Από τις Μαρία Αντωνιάδου και Μαρία-Γεωργία Σαραφίδου, μαθήτριες της Γ” τάξης

Στο πλαίσιο της τριήμερης εκδρομής της τρίτης γυμνασίου επισκεφτήκαμε το Εθνικό Αρχαιολογικό μουσείο. Ένα από τα μεγαλύτερα και σπουδαιότερα μουσεία της Ελλάδας στο οποίο γίνεται μελέτη για τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό.

 Μία από τις συλλογές του μουσείου αναφέρεται στη νεολιθική εποχή. Η συλλογή περιέχει έργα που χρονολογούνται στο 3000 π.Χ.  περίπου. Τα ευρήματα είναι από πολλά μέρη της Ελλάδας και από την Τροία.  Η έκθεση του μουσείου βασίζεται κυρίως στο νεολιθικό άνθρωπο  που  ζούσε  σε οργανωμένα χωριά. Τα περισσότερα από τα ευρήματα τα χρησιμοποιούσαν για αποθήκευση, διακόσμηση των σπιτιών καθώς και εργαλεία. Είδαμε αρκετά αγγεία διακοσμημένα με διάφορα σχήματα και χρώματα, εργαλεία από λίθο και οστά που τα χρησιμοποιούσαν για την καλλιέργεια της γης, για να χτίζουν, καθώς και για να υφαίνουν. Μας εντυπωσίασαν επίσης και πήλινα ειδώλια όπως η κουροτρόφος.

Το μουσείο περιέχει και μία εξίσου όμορφη συλλογή που αναφέρεται στον κυκλαδικό πολιτισμό. Ο κυκλαδικός πολιτισμός άνθισε στις αρχές της 3^ης χιλιετίας έως τα τέλη της 2^ης χιλιετίας π.Χ. Οι κυκλαδίτες  δημιούργησαν έναν πολιτισμό μέσα από το μάρμαρο, έφτιαχναν δηλαδή αγγεία και ειδώλια με αυτό το  υλικό. Τα ειδώλια θυμίζουν μοντέρνα γλυπτά με ένα απλό και κομψό τρόπο χρησιμοποιώντας τις σωστές αναλογίες του σώματος. Τα περισσότερα βρέθηκαν σε τάφους έτσι, ώστε να προστατεύουν τους νεκρούς και να διώχνουν το κακό. Επίσης δεν θα μπορούσαν να λείπουν οι τοιχογραφίες της Θήρας ( Σαντορίνη ), οι οποίες ανακαλύφθηκαν μετά από ανασκαφές που έφεραν στο φως την αρχαία Σαντορίνη που είχε σκεπαστεί από χώμα μετά την έκρηξη του ηφαιστείου.

Στον υπόλοιπο όροφο διακρίνεται επίσης η μυκηναϊκή συλλογή που είναι η πιο λαμπερή συλλογή του μουσείου. Ο μυκηναϊκός πολιτισμός άνθισε στην ηπειρωτική Ελλάδα κατά την περίοδο του 1580 έως το 1100 π.Χ. Η ανακάλυψη των βασιλικών τάφων από τον Ερρίκο Σλίμαν ήταν πολύ σημαντική διότι απέδειξε την ύπαρξη αυτού του πολιτισμού. Επίσης ο άγγλος  Μ. Βέντρις αποκρυπτογράφησε την Γραμμική Β΄ γραφή και έτσι ανακαλύφθηκε η γλώσσα των Μυκηναίων. Μεγάλο ρόλο σε αυτό τον πολιτισμό έπαιξαν οι ολόχρυσες προσωπίδες, τα κοσμήματα, τα σπαθιά από ασήμι και μινιατούρες από  ελεφαντόδοντο. Επίσης και σε αυτό τον πολιτισμό σημαντικές ήταν και οι τοιχογραφίες. Καθώς και η άνθιση της γεωμετρικής τέχνης.     

Στο μουσείο αναδεικνύεται η αρχαϊκή πλαστική που πρωτοεμφανίστηκε το 700 π.Χ. Έχει ως χαρακτηριστικά δημιουργήματα τα αγάλματα των κούρων και των κόρων που σταδιακά βελτίωναν την μορφή τους.

Το μουσείο περιλαμβάνει επίσης λαμπρά γλυπτά από την κλασσική εποχή. Ένα εντυπωσιακό χάλκινο άγαλμα είναι ο Δίας ή Ποσειδώνας του Αρτεμισίου. Από τα ανάγλυφα ξεχωρίζει το μαρμάρινο έργο της Ελευσίνας που απεικονίζει την θεά Δήμητρα. Επίσης υπάρχουν και πολλές επιτύμβιες στήλες. Τα πιο εντυπωσιακά αγάλματα της εποχής είναι ο Έφηβος των Αντικυθήρων.

Το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο ήταν μια όμορφη διδακτική επίσκεψη και μια μοναδική εμπειρία. Είναι ένα μουσείο που σε ταξιδεύει μέσα από τον κόσμο των αγαλμάτων στην μακραίωνη ιστορία του τόπου μας. Είναι από τα λίγα μουσεία που θα επισκεπτόμουν ξανά στο μέλλον.

Από τη Σταυρούλα Μήτρου, μαθήτρια του Β1

Με αφορμή την παγκόσμια  μέρα της γυναίκας, 8 Μαρτίου, καθώς και την εθνική μας γιορτή της 25^ης Μαρτίου θα ήθελα να αναφερθώ στην προσφορά  των γυναικών στον φιλελληνισμό.

Είναι γνωστή η βοήθεια και η συμμετοχή των ανδρών στον αγώνα του 1821 και οι περισσότεροι από εμάς γνωρίζουμε το όνομα και την ιστορία πολλών από αυτούς, ελάχιστοι όμως γνωρίζουμε τη συνεισφορά των γυναικών, οι οποίες είναι πάρα πολλές.

Από όλες ίσως η πιο γνωστή να είναι η Ρωξάνδρα Σ. Στούρτζα.

Γεννημένη στην Κωνσταντινούπολη στις 22 Οκτωβρίου το 1786 και αυτοκρατορικής καταγωγής, η Ρωξάνδρα βοήθησε, στα χρόνια της Επανάστασης, στην περίθαλψη Ελλήνων προσφύγων και στην ενίσχυση του αγώνα στην Ελλάδα μέσω των υψηλών επαφών της στην Ευρώπη. Η Ρωξάνδρα υπήρξε από τα πιο δραστήρια μέλη της Φιλόμουσης Εταιρεία Βιέννης. Ακόμα ενίσχυσε και χρηματοδότησε τις σπουδές των Ελληνοπαίδων οι οποίοι σπούδαζαν εκεί.

 Όταν η Ελληνική Επανάσταση κηρύχθηκε, η Ρωξάνδρα περίμενε με αγωνία τα γράμματα που την πληροφορούσαν για τις εξελίξεις. Όταν, στα μέσα του 1822, έφτασε η είδηση ότι πρόσφυγες από την Ελλάδα είχαν αρχίσει να καταφθάνουν στην Οδησσό  η Ρωξάνδρα δεν δίστασε στιγμή. Με τη βοήθεια του αδελφού της Αλεξάνδρου, μεθόδευσε το γιγάντιο έργο της διατροφής των προσφύγων με  τρόφιμα που έρχονταν από το κτήμα της. Φρόντιζε για τη διαμονή τους, την εξεύρεση εργασίας, την περίθαλψη των γερόντων και την εκπαίδευση των παιδιών. Με φλογερά γράμματα επιχειρούσε να κινητοποιήσει τις υψηλές γνωριμίες της για συμπαράσταση στον αγώνα των Ελλήνων. Με την πρωτοβουλία του υπουργού της Παιδείας έγινε έρανος, ο οποίος απέδωσε ένα εκατομμύριο ρούβλια για τη μονιμότερη περίθαλψη των προσφύγων και την εξαγορά από τη φοβερή αιχμαλωσία στην Αίγυπτο χιλιάδων Ελλήνων, κυρίως Χιωτών και Κρητικών. Με την προτροπή της Ρωξάνδρας, οι κυρίες της ανώτερης τάξης στη Μόσχα ίδρυσαν την «Ευεργετικήν Εταιρείαν», την προεδρία της οποίας ανέλαβε η ίδια. Η Εταιρεία συγκέντρωσε σημαντικά ποσά για να χτιστεί ορφανοτροφείο για τα ορφανά Ελληνόπουλα σε προάστιο της Μόσχας.  Με δική της χορηγία και τη συμπαράσταση της «Ευεργετικής Εταιρείας» χτίστηκε γυναικείο μοναστήρι, κοντά στον ελληνορθόδοξο ναό του Αρχαγγέλου Μιχαήλ στη Μόσχα, μέσα στο οποίο λειτουργούσε παρθεναγωγείο για τις κόρες των ορθοδόξων ιερέων, Ελλήνων και Ρώσων.

Έχει μείνει γνωστή για τον ανεκπλήρωτο έρωτα της με τον Ιωάννη Καποδίστρια καθώς ο Καποδίστριας έπρεπε αρχικά να φύγει για την Ευρώπη και αργότερα να αναλάβει τη θέση του Κυβερνήτη της Ελλάδας.

Ακόμα μια σημαντική γυναίκα με έντονα φιλελληνική δράση  ήταν η κόρη του πρίγκιπα Μιχαήλ Γκίκα, Ελένη Γκίκα, η οποία χρησιμοποιούσε κυρίως  το ψευδώνυμο Ντόρα ντ’ Ίστρια. Γεννήθηκε στις 3 Φεβρουαρίου το 1828 στο Βουκουρέστι της Ρουμανίας.

Τακτική ερευνήτρια των αρχείων και των βιβλιοθηκών πολλών χωρών του κόσμου, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις εθνικές διεκδικήσεις κυρίως των Βαλκανικών λαών. Ασχολήθηκε πολύ με τα προβλήματα της γυναίκας και τη θέση της στην κοινωνία και στο κράτος και πρόβαλε μελετημένες απόψεις για την αναβάθμισή της.

