Τα νέα του Πλάτωνα

«Οι δρόμοι των πόλεων δεν είναι στρωμένοι μόνο με άσφαλτο. Είναι στρωμένοι και με πολιτισμό»

                                                                                                             Karl Kraus

Με αφορμή τη φράση του Αυστριακού συγγραφέα    Karl Kraus, οι μαθητές της Α΄τάξης ξετυλίγουν τις σκέψεις τους:

ΖΕΝΟΒΙΑ ΚΑΜΠΕΡΟΒΑ

Βαθυστόχαστες προτάσεις ,  γεμάτες σπουδαίο νόημα. Μπορούμε όμως εμείς να

αντιληφθούμε αυτό το νόημα; Ας το σκεφτούμε λοιπόν!

Η άσφαλτος δημιουργεί δρόμους. Αργότερα , πάνω σ’ αυτήν πατάνε άνθρωποι πολλοί και δημιουργούν μια «ανθρωποκρατία». Όπως οι μέλισσες που με ένα μικρό σποράκι φτιάχνουν πανέμορφα λιβάδια!

Ναι αλλά πώς ένας απλός ασφαλτένιος δρόμος  είναι στρωμένος με πολιτισμό; Νομίζω πως ξέρω!!

Κάθε άνθρωπος, μικρός, μεγάλος, πλούσιος, φτωχός, Έλληνας ή ξένος, , χριστιανός ή άλλης θρησκείας, είναι ένας πολιτισμός που αφήνει το αποτύπωμά του σε κάθε δρόμο από όπου περνά.

Γιατί …………η κοινωνία, τα νοσοκομεία, η επιστήμη, τα αθλήματα, η εργασία, όλα αυτά, είμαστε εμείς οι άνθρωποι, που έχουμε το δικό μας πολιτισμό με τον οποίο φτιάχνουμε λαμπρά , πολύτιμα έργα.

Τόσο μεγάλη αξία έχει ο άνθρωπος, αρκεί εμείς οι ίδιοι να το καταλάβουμε.

ΑΛΙΚΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΗ            

Στη σημερινή εποχή, αφού έχουν περάσει εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια από τη  δημιουργία της γης, το κάθε κράτος του κόσμου έχει αναπτύξει το δικό του πολιτισμό.

Η ζωή των ανθρώπων πια, πιστεύω πως επηρεάζεται άμεσα από τον πολιτισμό κάθε χώρας.

Η έννοια του πολιτισμού είναι σύνθετη και χρειάζεται μεγάλη ανάλυση για να γίνει κατανοητή από μας. Κατά τη δική μου, πάντοτε, γνώμη, ο πολιτισμός της κάθε χώρας δεν είναι μόνο τα ιστορικά της κτίσματα, τα μνημεία και τα αρχαιολογικά ευρήματα.

Πολιτισμός δημιουργείται και στις μέρες μας, μέσα από το χαρακτήρα , από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά  και τις αρετές του κάθε λαού.

Μέσα από όλους αυτούς του παράγοντες η κάθε χώρα αναπτύσσει το σύγχρονο πολιτισμό της.

Τα λόγια του αυστριακού συγγραφέα Κάρλ  Κράους, μας οδηγούν σε βαθιές σκέψεις για τη γενικότερη έννοια του πολιτισμού.

Όπως είπα και πριν, ο πολιτισμός της κάθε χώρα επηρεάζει άμεσα τη ζωή των κατοίκων της. Πιστεύω ακόμα πως μέχρι και η οικονομική κατάσταση της χώρας, επηρεάζεται από τον πολιτισμό της, γιατί οι βάσεις  για την ανάπτυξη μια χώρας μπαίνουν από την αρχαιότητα. Τα εφόδια για τη σημερινή εικόνα μιας χώρας έχουν δοθεί από το μακρινό παρελθόν.

Με βάση όλα τα παραπάνω, μπορώ να καταλήξω στο συμπέρασμα ότι ο πολιτισμός είναι μια πολύπλευρη έννοια που εξελίσσεται με την πάροδο του χρόνου.

Τα ήθη και τα έθιμα, η παρακαταθήκη των προγόνων και οι ηθικές μας αξίες αποτελούν τον πολιτισμό μιας χώρας.

ΜΥΡΤΩ ΜΟΥΣΤΑΚΑΚΗ

Στον κόσμο όπου ζούμε και όπου ζουν  και έζησαν εκατομμύρια άλλοι άνθρωποι, η κάθε χώρα έχει το δικό της τρόπο ζωής. Είναι οι ιδιομορφίες της καθημερινότητας κάθε περιοχής, τα ήθη και τα έθιμά της. Όλα αυτά αποτελούν τον πολιτισμό.

