Η Μαρία Μουστάκα, στηριζόμενη στη σχετική εργασία για το μάθημα της Ιστορίας της Γ” Γυμνασίου, γράφει για τον κορυφαίο Έλληνα αρχιτέκτονα Κλεάνθη Σταμάτη, που συνέδεσε το όνομά του με μερικά από ωραιότερα οικοδομήματα της ελληνικής πρωτεύουσας.
Ο Σταμάτης Κλεάνθης θεωρείται ο πατέρας της νεοελληνικής αρχιτεκτονικής. Καταγόταν από το Βελβενδό Κοζάνης, όπου γεννήθηκε το 1802. Νεαρός ακόμη πολέμησε εναντίον των Τούρκων, ενώ αργότερα σπούδασε στη Λειψία της Γερμανίας. Στην συνέχεια συνέχισε της σπουδές του στο Βερολίνο.
Η Αθήνα, ως πρωτεύουσα του νέου Ελληνικού Κράτους ήταν μια μικρή και φτωχική κωμόπολη με 5.000 περίπου κατοίκους. Όταν, λοιπόν, το 1828, Κλεάνθης ήρθε στην Ελλάδα με τον Βαυαρό Edward Schaubert – ήταν και οι 2 μαθητές του Karl Schinkel – ο Ιωάννης Καποδίστριας τους ανέθεσε το σχεδιασμό της νέας πόλης.
Το σχέδιο στηριζόταν τις αρχές του ρομαντικού νεοκλασικισμού και η κύρια ιδέα ήταν η ανάπτυξη της νέας πόλης προς το βορρά και η αποκατάσταση του κέντρου της αρχαίας πόλης με εκτεταμένες ανασκαφές γύρω από την Ακρόπολη. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το βασικό επιχείρημα για την επιλογή της ως νέας πρωτεύουσας ήταν η αρχαία αίγλη της πόλης.
Τα σχέδια τελικώς έμειναν ανεφάρμοστα καθώς κρίθηκαν πολυδάπανα για τις δυνατότητες του νεοελληνικού κράτους.
Τα έργα του είχαν ιδιαίτερη σημασία διότι ήταν τα πρώτα δείγματα νεοελληνικού μεσογειακού ρυθμού.
Το 1862 τραυματίστηκε σοβαρά από ένα ατύχημα στο λατομείο και μεταφέρθηκε στην Αθήνα, όπου και πέθανε.
Αν και πέθανε άτεκνος, άφησε πίσω το έργο του, που θα τον θυμίζει για πάντα:
- Συμμετείχε στην ομάδα που οικοδόμησε το Ορφανοτροφείο της Αίγινας.
- Οικοδόμησε νέα δημόσια κτίρια και επισκευές σε ερειπωμένα κτίρια.
- Κατασκεύασε το ευρισκόμενο κοντά στον Ιλισσό μέγαρο της Δούκισσας της Πλακεντίας (Villa Ilissia) (1848) που έχει μετατραπεί σε Βυζαντινό Μουσείο.
- Το «Καστέλλον της Ροδοδάφνης».
- Η διαμορφωμένη από τον ίδιο οικία του στην Πλάκα, όπου στεγάστηκε τα πρώτα 4 χρόνια της λειτουργίας του το Πανεπιστήμιο Αθηνών.
- Κατασκεύασε εργοστάσια και εμπορικές αποθήκες από πωρόλιθο στον Πειραιά.
- Οργάνωσε μεγάλα τετράγωνα με φαρδείς δρόμους.