Ειδικότερα  συγκινήθηκε και στρατεύτηκε στον αγώνα του Κρητικού λαού για την απελευθέρωσή του από τον Οθωμανικό ζυγό στη μεγάλη επανάσταση του 1866-69. Σε μια επιστολή της – απάντηση – προς τον Μάρκο Ρενιέρη, πρόεδρο της Κεντρικής των Κρητών Επιτροπής των Αθηνών με ημερομηνία 12/26 Αυγούστου του 1866 αναφέρει ότι ήδη έχει εκδηλώσει το ενδιαφέρον της για το πρόβλημα της Κρήτης προς διάφορες κατευθύνσεις… “Οταν πήρα την επιστολή σας, εργαζόμουν ήδη για τη συγκέντρωση πραγματικών ντοκουμέντων για να φωτίσουν τον πολιτισμένο κόσμο… Εσείς να είστε πεπεισμένοι ότι μπορείτε να υπολογίζετε στις δυνάμεις μου, δεν θα σας εγκαταλείψω σε καμία περίπτωση και πρόκειται να επισημάνω στους φίλους μου, ότι η Κρήτη είναι αποφασισμένη να πάρει τα όπλα για να διεκδικήσει τα δίκαιά της…”. Αυτά μεταξύ άλλων έγραφε στην προπαρασκευαστική φάση της μεγάλης Κρητικής επανάστασης τον Αύγουστο του 1866.

Η Δώρα ντ’ Ίστρια αντιτάχθηκε στις ανθελληνικές θέσεις του Φαλμεράυερ με σειρά μελετών και άρθρων που δημοσιεύτηκαν στον ευρωπαϊκό Τύπο και σε έγκυρα περιοδικά, και έφεραν σε φως πλήθος στοιχείων που εδραίωναν τη συνέχεια του ελληνικού πολιτισμού. Γενικότερα, οι ιστορικές, φιλολογικές και κοινωνιολογικές της εργασίες κατέκλυζαν για πολλά χρόνια τον ημερήσιο και περιοδικό Τύπο της Γαλλίας, του Βελγίου, της Ιταλίας, της Ελβετίας και της Ελλάδας και διέγειραν πάντοτε το ενδιαφέρον και την προσοχή των Ευρωπαίων.

Οι Έλληνες αναγνώρισαν την τεράστια προσφορά της στο έθνος μας και το 1866, η Πολιτεία με θέσπισμα της Βουλής των Ελλήνων της απένειμε τον τίτλο “της Ελληνίδος πολίτιδος επί τιμή” σε ανταμοιβή των ποικίλων και σημαντικών υπηρεσιών της προς τη χώρα. Αξίζει να αναφερθεί, ότι ο τίτλος αυτός είχε αποδοθεί μέχρι τότε μόνο στο Λόρδο Βύρωνα.

Τέλος, η Ιουλιέττα Αδάμ-Λάμπερ, υπήρξε συγγραφέας και πολιτικός γεννημένη το 1836 στο Βερμπερί της Γαλλίας. Η Ιουλιέττα ταξίδεψε πολύ στην Ευρώπη και, το 1901, επισκέφθηκε την Ελλάδα. Η επίσκεψη αυτή της δημιούργησε ένα έντονο ενδιαφέρον και μια θερμή στάση για την Ελλάδα, καθώς ο ενθουσιασμός της για τη σύγχρονη Ελλάδα συνδυάστηκε με τη ρομαντική αποθέωση του κλασικού ελληνικού πολιτισμού. Με τον γυρισμό της στη Γαλλία μετέφερε έναν αέρα φιλελληνισμού που οδήγησε στην υπεράσπιση τόσο των εθνικών μας ζητημάτων όσο και των Ελληνικών γραμμάτων και τεχνών. Η ίδια έγραψε το έργο Σύγχρονοι Έλληνες ποιητές, ενώ μετέφρασε θεατρικά έργα ελλήνων.

Εκτός από αυτές τις γυναίκες στις οποίες αναφέρθηκα, υπάρχουν ακόμα πολλές γυναίκες αλλά και άντρες φιλέλληνες που χρειάζεται να μάθουμε την ιστορία τους και να νιώσουμε ευγνώμονες για την συμβολή τους στις δύσκολες στιγμές του αγώνα.

Πηγές:

http://www.pi.ac.cy/pi/files/epimorfosi/isotita_fylou/dimgymn/arxeia/istoria/Afieromata_Leukomata/Gunaikes_Filellines.pdf

Αφιέρωμα της εφημερίδας Ελευθεροτυπία: Ιστορικά, γυναίκες φιλέλληνες,18 Μαρτίου 2004

https://argolikivivliothiki.gr/2018/01/29/roksandra-sturdza/

https://archive.patris.gr/articles/109660

Από τις Δήμητρα Παυλίδου και Νικολέτα Φούφι, μαθήτριες του Α2

Η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 8 Μαρτίου, σε ανάμνηση μιας μεγάλης εκδήλωσης διαμαρτυρίας που έγινε στις 8 Μαρτίου του 1857 από εργάτριες κλωστοϋφαντουργίας στη Νέα Υόρκη, οι οποίες ζητούσαν καλύτερες συνθήκες εργασίας. Η πρώτη Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας γιορτάστηκε το 1909 με πρωτοβουλία του Σοσιαλιστικού Κόμματος των ΗΠΑ και υιοθετήθηκε δύο χρόνια αργότερα από τη Σοσιαλιστική Διεθνή. Η 8η Μαρτίου ορίστηκε το 1977 από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών ως Παγκόσμια Ημέρα για τα δικαιώματα της Γυναίκας και τη Διεθνή Ειρήνη.

Πότε καθιερώθηκε το δικαίωμα ψήφου των γυναικών στην Ευρώπη

Το δικαίωμα ψήφου στις γυναίκες δεν ήταν αυτονόητο πάντα. Σε κάποιες χώρες πέρασαν πολλά χρόνια για να το διεκδικήσουν και τελικά να τα καταφέρουν.

Όλα ξεκίνησαν στη Νέα Ζηλανδία, όπου οι γυναίκες απέκτησαν δικαιώματα ψήφου το 1893. Ακολούθησαν η Ρωσία και ο Καναδάς το 1917 και οι ΗΠΑ το 1920. Υπάρχουν όμως και χώρες που αυτό ήρθε πολύ αργότερα, όπως στη Σαουδική Αραβία το 2011, γεγονός που δεν προκαλεί καμία έκπληξη λαμβάνοντας υπόψη τη θέση της γυναίκας εκεί.

Στην Ελλάδα στις 28 Μαΐου 1952 ο νόμος 2159, κατοχυρώνει το δικαίωμα της γυναίκας όχι μόνο να εκλέγει, αλλά και να εκλέγεται στις Δημοτικές και Βουλευτικές εκλογές. Παρόλα αυτά, οι Ελληνίδες δεν μπορούν να ψηφίσουν στις εκλογές του Νοέμβρη που ακολουθεί, αφού δεν έχουν ενημερωθεί οι εκλογικοί κατάλογοι. Στις επαναληπτικές εκλογές, ωστόσο, λίγους μήνες αργότερα, εκλέγεται στη Θεσσαλονίκη πρώτη γυναίκα βουλευτής στην ιστορία της Ελλάδας, η Ελένη Σκούρα.

Η θέση της γυναίκας με την πάροδο του χρόνου

Τα  παλιά χρόνια οι σχέσεις των δύο φύλων δεν ήταν όπως οι σημερινές. Την προϊστορική εποχή η γυναίκα ήταν σε κυρίαρχη θέση. Αυτό συνεχίστηκε και στα μινωικά χρόνια αλλά ύστερα η θέση της γυναίκας υποβαθμίστηκε με αποτέλεσμα από την αρχαιότητα μέχρι και πριν από λίγες δεκαετίες οι άνδρες να θεωρούν τις γυναίκες πολύ κατώτερές τους, να τις καταπιέζουν και να τις εκμεταλλεύονται.

Οι γυναίκες στην κοινωνία της μινωικής Κρήτης είχαν τα ίδια περίπου δικαιώματα και ελευθερίες με τους άντρες. Έπαιρναν μέρος σε όλες τις εκδηλώσεις της ζωής, στις γιορτές, τα αγωνίσματα, το κυνήγι. Όπως και οι σημερινές γυναίκες, χτένιζαν με φροντίδα τα μαλλιά τους, βάφονταν, φορούσαν φανταχτερά φορέματα και όμορφα στολίδια.

Η θέση της γυναίκας στην αρχαία Αθήνα

Η γυναίκα στην Αρχαία Αθήνα έπρεπε να υπακούει τον άντρα της, τον γιο της, τον πατέρα της και γενικά όποιον άλλο άρρενα της οικογένειάς της. Η ζωή της εξαρτιόταν από αυτούς. Ο ρόλος της Αθηναίας περιοριζόταν μέσα στο σπίτι ως σύζυγος ή μητέρα.

Η θέση της γυναίκας στην αρχαία Σπάρτη

Οι κοπέλες στην αρχαία Σπάρτη καλλιεργούσαν το σώμα τους και γυμνάζονταν  σε καθημερινή βάση, ώστε να γίνουν στο μέλλον άξιες μητέρες. Επίσης είχαν την ικανότητα να βγαίνουν έξω και να διατηρούν κοινωνικές σχέσεις, σε αντίθεση με τις γυναίκες της αρχαίας Αθήνας.

Γυναικείες προσωπικότητες που έμειναν στην ιστορία

Ζαν ντ’ Αρκ

Η Ιωάννα της Λωραίνης ήταν Γαλλίδα ηρωίδα επικεφαλής των Γαλλικών στρατευμάτων στον Εκατονταετή Πόλεμο κατά των Άγγλων στη Γαλλία.

Σε ηλικία 13 ετών είδε στον κήπο του πατρικού σπιτιού της το πρώτο από τα οράματά της, όπου παρουσιαζόταν ο Αρχάγγελος Μιχαήλ, η Αγία Μαργαρίτα και η Αγία Αικατερίνη και την καλούσαν να δράσει προκειμένου να απαλλάξει τη Γαλλία από την ταπείνωση που της είχαν επιβάλει οι Άγγλοι με τη Συνθήκη του Τρουά στην πιο κρίσιμη φάση του Εκατονταετούς πολέμου, και να βοηθήσει τον διάδοχο του γαλλικού θρόνου Κάρολο Z΄ να επανακτήσει το στέμμα.

