Δεξαμενές Αναμνήσεων
http://happytraveller.gr/selfie-mistika/
Θέλουμε να απολαμβάνουμε τη ζωή μας. Θέλουμε να ταξιδεύουμε, να γελάμε, να περνάμε ωραίες στιγμές με φίλους και γενικά να έχουμε διάφορες εμπειρίες. Τα πράγματα που κάνουμε εμπλουτίζουν την καθημερινότητά μας και μας διαμορφώνουν σαν προσωπικότητες. Θα είχε όμως νόημα να αναζητούμε όλες αυτές τις εμπειρίες αν δεν μπορούσαμε με κάποιο τρόπο να τις διατηρούσαμε;
Μέχρι πριν από περίπου τρεις αιώνες, τα μόνο εργαλεία που διέθεταν οι άνθρωποι, για να κρατήσουν κάτι που έζησαν και συγκεκριμένα είδαν, ήταν τα μάτια τους και το μυαλό τους, η μακροπρόθεσμη μνήμη τους. Το να έπαυε κανείς να θυμάται θα ήταν για αυτόν, κάτι που ισχύει και σήμερα, σαν να έχανε την ικανότητα του να ζει. Σήμερα, ωστόσο, έχουμε βοηθό μας σε αυτήν την διαδικασία και κάτι ανεκτίμητο: την φωτογραφία και την κάθε μετεξέλιξή της.
Ως πρώτη φωτογραφική μηχανή θεωρείται η γνωστή «camera obscura» (σκοτεινός θάλαμος) η οποία ουσιαστικά σχημάτιζε ένα είδωλο των εξωτερικών αντικειμένων πάνω σε μία επιφάνεια. Η λειτουργία της ήταν γνωστή από τα αρχαία ακόμα χρόνια και έχει περιγραφεί από τους αρχαίους Έλληνες (Αριστοτέλη) και αργότερα από τους Άραβες. Ωστόσο, αυτές οι μηχανές μέχρι τότε δεν παρείχαν κάτι που σήμερα θεωρούμε αυτονόητο: την μόνιμη αποτύπωση εικόνων πάνω σε μια επιφάνεια.
Στους επόμενους αιώνες έγιναν διάφορες παρεμβάσεις στην camera οbscura όπως φακοί και νέα διάφραγμα. Το 1826, όμως, ο Γάλλος μηχανικός Νικηφόρος Νιέπς κατάφερε να αποτυπώσει την πρώτη πραγματική φωτογραφία. Η φωτογραφία υπάρχει ακόμα και σήμερα, για την υλοποίηση της χρειάστηκαν οχτώ ώρες έκθεσής της στο φως και ο Νιέπς ονόμασε την τεχνική του «ηλιογραφία».
Έπειτα οι φωτογραφικές μηχανές και οι φωτογραφίες εξελίχθηκαν ραγδαία. Πλέον οι κάμερες έχουν γίνει ψηφιακές και το μέγεθός τους όλο και μικρότερο. Έχουν τοποθετηθεί σε κάθε είδους κινητό τηλέφωνο και ο καθένας μπορεί να «αποθηκεύει» τις στιγμές του εύκολα και με υψηλή ποιότητα. Η πρόοδος οδήγησε και στις λεγόμενες “selfie” κάνοντας χρήση της μπροστινής κάμερας των κινητών. Η μανία των selfie έχει γίνει αισθητή εδώ και κάποια χρόνια. Οι selfies απέκτησαν την δική τους ξεχωριστή κουλτούρα αφού είναι εύκολο να τις τραβήξουμε και να τις μοιραστούμε, ενώ έχουμε και τον άμεσο έλεγχο του πώς θα είναι η φωτογραφία και του πώς θα φαινόμαστε. Έτσι οι selfies έχουν καταλάβει τα social media, όπως instagram και facebook και απεικονίζουν και τις σημαντικές αλλά και τις άνετες καθημερινές στιγμές μας.
Ζούμε με όλες μας τις αισθήσεις. Η όραση όμως και η εικόνα αποκτούν όλο και περισσότερη σημασία στη σύγχρονη κοινωνία. Από την φωτογραφία φτάσαμε στο βίντεο, στον κινηματογράφο, στη μεγάλη και στη μικρή οθόνη ή και στην ακόμα πιο μικρή. Όλα αυτά κάνουν πολύ περισσότερα από το να αποθηκεύουν αναμνήσεις. Αναπαριστούν κάθε είδους γεγονός, πραγματικό ή φανταστικό, και, αφού παρά τη πρόοδο της επιστήμης δεν έχουμε καταφέρει να ταξιδέψουμε στο παρελθόν, αυτά μεταφέρουν το παρελθόν σ’ εμάς. Και ελπίζουμε πως στο μέλλον θα το κάνουν αυτό ακόμα πιο αποτελεσματικά, μεταδίδοντας και τους ήχους, τις μυρωδιές, το κρύο, τη ζέστη, τη δράση και τελικά τα συναισθήματα.
Η κάποτε απλή επιθυμία των ανθρώπων να κρατήσουν κάτι από τα σημαντικά γεγονότα της ζωής τους έχει εξελιχθεί σε έντονη ανάγκη. Πλέον είμαστε πάντα σε ετοιμότητα να γεμίσουμε τον αποθηκευτικό χώρο του κινητού μας ,όταν ξέρουμε πως κάτι σημαντικό πλησιάζει. Δεν είναι λίγες και οι φορές που αγνοούμε τον πραγματικό χρόνο, βλέποντας κάτι μέσα από τον φακό του κινητού μας και όχι μέσα απ’ τα μάτια μας, αμελώντας να απολαύσουμε τη στιγμή, ξεχνώντας να ζήσουμε πραγματικά.
Ραφαήλ Ζάμπακας, Β2
