιο. Εμείς προσπαθούμε να δείξουμε στον δημότη ότι είμαστε εδώ και πως το παλεύουμε. Προφανώς γίνονται λάθη και στραβές, αλλά είμαστε εδώ και δεν αφήνουμε τίποτα στην τύχη. Το smart λοιπόν είναι το να βρεις τρόπους να ξεπεράσεις προβλήματα, πιθανώς όχι πάντα ακολουθώντας την συμμετρική οδό, δηλαδή δεν είναι μόνο η τεχνολογία κομμάτι smart πόλης.
Σ.Ο.: Μπορείτε να ξεχωρίσετε δύο παρεμβάσεις σας που πιστεύετε πως έχουν κάνει την ζωή στα Τρίκαλα καλύτερη;
Δ.: Κοιτάξτε η μια πρώτη είναι η λαϊκή αγορά. Σήμερα άμα πάτε στην κεντρική πλατεία, δίπλα ακριβώς είναι η λαϊκή αγορά των Τρικάλων. Τα Τρίκαλα είναι μια αγροτική περιοχή, έχουμε καθημερινά λαϊκή αγορά. Μέχρι και πριν από δύο χρόνια σχεδόν η λαϊκή αγορά ήταν έξω στις γωνίες. Οι γιαγιάδες με αυγά και κότες στα καλάθια. Δεν μπορούσες να περπατήσεις στους δρόμους. Οπότε κάναμε διαβούλευση με τους ανθρώπους τις αγοράς αλλά και με το αστικό ΚΤΕΛ, γιατί εκεί μέσα είχαμε και τα αστικά λεωφορεία. Κάναμε λοιπόν διάλογο για το πώς μπορούσαμε να διορθώσουμε την λαϊκή αγορά πολιτισμένα. Αυτό που ήταν άλυτο για χρόνια ξαφνικά, μαγικά λύθηκε! Κάναμε κυκλοφοριακή μελέτη για το τι ήταν βολικό για τα λεωφορεία και τα λεωφορεία πήγαν στην κεντρική πλατεία. Μας εμπιστεύτηκαν και τους εμπιστευτήκαμε! Η λαϊκή αγορά αυτή είναι για εμένα ένα κόσμημα. Μια δεύτερη είναι το κομμάτι του Μύλου Ματσόπουλου. Ο Ματσόπουλος είναι ο μεγαλύτερος ευεργέτης των Τρικάλων, είναι αυτός που μας δώρισε τον μύλο του μαζί με μια έκταση περίπου 90 στρεμμάτων, είναι εκεί που κάνουμε τον Μύλο των Ξωτικών. Εκεί πέρα λοιπόν το 2015 ξεκινήσαμε να ανακατασκευάζουμε τον Μύλο, ο οποίος είναι και υδρόμυλος. Φτιάξαμε συστήματα πυρασφάλειας, έτσι ώστε να μην προκύψουν προβλήματα στο μέλλον. Πίσω από τον μύλο υπήρχε ένα κομμάτι γης, ανάμεσα στον μυλαύλακα. Εκεί κατασκευάσαμε ένα πολύ ωραίο παρκάκι με ένα διάδρομο περιπάτου, με γκαζόν· εκεί που παλιά δεν μπορούσες να περπατήσεις από τα καλάμια! Και αυτό το δημιουργήσαμε με τα χρήματα από τον Μύλο των Ξωτικών.
Σ.Ο.: Πόσο δεκτική πιστεύετε πως είναι η κοινωνία των Τρικάλων σε σχέση με τις προτάσεις σας και πιστεύετε πως έχει δημιουργηθεί ένα κλίμα καινοτομίας;
Δ.: Αν καινοτομία είναι να μπορούμε να συζητάμε με την κοινωνία και να συνεννοούμαστε, τότε ναι. Για εμένα το πιο μεγάλο εγχείρημα ήταν το προσφυγικό. Τον Φεβρουάριο του 2016 έφτασαν 10 λεωφορεία στην Καλαμπάκα με 500 ανθρώπους, ήταν μια εποχή που πήγαιναν προς τα σύνορα πάνω για βγουν προς το εξωτερικό. Η Ειδομένη κάποια στιγμή κλείνει και τα λεωφορεία εγκλωβίζονται στην Ελλάδα μαζί με τους πρόσφυγες. Η Καλαμπάκα δεν είναι πολύ ανοιχτή κοινωνία γενικά. Τους άφησε ένα βράδυ να κοιμηθούν σε ένα ξενοδοχείο και εμείς την επόμενη μέρα το πρωί κάναμε δημοτικό συμβούλιο και είπαμε πως ήταν υποχρέωση μας απέναντι σε αυτούς τους ανθρώπους αλλά και απέναντι στους νησιώτες που βιώνουν το προσφυγικό κομμάτι να βοηθήσουμε και εμείς και είπαμε: «Εφόσον τα Τρίκαλα αποτελούν το 1%την χώρας και οι πρόσφυγες ήταν 50.000, εμείς θα έπρεπε να πάρουμε 500 για να τους φιλοξενήσουμε εδώ». Και το κάναμε με ομόφωνη απόφαση του συμβουλίου! Ξεκινήσαμε την πρώτη μέρα σε ένα κλειστό γυμναστήριο, μετά σε ένα camp και τέλος σε διαμερίσματα. Ελάχιστοι γκρίνιαξαν -έως κανένας- και ήταν μια περιπέτεια εντός πολλών εισαγωγικών που μας βοήθησε να γίνουμε καλύτεροι. Τώρα σχετικά με την ελεγχόμενη στάθμευση υπήρχε γκρίνια τις πρώτες μέρες. Τελικά όμως όλοι κατέληξαν να λένε πόσο ωραία δουλεύει η Ελεγχόμενη στα Τρίκαλα.