Το 1429, αφού υπερνίκησε πολλές δυσκολίες, η Ιωάννα κατόρθωσε να γίνει δεκτή από τον Κάρολο και να πάρει την άδεια να ηγηθεί μιας μικρής στρατιωτικής δύναμης που είχε συγκροτηθεί για να ενισχύσει την Ορλεάνη, μία από τις λίγες πόλεις που είχαν μείνει πιστές στον διάδοχο, την οποία πολιορκούσαν οι Άγγλοι.

Αφού τραυματίστηκε κάτω από τα τείχη του Παρισιού, η Ιωάννα αιχμαλωτίστηκε από στρατιώτες του δούκα Φίλιππου της Βουργουνδίας (Μάιος 1430), ο οποίος την παρέδωσε στους Άγγλους. Στη Ρουέν δικάστηκε από εκκλησιαστικό δικαστήριο, που το είχε ορίσει το πανεπιστήμιο του Παρισιού και ενεργούσε σύμφωνα με τις διαταγές των Άγγλων. Κατηγορήθηκε για «κοντή κόμη», επειδή «ντυνόταν με ανδρικά ρούχα», για «μαγεία» και ως αιρετική επειδή «ισχυριζόταν ότι ήταν απευθείας υπόλογη στον Θεό» και καταδικάστηκε να καεί ζωντανή ως αιρετική. Την ώρα που καιγόταν ζήτησε να σηκώσουν τον σταυρό για να μπορεί να τον δει μέσα από τις φλόγες. Κατά την εκτέλεσή της μόνο ένας Άγγλος στρατιώτης τόλμησε να φωνάξει «Είμαστε χαμένοι, κάψαμε μια αγία». Είκοσι πέντε χρόνια αργότερα, όταν η Γαλλία είχε πια κερδίσει τον πόλεμο και αναγνώρισε τη συμβολή της Ζαν ντ” Αρκ στους νικηφόρους αγώνες, ένα νέο εκκλησιαστικό δικαστήριο αποκατέστησε την τιμή της Παρθένας της Ορλεάνης, η οποία στις 16 Μαΐου 1920 ανακηρύχθηκε αγία από την Καθολική Εκκλησία, ενώ ανακηρύχθηκε Αγία και προστάτιδα της Γαλλίας.

Μαντώ Μαυρογένους

Καταγόταν από ελληνική οικογένεια της Ρουμανίας, η οποία έφυγε κρυφά, με την οικογένειά της, για την Ιταλία. Εγκαταστάθηκαν στην Τεργέστη και εκεί ο πατέρας της Νικόλαος ασχολήθηκε με το εμπόριο. Το 1796 η Μαντώ γεννήθηκε και λίγο καιρό πριν τη Μεγάλη Επανάσταση μετακόμισε με τον θείο της  στην Τήνο.

 Με την έναρξη της Επανάστασης, η Μαντώ πήγε στην Μύκονο και ξεσήκωσε τους κατοίκους εναντίον των Τούρκων. Με πλοία εξοπλισμένα με δικά της έξοδα, καταδίωξε διακόσιους Αλγερινούς που λυμαινόταν τις Κυκλάδες και αργότερα πολέμησε στη Κάρυστο, στη Φθιώτιδα και στη Λιβαδειά.

Κάτοχος της γαλλικής γλώσσας, συνέταξε συγκινητική έκκληση προς τις γυναίκες της Γαλλίας, ζητώντας τη συμπαράστασή τους στον πληθυσμό της Ελλάδας. Για τον Αγώνα διέθεσε όλη της την περιουσία. Για τη συνολική δραστηριότητά της ο Ιωάννης Καποδίστριας της απένειμε -τιμή μοναδική σε γυναίκα- το αξίωμα του επίτιμου αντιστράτηγου και της παραχώρησε κεντρικό σπίτι στο Ναύπλιο.

Καλλιρρόη Παρρέν

Έχοντας την υποστήριξη του συζύγου της Ιωάννη Παρρέν, αποφασίζει να ακολουθήσει το επάγγελμα της δημοσιογραφίας.

Έτσι η πρώτη Ελληνίδα φεμινίστρια διεκδικεί και τον τίτλο της πρώτης Ελληνίδας δημοσιογράφου, εκδότριας και διευθύντριας όταν το 1887 άρχισε να εκδίδει την εβδομαδιαία εφημερίδα «Εφημερίς των Κυριών», που συντάσσονταν αποκλειστικά από γυναίκες και απευθυνόταν σε γυναίκες κυρίως της Αθήνας και του Πειραιά.

Η εφημερίδα αυτή συνέχισε να εκδίδεται για τριάντα σχεδόν χρόνια μέχρι το 1918 όταν η Καλλιρρόη εξορίστηκε στην Ύδρα για τα πολιτικά της φρονήματα. Στόχος της εφημερίδας ήταν να εισάγει και στην Ελλάδα τους φεμινιστικούς προβληματισμούς που ήδη απασχολούσαν τις γυναίκες των δυτικοευρωπαϊκών κρατών και να αφυπνίσει τις συνειδήσεις των γυναικών της τότε εποχής.

ΔΙΚΤΥΟΓΡΑΦΙΑ

https://tvxs.gr/news/san-simera/pagkosmia-imera-tis-gynaikas-i-istoria-tis-8is-martioy

https://tvxs.gr/news/viral/pote-apektisan-dikaioma-psifoy-oi-gynaikes-toy-kosmoy-xartis

https://www.slideshare.net/giaevang/ss-34331480

https://el.wikipedia.org/wiki/Ιωάννα_της_Λωραίνης

https://el.wikipedia.org/wiki/Μαντώ_Μαυρογένους

https://el.wikipedia.org/wiki/Καλλιρρόη_Παρρέν

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A7%CE%AD%CE%BD%CF%84%CE%B9_%CE%9B%CE%B1%CE%BC%CE%AC%CF%81

Από την Αναστασία-Βέρα Κουκουρδή, μαθήτρια του Β2

Η φετινή τριήμερη εκπαιδευτική επίσκεψη της συντακτικής ομάδας της εφημερίδας μας πραγματοποιήθηκε στην περιοχή των Ιωαννίνων. Εκεί επισκεφτήκαμε διάφορα αξιοθέατα. Το Σπήλαιο Περάματος, τον αρχαιολογικό χώρο της Δωδώνης, το Μουσείο Βρέλλη, το Κάστρο των Ιωαννίνων, αλλά αυτό που μας έκανε περισσότερη εντύπωση ήταν το νησάκι.

Το Νησί των Ιωαννίνων είναι νησί και οικισμός, ο οποίος βρίσκεται στην λίμνη των Ιωαννίνων (Παμβώτιδα). Μαζί με τον Άγιο Αχίλλειο των Πρεσπών είναι ένα από τα δύο κατοικημένα νησιά σε λίμνη στην Ελλάδα.

Οι ιστορικές αναφορές για το νησί ξεκινούν τον 13ο αιώνα, όταν ιδρύθηκαν τα πρώτα μοναστήρια. Συνολικά υπάρχουν στο νησί εφτά βυζαντινά και μεταβυζαντινά μοναστήρια. Το πρώτο μοναστήρι που ιδρύθηκε στο νησί ήταν η Μονή του Αγίου Νικολάου των Φιλανθρωπινών που ιδρύθηκε τον 13ο αιώνα και το καθολικό της κτίστηκε το 1292, όπως αναφέρεται σε επιγραφή στην είσοδο του ναού. Είναι το σημαντικότερο μοναστήρι στο νησί. Δίπλα στην είσοδο διακρίνουμε κελλιά και ερείπια από άλλα κτίσματα. Είναι τοιχογραφημένη με εξαίρετες τοιχογραφίες του 1542 με φροντίδα του μοναχού Ιωάσαφ του Φιλανθρωπινού. Σε σχήμα «Π» γύρω από τον ναό υπάρχουν νάρθηκες του 1560 με τοιχογραφίες. Τέλος, ξεχωρίζει για τη σπουδαιότητά της η τοιχογραφία των 7 σοφών της Αρχαίας Ελλάδος που είναι σπάνιο φαινόμενο για την χριστιανική εκκλησία.

Ο οικισμός δημιουργήθηκε τον 17ο αιώνα και σύμφωνα με την παράδοση, οι πρώτοι κάτοικοι προέρχονταν από τη Μάνη. Την εποχή του Αλή Πασά το νησί παρήκμασε λόγω της μεγάλης φορολογίας που επιβλήθηκε. Την περίοδο αυτή τα μοναστήρια σχεδόν εγκαταλείφτηκαν. Το 1820 ο Αλή ήρθε σε ρήξη με τον Σουλτάνο Μαχμούτ Β΄ με αποτέλεσμα να σταλεί εναντίον του ο Χουρσίτ Μεχμέτ Πασάς που πολιόρκησε τα Ιωάννινα. Ο Αλή είχε τοποθετήσει στο νησί, φρουρά χιλίων Αλβανών με αποτέλεσμα αυτό να βομβαρδιστεί από τον Χουρσίτ και να υποστεί μεγάλες καταστροφές. Τον Ιανουάριο του 1822 ο Αλή και ενώ πλέον είχε νικηθεί, κατέφυγε στο νησί, στο μοναστήρι του Αγίου Παντελεήμονα όπου δολοφονήθηκε στις 17 ή 25 Ιανουαρίου.

 Σήμερα το νησάκι των Ιωαννίνων είναι ένας ωραίος γραφικός προορισμός με πολλά αξιοθέατα και φυσική ομορφιά. Ο οικισμός βρίσκεται στο βόρειο άκρο του νησιού και αποτελείται από 110 περίπου σπίτια και 219 μόνιμους κατοίκους. Προσελκύει πλήθος τουριστών που επισκέπτονται την περιοχή. Μπορεί κανείς να το επισκεφθεί καθημερινά καθώς εκτελούνται δρομολόγια με καραβάκια κάθε μισή ώρα μέχρι και τα μεσάνυχτα.

Από τις Δήμητρα Βενέτη και Παναγιώτα Βογιατζή, μαθήτριες του Β1

Στην τριήμερη εκδρομή που πραγματοποίησε η συντακτική ομάδα της εφημερίδας μας στα Ιωάννινα είχαμε την ευκαιρία να επισκεφτούμε μεταξύ άλλων το εντυπωσιακό μουσείο κέρινων ομοιωμάτων του Παύλου Βρέλλη.

