Γράφει η μαθήτρια της Β Γυμνασίου, Ευαγγελία Ραφαηλία Κουμαντζιά
Τα Χριστούγεννα στη Γερμανία είναι φανταστικά. Είναι μία από τις αγαπημένες περιόδους των Γερμανών και των τουριστών. Στολισμένα σπιτάκια, πολλά λαμπάκια, άρωμα καραμελωμένου μήλου και μπαχαρικών από το ζεστό κρασόμελο (Glühwein), χριστουγεννιάτικα τραγούδια , χαρούμενες παρέες στα περίπτερα των παραδοσιακών χριστουγεννιάτικων αγορών, συναυλίες σε θέατρα και εκκλησίες, είναι ένα μικρό κομμάτι από τις γιορτινές μέρες των Χριστουγέννων.
Αρχικά, σε κάθε σπίτι υπάρχει το στολισμένο Χριστουγεννιάτικο δέντρο. Το έθιμο αυτό ξεκίνησε τον 16ο αιώνα στη Γερμανία. Τότε, τα έλατα ήταν διακοσμημένα με μήλα, καρύδια και λουλούδια χαρτιού . Ο μύθος λέει ότι ο Μάρτιν Λούθερ, ο μεταρρυθμιστής της εκκλησίας ,ήταν ο πρώτος που στόλισε με κεριά το Χριστουγεννιάτικο δέντρο του. Ένα βράδυ, αφού γύρισε σπίτι του , έβαλε μικρά κεριά στο Χριστουγεννιάτικο έλατο του σαλονιού του και έτσι δημιούργησε μία μαγική στιγμή για την οικογένεια του. Επίσης , η Γερμανία είναι γνωστή για τις Χριστουγεννιάτικες αγορές. Σε σχεδόν κάθε γερμανική πόλη, οι Γερμανοί φτιάχνουν την Χριστουγεννιάτικη αγορά (Weihnachtsmärkte). Από τα τέλη Νοεμβρίου μέχρι την παραμονή των Χριστουγέννων οι Γερμανοί στολίζουν τους πάγκους τους που παρέχουν αρχικά τρόφιμα και πρακτικές προμήθειες.
Τρίτο έθιμο είναι το κρασί Glühwein που σερβίρεται και αυτό στις Χριστουγεννιάτικες αγορές. Το κρασί αυτό είναι ένα παραδοσιακό Χριστουγεννιάτικο ποτό της Γερμανίας και κυριολεκτικά είναι το «λαμπερό κρασί». Είναι μια μεγάλη απόλαυση για τις κρύες χειμωνιάτικες μέρες των Χριστουγέννων.
Ένα έθιμο είναι και το στεφάνι Advent και οι Γερμανοί το γιορτάζουν τέσσερις εβδομάδες πριν τα Χριστούγεννα. Κάθε Κυριακή ανάβουν ένα κερί στο στεφάνι ,που πρώτη φορά δημιουργήθηκε από τον Johann Hinrich Wichern, Γερμανό πάστορα, ο οποίος ίδρυσε ένα ορφανοτροφείο στο Αμβούργο το 1833. Κατά τη διάρκεια των εβδομάδων που οδηγούσαν στα Χριστούγεννα, για να διευκολύνει την αναμονή των Χριστουγέννων για τα παιδιά, ο Wichern έφτιαξε το στεφάνι Advent και έτσι μετρούσαν την κάθε μέρα για τα Χριστούγεννα.
Τα γερμανικά Χριστούγεννα είναι γλυκά με το Stollen. Είναι ένα Γερμανικό κέικ αφράτο,με φρούτα, μπαχαρικά και ξηρούς καρπούς με μια επικάλυψη άχνης ζάχαρης. Το κέικ αυτό συνηθίζεται οι Γερμανοί να το τρώνε κάθε Χριστούγεννα και να το βγάζουν στις Χριστουγεννιάτικες αγορές.
Πρέπει να προσθέσουμε ότι ο Άγιος Νικόλαος στα γερμανικά ονομάζεται Nikolaus. Ο Άγιος Νικόλαος επισκέπτεται στις 6 Δεκεμβρίου τα σπίτια των παιδιών. Εκείνη την μέρα ,τα παιδιά αφήνουν το παπούτσι τους έξω από την πόρτα του σπιτιού τους. Ο Άγιος Νικόλαος πηγαίνει το απόγευμα από σπίτι σε σπίτι για να γεμίσει τα παπούτσια των παιδιών με γλυκά, πορτοκάλια, καρύδια, μπισκότα και σοκολατένιες μικρές φιγούρες του Άγιου Βασίλη.
