Η ροδιά (εξ’ ου και ο καρπός της ρόδι) ήταν γνωστή ως αυτοφυής εδώ και χιλιετίες στην  Ινδία. Από αρχαιοτάτων χρόνων όμως εξαπλώθηκε δυτικότερα στη Μέση Ανατολή, στην Ελλάδα, καθώς και στις υπόλοιπες περιοχές της Μεσογείου. Η ονομασία του δέντρου και του καρπού προέρχεται από τη Ρέα, την κόρη του Ουρανού και της Γαίας που έφερε στον κόσμο τον Δία και άλλους ολύμπιους θεούς. Σε πολλούς πολιτισμούς, τα σπόρια του ροδιού θεωρούνται ότι είναι το μέσον για να γίνει μια γυναίκα γόνιμη, δηλαδή ότι κάποιο από αυτό θα συντελέσει ώστε να πιάσει σπόρο και η μήτρα της.

Οι αρχαίοι Έλληνες αντελήφθησαν πολύ νωρίς την ιδιαίτερη θεραπευτική αξία  και τη συμβολή του ροδιού για τη καλή υγεία και ίαση διαφόρων παθήσεων. Αυτό είχε σαν συνέπεια να δημιουργήσουν για το ρόδι διάφορους  μύθους, δοξασίες και συμβολισμούς. Επειδή και οι ίδιοι απέδωσαν σε αυτό και την ιδιότητα της γονιμότητας, βλέπουμε σε διάφορες παραστάσεις την Ήρα, θεά του γάμου και της γονιμότητας , να κρατάει ένα ρόδι.

Ο μύθος της αρπαγής της Περσεφόνης βασίζεται επίσης στη γονιμότητα του ροδιού. Όπως αναφέρεται σε αυτόν, την ώρα που η νεαρή Περσεφόνη έκοβε λουλούδια από ένα χωράφι, την απήγαγε ο θεός Πλούτων που ήταν ερωτευμένος μαζί της , μεταφέροντας την στον Άδη, δηλαδή στην δική του επικράτεια του κάτω κόσμου. Όμως, η μητέρα της Δήμητρα, θεά της γονιμότητας και καρποφορίας της Γης, από τη στεναχώρια της για τον χαμό της κόρης της, απώλεσε αυτές τις ιδιότητες της παύοντας να καρποφορεί, με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν πλέον τροφές για τους θνητούς. Ο Δίας, για να μην πεθάνουν οι άνθρωποι από την πείνα, διέταξε τον Άδη να επιστρέψει την Περσεφόνη στη μητέρα της. Οι μοίρες, όμως,  είχαν ορίσει ότι όποιος φάει ή πιεί κάτι στον Κάτω Κόσμο, ήταν καταδικασμένος να μείνει εκεί στην αιωνιότητα. Έτσι ο Άδης, λίγο πριν υποχωρήσει στο αίτημα του Δία για την απελευθέρωση της Περσεφόνης, την υποχρέωσε να φάει έξι σπόρους ροδιού. Με αυτή την πράξη ήταν υποχρεωμένη πλέον να επιστρέφει κάθε χρόνο για έξι μήνες στον Κάτω Κόσμο με τον Άδη. Κατόπιν, ο Δίας (αδελφός επίσης της Δήμητρας, αλλά ταυτόχρονα και του Πλούτωνα), άρχισε να μεσολαβεί ώστε να επιτύχει την επιστροφή της Περσεφόνης στον άνω κόσμο.

Έτσι, την άνοιξη και το καλοκαίρι οι άνθρωποι μπορούν πλέον να απολαμβάνουν και να χορταίνουν όλους αυτούς τους καρπούς που παράγει η Γη μας, αποτέλεσμα της γονιμότητας της Περσεφόνης, λόγω του ροδιού που ο Πλούτων της έδωσε να φάει, ενώ στη διάρκεια του χειμώνα που αυτή λείπει στον Άδη, η φύση δεν παράγει τους καρπούς της.

Ωστόσο, και στην Ακρόπολη της αρχαίας Αθήνας βλέπουμε ότι μία από τις Κόρες κρατάει ένα ρόδι, σύμβολο πάλι γονιμότητας και ευτυχίας. Γενικά, στην Ελλάδα από αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι και σήμερα, το σπάσιμο ενός ροδιού εξασφάλιζε την καλή τύχη και γονιμότητα σε ένα νεόκτιστο σπίτι.

Σήμερα, το έθιμο έχει εξελιχθεί, έτσι ώστε το σπάσιμο του ροδιού ή τα διακοσμητικά με ρόδι με το απλό κρέμασμα τους σε κάποιο σημείο του σπιτιού να παρέχει πέρα από την καλή τύχη, ακόμη και ευτυχία, υγεία, χαρά, αφθονία, επιτυχία  και αγάπη για κάθε επερχόμενο νέο έτος.

 

Πηγές πληροφοριών: https://www.fenalie.gr

https://www.postmodern.gr

Πηγή εικόνας: https://www.postmodern.gr

 

Νάσια Τσιτσιγάνη