Πρόκειται για ένα Μουσείο όπου η ιστορία συναντά την καλλιτεχνική δημιουργία και ζωντανεύει η ιστορία του τόπου πριν την Επανάσταση του 1821. Είναι εκπληκτικό το ότι όλο το Μουσείο το σχεδίασε ο ίδιος ο Βρέλλης με τα χέρια του!

Τα 150 κέρινα ομοιώματα του Μουσείου, σε φυσικό μέγεθος, και ενταγμένα σε μια πιστή αναπαράσταση του περιβάλλοντος της εποχής τους, ξαναζωντανεύουν μορφές κυρίως της νεότερης ελληνικής ιστορίας, σε θεματικές ενότητες.

Το μουσείο θεμελιώθηκε με πρωτοβουλία του Παύλου Βρέλλη τον Φεβρουάριο του 1983, άνοιξε τις πόρτες του το 1995 και είναι το πλέον γνωστό μουσείο αυτού του είδους στην Ελλάδα. Είναι αποκλειστικά δικό του έργο, όπου για 13 χρόνια εργάστηκε ακατάπαυστα, μόνο γι” αυτό. Σκοπός του καλλιτέχνη, ήταν να αναπαραστήσει ιστορικά γεγονότα από διάφορες περιοχές της Ελλάδας, σε φυσικό μέγεθος μέσα στο μουσείο. Έτσι θα μπορούσε να παρουσιάσει τους ήρωες και τον ρόλο που διαδραμάτισαν, στους αντίστοιχους χώρους. Με δικές του ιδέες, μελέτες και πολλή προσωπική εργασία, έφτιαξε χώρους και ανθρώπους, για να βοηθήσει τον θεατή να βιώσει γεγονότα που πέρασαν. Το Μουσείο φιλοξενεί περίπου 150 κέρινα ομοιώματα και 36 ιστορικά θέματα εμπνευσμένα από σημαντικά γεγονότα της Ελληνικής Ιστορίας.

Το κέρινα ομοιώματα του μουσείου παριστάνονται σε φυσικό μέγεθος, μέσα σε περιβάλλον πιστής παρουσίασης του εκάστοτε περιβάλλοντός τους, αναπαριστώντας μορφές και γεγονότα της Ελληνικής Ιστορίας. Ο επισκέπτης αισθάνεται ότι ταξιδεύει σε βουνά, παλιά οικήματα, σπηλιές, εκκλησίες, μονοπάτια, ακολουθώντας μια κυκλικού χαρακτήρα ξενάγηση παράλληλων, συνάλληλων και διάλληλων επιπέδων.

Η θεματολογία καλύπτει 24 αιώνες Ελληνικής Ιστορίας (από το 500 π.Χ.), με ιδιαίτερη έμφαση στη νεώτερη ιστορία της Ηπείρου και χωρίζεται σε τρεις ενότητες:

1. την ενότητα της Προεπανάστασης
2. την ενότητα της Επανάστασης του 1821
3. την ενότητα του Β” Παγκοσμίου πολέμου.

Το Μουσείο κλείνει με αναφορές και υπενθυμίσεις βασικών σημείων της Ελληνικής Ιστορίας και κατακλείδα αποτελεί το 36ο θέμα του: Το Εργαστήρι του Καλλιτέχνη.

Ενδεικτικά αναφέρονται ορισμένα από τα ιστορικά γεγονότα και θέματα που αναπαριστάνονται:

• Το Κρυφό Σχολείο, κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας
• Το μαρτύριο του Διονύσιου του Φιλόσοφου
• Ο όρκος της Φιλικής Εταιρείας
• Κλέφτες και Αρματολοί
• Η σφαγή του Αλή Πασά στο νησί των Ιωαννίνων
• Μακεδονικός Αγώνας / Παύλος Μελάς
• Βαλκανικοί Πόλεμοι
• Οι γυναίκες της Πίνδου, κατά τη Μάχη της Πίνδου
• Το Στρατηγείο της VIII Μεραρχίας
• Μάχη της Κρήτης
• Η Κυρά της Ρω

Πηγές Πληροφόρησης :

https://el.wikipedia.org

http://www.travelioannina.com/el/node/26

Από τις Νένα Αβραμίδου και Φρόσω Δουρουκλάκη, μαθήτριες του Γ1

Με την συντακτική ομάδα της εφημερίδας του σχολείου μας πραγματοποιήσαμε μία εκδρομή στην πόλη των Ιωαννίνων.

 Ένας από τους προορισμούς μας, λοιπόν, ήταν και το κάστρο των Ιωαννίνων. Αυτή η επίσκεψη  ήταν σαν μια βουτιά στο παρελθόν. Σου ανοίγεται ένας νέος κόσμος. Ταξιδεύεις πίσω το χρόνο, μόλις περάσεις τη μεγάλη καστρόπορτα και  ένα βήμα σου μονάχα αρκεί, για να νιώσεις τη διαφορά. Τα γραφικά στενά δρομάκια και τα μικρά λευκά σπίτια ήταν αρκετά για να μας ενθουσιάσουν.

Το Κάστρο αποτελείται από τέσσερα τμήματα: τον εξωτερικό περίβολο, τη Β.Δ. ακρόπολη με το Ασλάν Τζαμί, την Ν.Α. ακρόπολη με το Ιτς Καλέ και την Καστροπολιτεία, την παλαιά πόλη των Ιωαννίνων. Η έκταση μέσα στα τείχη του είναι 200 στρέμματα περίπου, έχει περίμετρο 2.000 μέτρων και πλάτος 10 μ.

Το Κάστρο των Ιωαννίνων είναι κτισμένο στο νοτιοανατολικό άκρο της πόλης και στη μικρή βραχώδη χερσόνησο που εισχωρεί στη λίμνη Παμβώτιδα. Χτίστηκε το 528 μ.Χ. με βάση το σχέδιο του αυτοκράτορα Ιουστινιανού για την οχύρωση σημαντικών πόλεων της βυζαντινής αυτοκρατορίας.

            Την εποχή του Αλή Πασά αποτελούσε το μεγαλύτερο διοικητικό κέντρο ολόκληρης της Ελλάδας. Μέσα στο κάστρο αναπτύχθηκαν τα ελληνικά γράμματα, εκεί έζησε ο Αλή Πασάς το μεγάλο του έρωτα με την κυρά Βασιλική, εκεί σπούδασαν την τέχνη του πολέμου οι μεγάλοι οπλαρχηγοί, εκεί βρήκαν το θάνατο χριστιανοί , όπως ο Άγιος Νεομάρτυρας Γεώργιος ο εξ Ιωαννίνων, ο  Άγιος Δημήτριος ο εκ Σαμαρίνης.

 Η σημερινή του μορφή χρονολογείται στην ύστερη οθωμανική περίοδο, ωστόσο, έχουν ενσωματωθεί τμήματα προγενέστερων οχυρώσεων, της αρχαίας και βυζαντινής περιόδου. Ενδείξεις και ευρήματα για την ύπαρξη του τειχισμένου οικισμού, υπάρχουν ήδη από την όψιμη κλασική και ελληνιστική περίοδο.

Χωρίς, ευτυχώς, να χαθούμε στους δρόμους με τα αναπαλαιωμένα σπίτια, φτάσαμε εγκαίρως στον πρώτο μας προορισμό, στο Βυζαντινό Μουσείο. Πρόκειται για κτίριο της δεκαετίας του ’50, που φιλοξενεί ευρήματα, κειμήλια και εικόνες από την Παλαιοχριστιανική περίοδο έως και τον 19^ο αιώνα, τα οποία προέρχονται από πολλές θέσεις, ναούς και μοναστήρια της Ηπείρου. Κτίστηκε από τον ελληνικό στρατό στη θέση του Σεραγιού, (παλάτι του Αλή πασά) ως βασιλικό περίπτερο. Ανάμεσα στα σημαντικότερα εκθέματα συγκαταλέγονται οι δύο πήλινες ανάγλυφες εικόνες από τον βυζαντινό ναό του Αγίου Βασιλείου στην Άρτα, οι νομισματικοί «θησαυροί» μεσαιωνικών χρόνων που βρέθηκαν σε διάφορες θέσεις της Ηπείρου, τα μαρμάρινα κιονόκρανα από τον ερειπωμένο ναό στη Γλυκή της Θεσπρωτίας, καθώς και αρκετές μεταβυζαντινές εικόνες. Στόχος του Μουσείου είναι η συγκέντρωση, προστασία, μελέτη και προβολή έργων τέχνης και αντικειμένων από τον 4ο έως τον 19ο αιώνα. Ακόμη, σκοπεύει να αναδείξει την τέχνη της αγιογραφίας και να αποτελέσει πόλο έλξης με τη διοργάνωση θεατρικών εκδηλώσεων, εκθέσεων, διαλέξεων, εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Έτσι, δημιουργεί τα δεδομένα για να έρθει το κοινό κοντά με την ιστορία του τόπου του.

            Έπειτα, προχωρήσαμε στο διπλανό κτήριο, στο Φετιχιέ Τζαμί. Σύμφωνα με την παράδοση χτίστηκε στη θέση βυζαντινού ναού τον 17^ο αιώνα  και υπήρξε μέρος του συγκροτήματος του Σεραγιού του Αλή πασά. Μετά την ολοκλήρωση των αναστηλωτικών εργασιών και τη συντήρηση των τοιχογραφιών του θόλου, λειτουργεί ως ένας ακόμη εκθεσιακός χώρος. Η έκθεση περιορίζεται στο χώρο της μικρής στοάς δεξιά και αριστερά της εισόδου και έχει ως θέμα της τα Ιωάννινα κατά την Ύστερη Οθωμανική περίοδο. Εκτίθενται επίσης γκραβούρες, κείμενα και πληροφοριακό υλικό σχετικά με τον διαβόητο Αλή πασά, τις ημέρες και τα έργα του στην Ήπειρο.

Έξω απ’ το κτήριο θαυμάσαμε τον τάφο του Αλή Πασά ο οποίος καλύπτεται από εντυπωσιακό κιγκλίδωμα. Κάτω από αυτό διακρίνονται δύο τάφοι, από τους οποίους ο ένας ανήκει στον Αλή πασά μετά τη δολοφονία του στο Νησί της Παμβώτιδας.