Ο συγγραφέας Κάρλ Κράους, με τη φράση αυτή θέλει να τονίσει, πως όπου κι αν πατήσουμε γύρω μας, όπου κι αν βρισκόμαστε, τα υλικά κατασκευάσματα, οι δρόμοι, τα κτίρια, δεν είναι φτιαγμένα μόνο από τούβλα, τσιμέντο και παρόμοια υλικά και πως δεν είναι φτιαγμένα μόνο για να ικανοποιήσουν τις  υλικές  ανάγκες  των ανθρώπων.

Όλα έχουν φτιαχτεί για έναν ακόμη βαθύτατο λόγο:

Όλα γύρω μας είναι πολιτισμός και όπως εμείς θαυμάζουμε τα έργα των προγόνων μας και μαθαίνουμε πώς ζούσαν, έτσι και οι μακρινοί μας απόγονοι θα βλέπουν τα έργα μας και θα καταλαβαίνουν τον πολιτισμό και την καθημερινότητά μας.

ΑΛΗΘΙΝΗ ΠΑΥΛΟΥ

Είναι γεγονός πως οι άνθρωποι όλο και περισσότερο τα τελευταία  χρόνια έχουν την τάση να εγκαταλείπουν την  ύπαιθρο και να συγκεντρώνονται στα μεγάλα αστικά κέντρα.

Αυτό συμβαίνει κυρίως για λόγους επιβίωσης, καθώς ένα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων μεταβαίνει στις μεγαλουπόλεις για να αποκατασταθεί επαγγελματικά.

Έτσι παρατηρείται σε αυτές μια έντονη δημογραφική ανάπτυξη με αποτέλεσμα να οικοδομούνται πολλά κτίρια, να δημιουργούνται περισσότερα νοσοκομεία, τράπεζες, θέατρα, κινηματογράφοι, μουσεία, γήπεδα για να ικανοποιηθούν οι βασικές ανάγκες του πληθυσμού.

Η συσσώρευση λοιπόν όλων αυτών των ανθρώπων στις πόλεις δεν μόνο ως αποτέλεσμα τη διόγκωσή τους, αλλά μέσω της συνεργασίας και της συμβίωσής τους, επήλθε ανάπτυξη σε όλους τους τομείς του ανθρώπινου πολιτισμού.

Άνθισαν λοιπόν οι τέχνες και τα γράμματα, αναπτύχθηκε η τεχνολογία και η επιστήμη. Από αυτή την εκπληκτική πολιτισμική πρόοδο, βελτιώθηκε όχι μόνο το «ζην» αλλά και το «ευ ζην» των ατόμων.

Ωστόσο τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί κρίση πολιτισμική, η οποία είναι ιδιαίτερα εμφανής στον τρόπο με τον οποίο ζουν οι άνθρωποι των μεγαλουπόλεων.

Στοιχεία της συνιστούν η κρίση των ηθικών αξιών, η μόλυνση του φυσικού περιβάλλοντος, η αύξηση της βίας και της εγκληματικότητας, η υπερκατανάλωση, ο ρατσισμός και η κυριαρχία των μηχανών που αυτοματοποιεί τον άνθρωπο και τον αναγκάζει να χάσει την πνευματικότητά του.

Για να μπορέσουμε λοιπόν να ξεπεράσουμε αυτή την κρίση και να παράγουμε ξανά πολιτισμό, χρειάζεται να έρθουμε σε επαφή με τα ανθρωπιστικά ιδανικά, να λάβουμε μια ουσιαστική και ολοκληρωμένη παιδεία  και να επαναπροσδιορίσουμε τις ηθικές αξίες και αρχές.

Και μόνο τότε θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος ότι «οι δρόμοι των πόλεων δεν είναι στρωμένοι μόνο με άσφαλτο αλλά και με πολιτισμό».

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΥΓΓΟΥΝΗΣ

Μερικές δεκαετίες πριν, μεγάλα τμήματα του πληθυσμού εγκατέλειπαν την ύπαιθρο μεταναστεύοντας στις μεγαλουπόλεις, αναζητώντας περισσότερες ευκαιρίες και καλύτερες συνθήκες διαβίωσης.

Οι πόλεις ως κέντρα πολιτισμού και ανάπτυξης υπόσχονταν μια ζωή με περισσότερες ανέσεις και πρόσβαση σε ό,τι καινούριο.