Σ.Ο.: Ποια είναι η νέα πρόκληση για την πόλη και κατ’ επέκταση προτεραιότητά σας;
Δ.: Το περιβάλλον. Η Ευρώπη ξεκίνησε μια αποστολή να δημιουργηθούν 100 πόλεις στην Ευρώπη έως το 2030 κλιματικά ουδέτερες. Η κλιματική ουδετερότητα έχει να κάνει με τα απορρίμματα, την ενέργεια, την βιώσιμη κινητικότητα. Το μεγαλύτερο διακύβευμα είναι το πώς θα δημιουργήσουμε μια πόλη η οποία θα παράγει όση ενέργεια καταναλώνει. Σίγουρα πρώτα θα πρέπει να περιορίσει τις καταναλώσεις της, πρέπει να παράξουμε καθαρή ενέργεια, να κυκλοφορούμε πιο βιώσιμα στην πόλη δηλαδή με το ποδήλατο και να χρησιμοποιούμε λιγότερο το αυτοκίνητο και λιγότερα ορυκτά καύσιμα, γιατί και τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα δεν είναι τόσο αθώα. Σημαντική επίσης είναι και η ανακύκλωση που συμβάλει στην κλιματική ουδετερότητα επομένως από εδώ και πέρα να σχεδιάζουμε καλύτερα και πιο πράσινα έργα δηλαδή περιβαλλοντικά και κλιματικά έργα.
Σ.Ο.: Είστε ηλεκτρολόγος μηχανικός και έχετε ασχοληθεί για χρόνια με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Σας λείπει καθόλου αυτό;
Δ.: Μου λείπει πολύ! Μου λείπει το κατσαβίδι. Βέβαια ασχολούμαι ακόμη πολύ με τα ηλεκτρονικά. Μου λείπει ο προγραμματισμός όμως. Μέχρι το 2007 έγραφα πολύ, τώρα δεν έχω ηρεμία να γράψω κώδικα. Βέβαια έχω χάσει και επεισόδια πλέον στην επιστήμη αλλά ο προγραμματισμός κατά την άποψή μου είναι μια πάρα πολύ σημαντική διαδικασία γιατί βάζεις το μυαλό σου σε μια σειρά. Για αυτό θεωρώ την ρομποτική πολύ σημαντική για τα σχολεία. Δεν το έχω εγκαταλείψει. Απλά το κάνω διαφορετικά. Όμως η εσωτερική ανάγκη να ασχοληθείς με τα κοινά είναι μεγαλύτερη από οποιαδήποτε άλλη ανάγκη. Βέβαια πρέπει να έχεις λύσει το θέμα της οικονομικής επιβίωσης, γιατί ,εάν δεν το έχεις λύσει, θα μπλέξεις μετά… Οπότε, αν λύσεις το οικονομικό κομμάτι, μετά λες « Ο.Κ. πάμε να κάνουμε και κάτι άλλο!». Παρόλα αυτά όμως αυτό το κάτι θα πρέπει να έχει ημερομηνία λήξεως· δηλαδή είναι κύκλος η ζωή.
Σ.Ο.: Είστε δήμαρχος και πρόεδρος Κ.Ε.Δ.Ε.. Ελεύθερο χρόνο έχετε;
Δ.: Ναι έχω, είναι κυρίως θέμα οργάνωσης του χρόνου. Έχω αρκετά ταξίδια, παραδείγματος χάρη η τελευταία μου εβδομάδα ήταν φρικαλέα αλλά ευτυχώς, την υπόλοιπη εβδομάδα θα είμαι εδώ και θα έχω ελεύθερο χρόνο για τα παιδιά και για να χαλαρώσω και να ακούσω μουσική.
Σ.Ο.: Έχουμε μάθει πως είστε οπαδός της Α.Ε.Κ..Η οικογένεια Παπαστεργίου έχει εισιτήριο διαρκείας;
Δ.: Έχει βέβαια, το οποίο δεν έχω χρησιμοποιήσει ποτέ! Όμως, πήγα στο γήπεδο αλλά πήγα με εισιτήριο. Έχω ένα διαρκείας, απλά δεν έτυχε ποτέ να πάω και το δίνω από εδώ και από εκεί. Πήγα στην Αγιά Σοφιά με τα παιδιά, τα αγόρια- γιατί και οι 5 της οικογένειας είμαστε Αεκτζήδες- αλλά με απλό εισιτήριο.
Ευχαριστούμε πολύ τον κ. δήμαρχο για την φιλοξενία, τη συζήτηση και κυρίως γιατί μας έδωσε να καταλάβουμε ότι το βιοτικό επίπεδο μιας πόλης εξαρτάται από ανθρώπους με έξυπνες ιδέες, διάθεση, μετριοπάθεια και κυρίως διάλογο και συνεργασία.