Τέλος, επισκεφτήκαμε το Μουσείο Αργυροτεχνίας, το οποίο εγκαινιάστηκε τον Σεπτέμβριο του 2016. Στις εντυπωσιακές υπόστυλες αίθουσες του προμαχώνα εκτυλίσσεται η ιστορία της αργυροχοΐας στην Ήπειρο, εκπλαγήκαμε από την τοπική τέχνη, της οποίας οι ρίζες φτάνουν έως και τη Βυζαντινή εποχή. Σπουδαίοι μάστορες του ασημιού έχουν αφήσει δείγματα της δουλειάς τους σε αριστουργήματα, πολλά από τα οποία φυλάσσονται στα σκευοφυλάκια μονών και ναών της Ηπείρου αλλά και μεγάλων μοναστικών κέντρων, όπως το Άγιο Όρος, η μονή του Σινά κ.ά. Επιπλέον, εκεί μπορεί κανείς να παρατηρήσει τις διάφορες τεχνικές που χρησιμοποιήθηκαν στην αργυροχοΐα κατά την προβιομηχανική περίοδο, όπως είναι η συρματερή τεχνική (τεχνική «filigree»).

 Κάνοντας ένα βήμα από το παρελθόν στο παρόν είχαμε την ευκαιρία να μυηθούμε στη διαδικασία σχεδιασμού και κατασκευής κοσμήματος από δύο αξιόλογους δημιουργούς: τον σχεδιαστή Δημοσθένη Παπαδόπουλο και τον κατασκευαστή Αλέξη Κήττα. Ήταν μια μοναδική ζωντανή εμπειρία από τη γέννηση της ιδέας των κοσμημάτων μέχρι την υλοποίησή τους.

Η επίσκεψή μας στην ακρόπολη Ιτς Καλέ του κάστρου των Ιωαννίνων έμοιαζε με βόλτα σε ένα παραμύθι με το κάστρο, το σαράι, τον πασά, τα κοσμήματα, τις όμορφες κοπέλες, τα παλικάρια και τις μνήμες…. Έτσι τα Γιάννενα από τα αρχαία, στα βυζαντινά χρόνια, στην τουρκοκρατία και πάλι στην σύγχρονη εποχή μπλέχτηκαν στις αναμνήσεις μιας όμορφης σχολικής εκδρομής γεμάτης με μουσική, γεύσεις, εικόνες.

Πηγές – Δικτυογραφία

http://www.faidon.com.gr/filigree.php

http://www.syllogosipirotonkozanis.gr/book/export/html/3723

https://www.about-ioannina.gr/Ioannina_gr/the_castel.htm

http://odysseus.culture.gr/h/1/gh151.jsp?obj_id=16601

Από τις Ελευθερία Μπάμπη και Κατερίνα Παπαδοπούλου, μαθήτριες του Γ2

Η Δωδώνη είναι μια ιστορική περιοχή της Ελλάδας γνωστή κυρίως από το αρχαίο θέατρο και το μαντείο της Δωδώνης που βρίσκονται εκεί εδώ και πολλές χιλιάδες χρόνια. Πρόκειται για δύο αναπόσπαστα κομμάτια του ελληνικού πολιτισμού, της ελληνικής ιστορίας και παράδοσης. Ο αρχαιολογικός χώρος της Δωδώνης βρίσκεται 22 χλμ. νοτιοδυτικά της πόλης των Ιωαννίνων στους πρόποδες του όρους Τόμαρος. Για την προέλευση του ονόματος της Δωδώνης η πιθανότερη εκδοχή είναι ότι προήλθε από την ομώνυμη ωκεανίδα Νύμφη ή από τον Δώδωνο ποταμό.

Η αρχαία Δωδώνη υπήρξε λατρευτικό κέντρο του Δία και βρίσκεται σε κλειστή κοιλάδα, των 600μ. Η Δωδώνη σύμφωνα με τις αρχαιολογικές μαρτυρίες φέρεται να είναι ενεργή ήδη από την εποχή του Χαλκού, επικεντρωμένη στη λατρεία της Γαίας ή άλλης θηλυκής γονιμικής θεότητας.

Το Μαντείο της Δωδώνης

Το μαντείο στην αρχή ήταν υπαίθριο. Γύρω του είχε έναν περίβολο από χάλκινους λέβητες πάνω σε τρίποδες, οι οποίοι με τους ήχους που έκαναν όταν χτυπούσαν μεταξύ τους αλλά και σε συνδυασμό με το θρόισμα των φύλλων του δέντρου και άλλους ήχους, έδιναν τους χρησμούς, τους οποίους ερμήνευαν οι ιερείς και οι ιέρειες. Σύμφωνα με μια νέα ερμηνεία, ο μαντικός ήχος προερχόταν από χάλκινα αντικείμενα παρόμοια με τα κινέζικα wind chimes που κρεμόντουσαν στην οξιά και ηχούσαν με το φύσημα του ανέμου. Οι ιερείς Ελλοί δεν έπλεναν ποτέ τα πόδια τους και σέρνονταν στο χώμα για να έχουν επαφή με τη γη.

Το Αρχαίο Θέατρο της Δωδώνης

Το Αρχαίο θέατρο Δωδώνης χτίστηκε τον 3ο αιώνα π.Χ. επί βασιλείας Πύρρου και ακολουθεί το σχέδιο που έχουν όλα τα ελληνικά θέατρα. Χωρούσε 18.000 θεατές και ήταν το μεγαλύτερο της εποχής του. Κατά την τέλεση των Ναΐων προς τιμήν του Νάιου Δία, εκτός από τους αγώνες στο στάδιο γίνονταν και θεατρικοί αγώνες. Το θέατρο καταστράφηκε και επισκευάστηκε δυο φορές. Την πρώτη φορά το κατέστρεψαν οι Αιτωλοί με τον βασιλιά Δωρίμαχο το 219 π.Χ., αλλά την επόμενη χρονιά ο βασιλιάς Φίλιππος Ε” της Μακεδονίας άρχισε τις επισκευές. Το 167 π.Χ., ο Ρωμαίος στρατηγός Αιμίλιος Παύλος το κατέστρεψε ξανά ώσπου το 31 π.Χ. το επισκεύασε πάλι ο Ρωμαίος Αυτοκράτορας Οκταβιανός Αύγουστος για να χρησιμοποιηθεί ως αρένα για θηριομαχίες από τους Ρωμαίους. Ο τοίχος που υπάρχει μπροστά από τα πρώτα καθίσματα χτίστηκε αυτή την εποχή για την προστασία των θεατών από τα θηρία.

Η συντακτική ομάδα της εφημερίδας του σχολείου μας είχε την ευκαιρία κατά τη διάρκεια της τριήμερης εκπαιδευτικής εκδρομής στα Ιωάννινα να επισκεφτεί τον αρχαιολογικό χώρο της Δωδώνης. Εκεί η φιλόλογος καθηγήτριά μας κ. Αλμπανίδου  μας ενημέρωσε σχετικά με την ιστορία της περιοχής και τα σημαντικά μνημεία που υπάρχουν εκεί. Στη συνέχεια περιηγηθήκαμε στον χώρο. Μεγαλύτερη εντύπωση μας έκανε το αρχαίο θέατρο της Δωδώνης αλλά και η γεωγραφική τοποθεσία στην οποία βρίσκεται ο αρχαιολογικός χώρος. Ήταν μία επίσκεψη που εμπλούτισε τις γνώσεις μας και θα μας μείνει αξέχαστη!

Από την Κυριακή Δημητριάδου, μαθήτρια του Β1

Στις 8 Μαρτίου γιορτάζεται η παγκόσμια ημέρα γυναικών. Όμως στην πατρίδα μας οι γυναίκες με πολλούς τρόπους απέδειξαν πως επάξια  κατέχουν μια θέση πλάι στους άνδρες τους και μπορούν να προσφέρουν εξίσου στην πατρίδα τους, στην πολιτική, στην επιστήμη, στην τέχνη και στον αθλητισμό.

Στα νεότερα χρόνια η προσφορά των γυναικών στον αγώνα κατά τη διάρκεια του Β΄ παγκοσμίου Πολέμου ήταν συγκινητική. Όπως ξέρουμε στον πόλεμο του 1940 εναντίον των Ιταλών εκτός από τους Έλληνες άνδρες στρατιώτες πολέμησαν με ίση ανδρεία και τόλμη και γυναίκες. Πολέμησαν σαν αντάξιες κόρες των προγόνων τους, για την Ελλάδα την τιμή και την  ελευθερία!

Είναι αξιοθαύμαστος ο τρόπος που ανταποκρίθηκαν οι γυναίκες εκείνης της εποχής στο κάλεσμα της πατρίδας. Οι γυναίκες, εκτός από μανάδες, σύζυγοι και νοικοκυρές ήταν οι αφανείς ηρωίδες του έπους του ’40. Πλέκουν μέρα νύχτα χωρίς σταματημό μάλλινα για τους στρατιώτες. Πολλά νεαρά κορίτσια γράφονται εθελόντριες στον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό και γίνονται νοσοκόμες. Άλλες που βρίσκονται κοντά στην πρώτη γραμμή, οι Ηπειρώτισσες κι οι γυναίκες της Δυτικής Μακεδονίας, μεταφέρουν πολεμοφόδια και τρόφιμα στους στρατιώτες μέσα στα χιόνια, στα δύσβατα μονοπάτια των κακοτράχαλων βουνών, εκεί που τα ζώα αρνούνται να προχωρήσουν, αλύγιστες βουβές, με αδάμαστη θέληση και ηρωική αυτοθυσία.  Οι γυναίκες των πόλεων ανέλαβαν την φροντίδα και την προφύλαξη των αντρών από τα κρυοπαγήματα. Οι Ελληνίδες νοσοκόμες δούλεψαν με ηρωισμό και αυταπάρνηση και πολλές έπεσαν την ώρα του καθήκοντος κατά τη διάρκεια των βομβαρδισμών νοσοκομείων και πλοίων που μετέφεραν τραυματίες. Πολλές εύπορες γυναίκες, έδωσαν χρήματα και κοσμήματα για να βοηθήσουν τον αγώνα του Ελληνικού στρατού.