Στις μέρες μας όμως, πώς φαντάζει η ζωή στον «πολιτισμό»; Σε μια πόλη;

Τα αστικά κέντρα και τα προτερήματα  της ζωής εκεί προσέλκυαν τους ανθρώπους της επαρχίας που κατέφθαναν διεκδικώντας ένα πιο αισιόδοξο μέλλον για κείνους και τις οικογένειές τους. Οι πόλεις πρόσφεραν λύσεις σε βασικά ζητήματα της καθημερινότητας καθώς γνώριζαν μεγάλη ανάπτυξη.

Τα μεγάλα κέντρα υγείας και τα νοσοκομεία καθιστούσαν εύκολη την πρόσβαση σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, δίνοντας το αίσθημα μεγαλύτερης ασφάλειας στους κατοίκους μιας πόλης.

Οι περισσότερες θέσεις εργασίας και οι ευκαιρίες για εκπαίδευση αποτελούσαν ένα επιπλέον πλεονέκτημα των πόλεων. Τα οργανωμένα δίκτυα συγκοινωνιών και οι μεγάλοι ασφαλτοστρωμένοι δρόμοι μείωναν τις αποστάσεις. Επίσης η πληθώρα επιλογών για διασκέδαση και ψυχαγωγικές δραστηριότητες προσέδιδε μια ανώτερη ποιότητα ζωής.

Ωστόσο, οι άνθρωποι έγιναν πολυάσχολοι, οι ώρες εργασίας και το άγχος να τα προλάβουν όλα αυξήθηκαν, ενώ ο ελεύθερος χρόνος μειώθηκε και μεταξύ τους αποξενώθηκαν.

Ακόμη, τα προβλήματα που προέκυψαν από το συνωστισμό στις πόλεις, όπως η ανεργία, η ρύπανση του περιβάλλοντος και η αύξηση της εγκληματικότητας, έκαναν τη ζωή στα αστικά κέντρα πιεστική.

Συμπληρωματικά, η οικονομικοπολιτική κρίση των ημερών μας μείωσε τις προοπτικές μιας άνετης ζωής στις ασφυκτικές και με υψηλό κόστος διαβίωσης μεγαλουπόλεις, κάνοντας πολλούς ανθρώπους να σκεφτούν μια νέα αρχή στην επαρχία.

          Αλήθεια, γιατί η ζωή στην επαρχία άρχισε να μοιάζει πολλά «υποσχόμενη»; Άραγε ο «πολιτισμός» των πόλεων μεταφέρθηκε στις μικρές κοινωνίες τις υπαίθρου; Ή μήπως ο πολιτισμός αυτός κούρασε;

Πολλοί άνθρωποι στις μέρες μας επιλέγουν να επιστρέφουν στα χωριά τους ή να εγκατασταθούν σε μικρότερες πόλεις, έχοντας πιεστεί από τους γρήγορους ρυθμούς ζωής των μεγάλων πόλεων και βλέποντας πως οι επιλογές κυρίως ως προς την εργασία είναι πια λιγοστές και αβέβαιες. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που πήραν την απόφαση να ξεκινήσουν μια ζωή πιο λιτή και ήρεμη κοντά στη φύση. Μια τέτοια αλλαγή ίσως να μην είναι εύκολη εξαρχής, αλλά το να αποκτά κανείς νέα αφετηρία, αφήνοντας πίσω του μια δύσκολη περίοδο, είναι ελπιδοφόρο και συνάμα λυτρωτικό.

Έτσι αρκετοί προτιμούν μια ζωή με λιγότερες ανέσεις και ευκολίες αλλά πιο ποιοτική.

Εντυπωσιακές είναι επίσης και οι περιπτώσεις πολλών νέων ανθρώπων που ολοκληρώνοντας τις σπουδές τους επιλέγουν να ζήσουν πιο ανθρώπινα στην επαρχία, έχοντας πράγματι προοδεύσει μέσα από γεωργικές και κτηνοτροφικές εργασίες, φτάνοντας ακόμη και σε εξαγωγές των ελληνικών προϊόντων στο εξωτερικό.

Ολοκληρώνοντας, συνειδητοποιούμε πως οι συνθήκες αλλάζουν ανά τις εποχές. Οι δρόμοι των πόλεων εξακολουθούν να είναι στρωμένοι με άσφαλτο και πολιτισμό, που ίσως όμως υπερεκτιμήθηκε ή τουλάχιστον δεν αξιοποιήθηκε όπως θα έπρεπε, οδηγώντας μας να χάσουμε την ουσία της ζωής.

Τελικά μήπως ήρθε η ώρα να μεταφέρουμε τον καλώς εννοούμενο πολιτισμό μας και στην επαρχία, καθιστώντας τη ζωή εκεί πιο άνετη και συγχρόνως το ίδιο απλή και ανθρώπινη;