Το Αλβανικό έπος  έχει να παρουσιάσει  όλες τις γυναίκες της Ηπείρου, που κουβαλούσαν πυρομαχικά σε απάτητες βουνοκορφές της Πίνδου και δεν έχουν τίποτε να ζηλέψουν από τις αρχαίες Σπαρτιάτισσες και τις Σουλιώτισσες του 1821. Είκοσι γενναίες Αγρινιώτισσες νοσοκόμες επάνδρωσαν άμεσα τα νεοσυσταθέντα στρατιωτικά νοσοκομεία και περιέθαλψαν τους πρώτους τραυματίες του μετώπου.

Εμφορούμενες από   αίσθημα ευθύνης και προσφοράς  δεν κλονίστηκαν από τους αδιάκοπους συναγερμούς και τους ανηλεείς βομβαρδισμούς. Συνέχιζαν ακατάβλητες με ευαισθησία και ευσυνειδησία να συμπαραστέκονται στους πληγωμένους και ταλαιπωρημένους πολεμιστές. Στο εσωτερικό της χώρας μας, στα μέτωπα του πολέμου 1940-41, αλλά και στη διάρκεια της κατοχής και της εθνικής αντίστασης, στάθηκαν ηρωικά δίπλα στους άνδρες πολεμιστές μας, βοηθώντας τους αγωνιζόμενες μέχρι θανάτου για την ελευθερία της πατρίδας. Αποδείχθηκαν γνήσιες απόγονοι των αρχαίων προγόνων τους. Ήταν γυναίκες που δεν είχαν αναπτύξει την ψυχολογία της υποταγής. Και με τον αγώνα τους επάξια απέκτησαν τα δικαιώματα που έχουν σήμερα οι γυναίκες όλων των πολιτισμένων κρατών του κόσμου.

Η συμβολή τους ήταν μεγάλη και πολύτιμη. Ένας στρατός απροετοίμαστος για πόλεμο, χωρίς κατάλληλο οπλισμό βρήκε την Ελληνίδα της υπαίθρου αλλά και τη γυναίκα της πόλης θερμό υποστηριχτή, που ανταποκρίθηκε με πάθος για την ελευθερία. Μαζί με τους άντρες δόθηκαν στον αγώνα ολόψυχα. Ξύπνησε μέσα στις ψυχές όλων το χρέος να διαφυλάξουν τη γη που τους παρέδωσαν οι πρόγονοι με τόσους αγώνες. Αφοσιώθηκαν στον μεγάλο αγώνα με ψυχή και σώμα κατά τη διάρκεια του Ελληνοϊταλικού πόλεμου στην Πίνδο. Χωρίς τη μαζική συμμετοχή και τις μεγάλες θυσίες των Ελληνίδων θα ήταν κυριολεκτικά αδύνατο να πάρει η αντίσταση την έκταση και το βάθος που πήρε, να γίνει το καθολικό κίνημα, αγώνας των Ελλήνων για την εθνική απελευθέρωση. Τις συναντάμε σαν αγωνίστριες και καπετάνισσες ακόμη. Οι γυναίκες των χωριών συντηρούν τους αντάρτες. Τους τρέφουν και τους φροντίζουν. Γίνονται σύνδεσμοι ανάμεσα στο αντάρτικο και στο χωριό, ειδοποιούν για τις κινήσεις του εχθρού, φυλάνε σκοπιά. Αρχίζουν να τις αναγνωρίζουν και να τις υπολογίζουν. Αρκετές κοπέλες πήραν όπλο στο αντάρτικο. Σε μια εποχή που θεωρείται ντροπή να φορούν οι γυναίκες παντελόνι, θέλει τόλμη και δύναμη να φοράς τη στολή του αντάρτη και να κρατάς όπλο.

Μερικές από τις ηρωίδες στην κατοχή του 40’ ήταν:

Λέλα Καραγιάννη: Η Λόλα (Ελένη) Καραγιάννη ή η μάνα της Αντίστασης όπως αποκαλέστηκε γεννήθηκε 24 Ιουνίου 1898 και απεβίωσε 8 Σεπτεμβρίου 1944 σε ηλικία 46 ετών. Ήταν Ελληνίδα αντιστασιακός, αρχηγός της κατασκοπευτικής οργάνωσης «Μπουμπουλίνα». Πιάστηκε από την Ειδική Ασφάλεια και εκτελέστηκε από τους Γερμανούς κατακτητές λίγο πριν την Απελευθέρωση της Ελλάδας.

Τζωρμπατζάκη Ελένη:  Μια Κρητικιά στην Αντίσταση!

Η Ελένη Τζωρμπατζάκη από το χωριό Προφήτης Ηλίας της Κρήτης είναι μια από τις γυναίκες που πολέμησαν στα βουνά για την ελευθερία της πατρίδας. Γεννήθηκε το 1920 και τα πρώτα της παιδικά χρόνια τα πέρασε με δυσκολίες. Είκοσι χρονών, λίγο πριν ξεσπάσει ο Ελληνοϊταλικός πόλεμος βρήκε το παλικάρι που ονειρευόταν να περάσει την υπόλοιπη ζωή της στο πρόσωπο του νεαρού ανθυπομοίραρχου από τη Σητεία Κατσούλη Νικόλαου, αρραβωνιάστηκαν αλλά εκείνος σκοτώθηκε αμέσως μετά τη μάχη της Κρήτης στα Χανιά. Στήθηκε στο απόσπασμα στον Αλικιανό και εκτελέστηκε από τους κατακτητές τις πρώτες μέρες του Ιουνίου 1941. 

Ηρώ Κωνσταντοπούλου: Η Ηρώ Κωνσταντοπούλου, η οποία γεννήθηκε στις 16 Ιουλίου 1927 και εκτελέστηκε στις 5 Σεπτεμβρίου 1944 σε ηλικία 17 χρονών, ήταν αγωνίστρια της εθνικής αντίστασης. Οι γονείς της ήταν από τη Σπάρτη. Η ίδια γεννήθηκε κι έζησε στην Αθήνα. Ήταν μαθήτρια Γυμνασίου και οργανωμένη στην ΕΠΟΝ (Ενιαία Πανελλαδική Οργάνωση Νέων). Ήταν οργάνωση νέων που ιδρύθηκε κατά τη διάρκεια της Κατοχής, όπου είχε αναπτύξει έντονη απελευθερωτική δράση, παρά το νεαρό της ηλικίας της. Μιλούσε τέσσερις γλώσσες και όταν τη βασάνιζαν οι χιτλερικοί στην οδό Μέρλιν, όπου βρισκόταν το αρχηγείο της Κομαντατούρ, αναφέρεται ότι τους «μαστίγωνε» στη γλώσσα τους.

ΠΗΓΕΣ:

http://freeathens44.org/wp-content/uploads/2015/10/%CE%93%CE%A5%CE%9D%CE%91%CE%99%CE%9A%CE%91-%CE%9A%CE%91%CE%A4%CE%9F%CE%A7%CE%97-%CE%91%CE%9D%CE%A4%CE%99%CE%A3%CE%A4%CE%91%CE%A3%CE%97-26915.pdf

https://ellas2.wordpress.com/2009/10/22/%CE%B7-%CF%83%CF%85%CE%BC%CE%B2%CE%BF%CE%BB%CE%AE-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%AF%CE%B4%CE%B1%CF%82-%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CF%80%CF%8C%CE%BB%CE%B5%CE%BC%CE%BF-%CF%84%CE%BF/

Από τον Χρήστο Ευφραιμίδη, μαθητή του Γ1

Η τηλεόραση στην Ελλάδα ξεκίνησε για πρώτη φορά τη λειτουργία της το 1960 με κάποιες πειραματικές εκπομπές που δεν μονιμοποιήθηκαν, ενώ ξεκίνησε να εκπέμπει τακτικά από τον Φεβρουάριο του 1966, από έναν δημόσιο τηλεοπτικό σταθμό και από δεύτερο σταθμό που λειτούργησε από τις Ένοπλες Δυνάμεις. Το 1989, ενώ ήδη είχαν αρχίσει να εκπέμπουν ιδιωτικοί ραδιοφωνικοί και τηλεοπτικοί σταθμοί, επιτράπηκε η λειτουργία ιδιωτικών τηλεοπτικών σταθμών, οι οποίοι σταδιακά επικράτησαν σε τηλεθέαση και επιρροή και επιδόθηκαν σε έντονο ανταγωνισμό στον ενημερωτικό και στον ψυχαγωγικό τομέα. Το τηλεοπτικό τοπίο, όπου κατά καιρούς λειτουργούσαν γύρω στα 150 κανάλια σε όλη τη χώρα, παρέμενε όμως άναρχο λόγω των καθυστερήσεων του κράτους να χορηγήσει μόνιμες άδειες.

Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο η χρήση της τηλεόρασης σαν μέσο ψυχαγωγίας και ενημέρωσης γενικεύτηκε στον δυτικό κόσμο, είτε κάτω από την κρατική επίβλεψη, όπως στη Βρετανία με το BBC, είτε κάτω από την ιδιωτική πρωτοβουλία και λειτουργία, όπως στις ΗΠΑ με το NBC. Στην Ελλάδα, αντίθετα, το πολιτικό κλίμα με το τέλος του πολέμου και αργότερα του εμφυλίου, αλλά και η κακή οικονομική κατάσταση, εμπόδισαν την ανάπτυξη της τηλεόρασης, την οποία οι πολιτικοί (κυβέρνηση και αντιπολίτευση) δεν ήθελαν, για δικούς τους λόγους. Ακόμη, τα νοικοκυριά δεν μπορούσαν να αντέξουν το κόστος αγοράς των συσκευών, ενώ δεν την έβλεπαν θετικά ούτε οι εκδότες, ούτε και οι κινηματογραφικές επιχειρήσεις. Πάντως η βελτίωση των συνθηκών προς το τέλος της δεκαετίας του 1950 και η σταδιακή εξοικείωση των Ελλήνων με το νέο μέσο έφεραν ξανά το θέμα στο προσκήνιο, αλλά οι προσπάθειες να συσταθεί τηλεοπτικό δίκτυο δεν είχαν αποτέλεσμα. Στο χρονικό αυτό διάστημα, έγιναν πέντε διαγωνισμοί για την ανάπτυξη της τηλεόρασης, τα έτη 1949, 1952, 1955, 1958 και 1959, που τελικά ακυρώθηκαν, ενώ και η Αεροπορία είχε πειραματιστεί με μικρής κλίμακας εκπομπές χωρίς συνέχεια.

Ο πρώτος πειραματικός τηλεοπτικός σταθμός λειτούργησε από τη ΔΕΗ με αρκετές τεχνικές δυσκολίες τον Σεπτέμβριο του 1960 στη Θεσσαλονίκη κατά τη διάρκεια της ΔΕΘ. Οι εκπομπές άρχισαν στις 3 Σεπτεμβρίου και κράτησαν 22 ημέρες. Διαρκούσαν λίγες ώρες κάθε απόγευμα και περιλάμβαναν κυρίως ξένα ντοκιμαντέρ, παιχνίδια και ζωντανό ψυχαγωγικό πρόγραμμα. Στην πρώτη εκπομπή, την πρώτη ημέρα, με παρουσιάστρια την Έλσα Παπαστεργίου, εμφανίστηκε ζωντανά ο τότε πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής.

Παρά τη μεγάλη απήχηση στο κοινό, το εγχείρημα δεν είχε συνέχεια και τα σχέδια για μονιμότερη τηλεοπτική παρουσία δεν υλοποιήθηκαν, αλλά δεν εγκαταλείφθηκαν και εντελώς. Έγιναν και νέοι διαγωνισμοί για την οργάνωση τηλεοπτικού δικτύου, που και αυτοί δεν ολοκληρώθηκαν, ενώ δεν είχαν αποτέλεσμα και οι συζητήσεις με ξένα μέσα· καταγράφονται και πειραματικές αλλά βραχύβιες προσπάθειες, όπως ο τηλεσταθμός της ΔΕΗ το 1962 και άλλες προτάσεις που έμειναν στα χαρτιά, όπως μια αμερικανική πρόταση να οργανωθεί από Αμερικανούς ένα πλήρες τηλεοπτικό δίκτυο για την Ελλάδα. Παρά το έντονο ενδιαφέρον των τότε κυβερνήσεων, η ολοκλήρωση των σχετικών σχεδίων εξακολούθησε να παρεμποδίζεται από το, κατά διαστήματα, τεταμένο πολιτικό κλίμα της περιόδου 1960-1965 και τις αντιδράσεις από τους εκδότες, αν και το τελευταίο έχει αμφισβητηθεί ιστορικά.

Το 1965 το ζήτημα ίδρυσης τηλεοπτικού σταθμού επανήλθε στο προσκήνιο. Το Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας (ΕΙΡ) οργάνωσε σταθμό με επικεφαλείς τους Μιχάλη Γιαννακάκο, διευθυντή μελετών του Ιδρύματος, και Γιώργο Κάρτερ, συντονιστή των προγραμμάτων, και οι δοκιμαστικές εκπομπές άρχισαν το φθινόπωρο της ίδιας χρονιάς. Η πρώτη επίσημη τηλεοπτική εκπομπή, στο Κανάλι 5, άρχισε στις 18:30 το βράδυ της Τετάρτης 23ης Φεβρουαρίου 1966, με πρόγραμμα λίγων ωρών που μεταδόθηκε στην Αθήνα και πραγματοποιήθηκε από τον πέμπτο όροφο του νέου τότε υπεραστικού μεγάρου του ΟΤΕ (ΝΥΜΑ) που βρισκόταν στην οδό 3ης Σεπτεμβρίου. Η Ελένη Κυπραίου ήταν η πρώτη παρουσιάστρια της ελληνικής τηλεόρασης. Πάντως, η προσπάθεια έγινε δεκτή, με επιφύλαξη από τον τύπο της εποχής. Σχεδόν ταυτόχρονα με το ΕΙΡ, άρχισε να οργανώνεται από τον στρατό και δεύτερο κανάλι, η Τηλεόραση των Ενόπλων Δυνάμεων (ΤΕΔ), που άρχισε να εκπέμπει στις 27 Φεβρουαρίου στο Κανάλι 10 με τακτικό πρόγραμμα. Σαφή στοιχεία για τον αριθμό των θεατών δεν υπάρχουν, αλλά φαίνεται ότι τις πρώτες ημέρες λειτουργίας των καναλιών ήταν περίπου 2.000, σύντομα όμως οι αριθμοί τους άρχισαν να αυξάνονται.

Τον Ιανουάριο του 1974 εγκαινιάζεται το Ραδιομέγαρο της Αγίας Παρασκευής όπου μετεγκαθίσταται σταδιακά ο ραδιοτηλεοπτικός εξοπλισμός του ΕΙΡΤ από τα κτίρια του Ζαππείου και του ΟΤΕ. Ωστόσο, η πτώση της χούντας, τον Ιούλιο του 1974 συνοδεύτηκε από προσδοκίες για εκδημοκρατισμό της τηλεόρασης. Στο ΕΙΡΤ τοποθετήθηκε διευθυντής ο Δημήτρης Χορν, στενός φίλος του Κωνσταντίνου Καραμανλή, και υποδιευθυντής ο δημοσιογράφος Παύλος Μπακογιάννης, ενώ περιλήφθηκαν επιφανή ονόματα στο ΔΣ του οργανισμού, όπως ο Οδυσσέας Ελύτης. Παρέλαβαν όμως μια δομή που δεν άλλαξε πολύ μετά την πτώση της χούντας, παρουσίαζε συμπτώματα κακοδιοίκησης και είχε πληθώρα προσωπικού. Η έκθεση του επί πολλά χρόνια διοικητή του BBC ΧιουΓκριν (HughGreene) το 1975, αφού περιέγραφε την κατάσταση στο ΕΙΡΤ, έκανε ριζοσπαστικές προτάσεις αναδιοργάνωσης, όπως μετατροπή σε νομικό πρόσωπο, αποστρατικοποίηση της ΥΕΝΕΔ και συγχώνευση με την ΕΡΤ, αλλαγή νοοτροπίας και καλύτερη χρηματοδότηση, οι οποίες για διάφορους λόγους δεν ελήφθησαν όλες υπόψη.                   

Προς το τέλος της δεκαετίας του 1980, μετά την απελευθέρωση της ραδιοφωνίας το 1987, λόγω του κρατικού ελέγχου που εξακολουθούσε να είναι στενός και των τάσεων αποκρατικοποίησης των ΜΜΕ στην Ευρώπη, ενισχύθηκε το αίτημα για ιδιωτική τηλεόραση. Μετά τις εκλογές του 1985 η αντιπολίτευση άρχισε να θέτει επιτακτικά το ζήτημα της ανεξαρτητοποίησης της δημόσιας τηλεόρασης ενώ και η ΕΟΚ άρχισε να προετοιμάζει πανευρωπαϊκά το έδαφος με το άνοιγμα της σχετικής αγοράς. Δήμαρχοι που πρωτοστάτησαν στην πίεση προς την κυβέρνηση για ιδιωτική ραδιοφωνία, όπως ο Μιλτιάδης Έβερτ στην Αθήνα, ο Σωτήρης Κούβελας στη Θεσσαλονίκη και ο Ανδρέας Ανδριανόπουλος στον Πειραιά, άρχιζαν να πιέζουν και για ιδιωτική τηλεόραση, ενώ, την ίδια ώρα, και οι μεγάλοι εκδότες άρχιζαν να προετοιμάζονται στο παρασκήνιο για την οργάνωση καναλιών.

Οι σχετικές προσωρινές άδειες διάρκειας επτά ετών δόθηκαν στις 24 Ιουλίου 1989 για δύο σταθμούς, το MegaChannel που άρχισε να εκπέμπει στις 20 Νοεμβρίου και τη Νέα Τηλεόραση που δεν εξέπεμψε ποτέ. Αντίθετα, στις 31 Δεκεμβρίου άρχισε να εκπέμπει ο ΑΝΤ1 ενώ, νωρίτερα, αλλά προς το τέλος της χρονιάς, είχε αρχίσει να εκπέμπει και το Κανάλι 29 των εκδοτών της Αυριανής, Γιώργου και Μάκη Κουρή. Το MegaChannel και η Νέα Τηλεόραση ήταν επιχειρήσεις που στηρίζονταν από μεγάλους εκδότες των εφημερίδων, ενώ ο Antenna βασιζόταν στα κεφάλαια του εφοπλιστή Μίνωα Κυριακού.

Η ιδιωτική τηλεόραση δημιούργησε μια μεγάλη αγορά φέρνοντας πολλούς παίκτες και νέες υπηρεσίες. Στις 15 Οκτωβρίου του 1994 άρχισε να εκπέμπει το πρώτο συνδρομητικό δίκτυο, το Filmnet, σε συχνότητες που ενοικίασε από την ΕΡΤ, με πρόγραμμα που επικεντρώνονταν στις ταινίες πρώτης προβολής και τα αθλητικά. Προς το τέλος της δεκαετίας έγιναν κινήσεις και για ψηφιακή δορυφορική πλατφόρμα: στις 16 Νοεμβρίου 1999 άρχισε να εκπέμπει η Nova, ενώ στις 29 Οκτωβρίου 2001 άρχισε να εκπέμπει η επίσης Alpha Digital Services που χρεοκόπησε ένα χρόνο αργότερα· σήμερα σε λειτουργία παραμένει η Nova και η COSMOTE TV. Δορυφορικά προγράμματα για τους απόδημους εξέπεμπαν κατά καιρούς η ΕΡΤ, το Mega, ο ANT1 και το Alter.

Στις 11 Ιουνίου του 2013 αποφασίστηκε αιφνιδιαστικά τη διακοπή λειτουργίας της ΕΡΤ με αποτέλεσμα την απόλυση περίπου 2.700 υπαλλήλων και εργαζομένων της. Λίγες μέρες ύστερα από τη διακοπή λειτουργίας της ΕΡΤ ιδρύθηκε ένας νέος δημόσιος ραδιοτηλεοπτικός φορέας, η Νέα Ελληνική Ραδιοφωνία, Ίντερνετ και Τηλεόραση. Μέχρι να προετοιμασθεί ο νέος φορέας και ύστερα από απαίτηση του Συμβουλίου της Επικρατείας δημιουργήθηκε τον Αύγουστο η Δημόσια Τηλεόραση (ΔΤ), ένας μεταβατικός φορέας υπό την αιγίδα και εποπτεία του Υπουργείου Οικονομικών. Η ΝΕΡΙΤ ξεκίνησε τη λειτουργία της στις 5 Μαΐου του 2014 και διακόπηκε στις 11 Ιουνίου του 2015 με την επαναλειτουργία της ΕΡΤ.

Ο φορέας εξέπεμψε ξανά στις 11 Ιουνίου, δύο χρόνια μετά το κλείσιμο, επαναφέροντας παράλληλα τις παλιές ονομασίες των δύο καναλιών που είχαν τεθεί σε ισχύ την περίοδο 1982-1987, την ΕΡΤ1 και την ΕΡΤ2, ενώ αντίστοιχα η ΕΤ3 μετονομάστηκε σε ΕΡΤ3.

Από τους μαθητές της Β΄ τάξης Δουρουκλάκη Ευφροσύνη, Κουσίδη Αναστάσιο, Κουσίδη Κωνσταντίνο, Ευφραιμίδη Χρήστο

Ο διαρκής πόθος του ανθρώπου να εξασφαλίσει προκαταβολική γνώση του ανεξιχνίαστου μέλλοντος με κάθε μέσο παρατηρείται σε όλες τις εποχές από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Ένα από αυτά τα μέσα αποτελεί η μαντεία. Μαντεία λοιπόν είναι η τέχνη πρόβλεψης του μέλλοντος και ερμηνείας του παρόντος και του παρελθόντος με μέσα που δεν βασίζονται στη λογική και στην επιστήμη.

Τα μαντεία και οι μάντεις διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στην κοινωνικοπολιτική και την ιδιωτική ζωή. Η πραγματοποίηση μιας εκστρατείας, η διεξαγωγή ενός πολέμου, η ίδρυση μιας αποικίας είναι μερικά από τα πολυάριθμα θέματα που οι αρχαίοι Έλληνες, αλλά και οι βάρβαροι έθεταν στα μαντεία του ελλαδικού και του μεσογειακού χώρου. Σ’ αυτά επίσης κατέφευγαν και οι απλοί πολίτες για να βρουν απαντήσεις στα θέματα που τους απασχολούσαν. Ζητήματα οικογενειακά, οικονομικά ακόμη και προβλήματα υγείας αναζητούσαν λύσεις μέσω της μαντικής τέχνης: Θα αποκτήσει ένα άκληρο ζευγάρι παιδί και τι φύλου θα είναι; Είναι σκόπιμο να πραγματοποιηθεί ένα ταξίδι; Θα είναι άραγε καλή η σοδειά;

Οι αρχαίοι Έλληνες διαιρούσαν τη μαντική τέχνη σε δύο κατηγορίες: στην άτεχνη και την έντεχνη. Η φυσική ή άτεχνος μαντεία ήταν μια «έμφυτη» ικανότητα προφητείας, μια θεόπνευστη ορμή, που μ’ αυτήν ο άνθρωπος γινόταν όργανο θείου πνεύματος. Από την άλλη πλευρά, η έντεχνη μαντεία διδασκόταν και συμπληρωνόταν από μακροχρόνια προσωπική πείρα.

Οι Έλληνες θεωρούσαν πιο παλιά και επομένως πιο σεβαστή την άτεχνη μαντεία. Υπάρχουν δύο τρόποι άσκησης της άτεχνης μαντείας: α) «διά εμπνεύσεως» και β) «δια χρησμών» . Η πρώτη εξασκούνταν  μόνο από άτομα τα οποία βρίσκονταν σε κατάσταση έμπνευσης και δεν ήταν απαραιτήτως ιερείς. Ο δεύτερος τρόπος άσκησης της άτεχνης μαντικής τέχνης «δια χρησμών» ασκούνταν κυρίως από τα μαντεία ή χρηστήρια και οι χρησμοί δίνονταν με διαφορετικό τρόπο από μαντείο σε μαντείο.

Η έντεχνη μαντεία εξαρτιόταν από σημεία που προϋπέθεταν σπουδή και γνώση, ενώ ερμηνεύονταν με βάση δεισιδαιμονίες και προλήψεις από γιατρούς, μάντεις, κήρυκες,  οι οποίοι αποτελούσαν την υψηλή κοινωνική τάξη. Τα σημεία αυτά θεωρούνταν ότι τα έστελνε ο Δίας και για αυτό το λόγο ονομάζονταν «διοσημίες», π.χ. αστραπές, κεραυνοί, βροντές κλπ.

Τα μαντεία

Τόποι επικοινωνίας θεών και ανθρώπων μέσω των μάντεων. Το κάθε μαντείο ήταν αφιερωμένο σε κάποιο θεό (κυρίως στο Δία και στον Απόλλωνα). Ως αρχαιότερο θεωρείται το μαντείο της Δωδώνης στην Ήπειρο, αφιερωμένο στο Δία. Οι ιέρειες στο άκουσμα του θροΐσματος των φύλλων των ιερών βελανιδιών άκουγαν τη φωνή του Δία και έδιναν ανάλογες ερμηνείες ή άκουγαν τη θέλησή του από τους χάλκινους λέβητες που ήταν κρεμασμένοι στα δέντρα.

Σημαντικότερο απ` όλα ήταν το μαντείο των Δελφών. Γνωστότατοι και μνημειώδεις έχουν μείνει οι χρησμοί της ιέρειας Πυθίας. Ήταν αφιερωμένο στον Απόλλωνα.

Άλλα μαντεία που είχαν ιδιαίτερη σημασία για τους Έλληνες ήταν το μαντείο του Άμμωνα Δία στη Λιβύη, το μαντείο του Απόλλωνα στα Δίδυμα της Μιλήτου, στην Κλάρο της Κολοφώνας, το Άορνον στη Θεσπρωτία, το Τροφώνιο στη Λειβαδιά το Αμφιάραο στον Ωρωπό, τα νεκρομαντεία κ.α.

Κάμψη εμφάνισαν τα μαντεία μετά τους περσικούς πολέμους, κυρίως σε επίπεδο πολιτικό, καθώς το μαντείο των Δελφών δεν είχε προβλέψει τη νίκη των Ελλήνων επί των Περσών και είχε συμβουλεύσει υποταγή, αλλά και κατά τον Πελοποννησιακό πόλεμο.

Οι μάντεις

Οι μάντεις ήταν ειδικά προικισμένα άτομα, τα οποία είχαν τη δυνατότητα να ερμηνεύουν τα μηνύματα των θεών. Ήταν ιερά πρόσωπα και ταυτίζονταν αρχικά με τους μάγους – θεραπευτές, οι οποίοι είχαν την ικανότητα να επικοινωνήσουν με πνεύματα ή θεούς. Οι μάντεις στην αρχαία Ελλάδα κατείχαν μια ιδιαίτερα υψηλή κοινωνική θέση. Το κυριότερο προσόν ενός μάντη ήταν η καταγωγή του από γένος μάντεων με απώτατο γενάρχη τον ίδιο τον θεό της μαντικής Απόλλωνα. Επρόκειτο μάλλον για έναν κλειστό κύκλο ομοτέχνων, όπου κυριαρχούσαν ορισμένες οικογένειες. Με αυτόν τον τρόπο μεταδιδόταν η γνώση από γενιά σε γενιά και παρέμενε μυστική. Οι μάντεις χωρίζονταν σε δύο κατηγορίες: α) αυτοί που ανήκαν στη φυσική ή άτεχνη μαντική (π.χ. Πυθία, Σίβυλλα κλπ), η οποία δε διδασκόταν, αλλά ο μάντης προσέφερε τον χρησμό του εξαιτίας της «κατοχής» του από έναν θεό ή πνεύμα  και β) αυτοί που ασκούσαν την έντεχνη μαντική και εξηγούσαν σημεία τα οποία γνώριζαν έπειτα από σπουδή (π.χ. Κάλχας, Τειρεσίας).

Τρόποι μαντικής

Πυρομαντεία.Η μαντική αυτή μέθοδος βασιζόταν στην παρατήρηση της συμπεριφοράς ενός αντικειμένου που δεχόταν την ενέργεια της φωτιάς κατά τη διάρκεια της θυσίας, και της συμπεριφοράς της ίδιας της φωτιάς (λάμψη της φλόγας, κατεύθυνση του καπνού κλπ.).

Ονειρομαντεία ή Ονειροσκοπία. Η ονειρομαντεία είναι η μελέτη των ονείρων και η προσπάθεια ανάλυσής τους. Κατά τους αρχαίους, η ψυχή χωρίζεται από το υπόλοιπο σώμα και ταξιδεύει στο χωροχρόνο όπου συναντά άλλες ψυχές, οι οποίες έχουν γνώση του μέλλοντος. Τα όνειρα, επειδή θεωρούνταν πως βρίσκονται κοντά στις ψυχές των νεκρών, αντιμετωπίζονταν ως τρόποι άντλησης πληροφοριών για το μέλλον.

Νεκρομαντεία.Η πνευματική επικοινωνία με τους νεκρούς με σκοπό τη συγκέντρωση απόκρυφων και μελλοντικών πληροφοριών, συνδέεται άμεσα  με την ιδέα ότι οι «σκιές» ή ψυχές των νεκρών είναι δυνατόν να «ξυπνήσουν», αφού αποσπαστούν από το σώμα, για να φανερώσουν στους ζωντανούς την αλήθεια.

Οιωνοσκοπία ή Ορνιθομαντεία. Ονομάζεται η παρατήρηση και η ερμηνεία του αριθμού, του είδους, των κραυγών και του πετάγματος διάφορων πτηνών.

Θυοσκοπία ή Ιεροσκοπία. Στηριζόταν στην παρατήρηση όλων των φάσεων της θυσίας του «ιερείου», δηλαδή του ζώου της θυσίας. Αρχικά, οι θυοσκόποι (ή ιεροσκόποι) παρατηρούσαν τις αντιδράσεις του ζώου πριν θυσιαστεί, δηλαδή τις φωνές του, τον τρόπο με τον οποίο έτρωγε κι έπινε κ.α.

Σπλαγχνοσκοπία. Αποτελούσε το κύριο μέρος της θυοσκοπίας και βασιζόταν στην εξέταση των σπλάχνων του ζώου της θυσίας.

Πηγές

http://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/mythology/lexicon/mantises/page_001.html?prev=true

www.livepedia.gr/index.php/Μαντεία

https://el.wikipedia.org/

Ιστορικά, Ελευθεροτυπία, τεύχος 304, 2005