Ένα τελευταίο έθιμο συμβαίνει την παραμονή των Χριστουγέννων στις 24 Δεκεμβρίου, που στη Γερμανία ονομάζεται η Ιερή Παραμονή . Τα παιδιά συνηθίζεται να μην βλέπουν το στολισμένο Χριστουγεννιάτικο δέντρο, μέχρι οι γονείς να το στολίσουν με τα μυστικά στολίδια. Επίσης, σε ένα παραδοσιακό βραδινό δείπνο στην Γερμανία σερβίρεται η Weihnachtsgans (χήνα) που συνοδεύετε με ζυμαρικά και κόκκινο λάχανο.
Κάπως έτσι συνηθίζουν να γιορτάζουντα Χριστούγεννα οι Γερμανοί.
Οι ορθόδοξοι γιορτάζουν την Κυριακή των Βαΐων. Η Κυριακή των Βαΐων είναι η αρχή της Μεγάλης Εβδομάδας. Το πρωί, όλες οι εκκλησίες προσφέρουν βάγια θυμίζοντας έτσι την θριαμβευτική είσοδο του Χριστού στην Ιερουσαλήμ, πριν τα Πάθη του. Επιτρέπεται η κατανάλωση του ψαριού. Μόνο για να βρούμε την δύναμη να συνεχίσουμε την νηστεία για άλλες 6 μέρες. Οι Καθολικοί όπως επίσης και οι ορθόδοξοι την Μεγάλη Δευτέρα Ξεκινάνε να ψωνίζουμε για τα καλούδια που θα ετοιμάσουμε τις επόμενες μέρες. Το αρνί, τα αυγά, κτλ. Το απόγευμα πάνε στην εκκλησία. Επίσης την Μεγάλη Τρίτη οι προετοιμασίες ξεκινούν και η νηστεία συνεχίζεται. Με την διαφορά ότι οι ορθόδοξοι το απόγευμα στην εκκλησία ακούνε τον ύμνο της Κασσιανής. Οι ορθόδοξοι την Μεγάλη Τετάρτη, κάνουν το Μέγα Ευχέλαιο ενώ οι πιστοί γονατίζουν πριν οι ιερείς τους χρίσουν με το Άγιο Λάδι για να λάβουν συγχώρεση. Το απόγευμα, στις εκκλησίες, το θέμα της λειτουργίας είναι το «Πλύσιμο των ποδιών των Μαθητών» που γίνεται σε πολλά μέρη. Κατά την λειτουργία, που διαρκεί περίπου μιάμιση ώρα, ο ιερέας που «παίζει τον ρόλο» του Χριστού, πλένει τα πόδια δώδεκα μοναχών -οι μαθητές- μια μίμηση της πράξης του Χριστού πριν την Σταύρωση Του. Την Μεγάλη Πέμπτη η Καθολική και η Ορθόδοξη Εκκλησία γιορτάζει τον Μυστικό Δείπνο του Ιησού με τους μαθητές του. Έφερε ψωμί και ήπιε με τους μαθητές του από το ίδιο ποτήρι. Το τελετουργικό αυτό αποτέλεσε βασικό κορμό στη Θεία Λειτουργία και αποτυπώθηκε τόσο στην τέχνη όσο και σε πολλούς θρησκευτικούς ύμνους. Δεν νοείται Πάσχα χωρίς χρωματιστά αυγά. Στους Καθολικούς παραδοσιακά, οι γονείς τα κρύβουν την Κυριακή του Πάσχα, ώστε να τα αναζητήσουν τα παιδιά. . Για τους Χριστιανούς, το πασχαλινό αυγό είναι σύμβολο της Ανάστασης. Στους Ορθόδοξους οι νοικοκυρές φτιάχνουν παραδοσιακά τσουρέκια, αβγοκουλούρα, κουλούρια ούζου και χρωματιστά αυγά (κυρίως κόκκινα). Από την αρχαιότητα το αυγό συμβολίζει την αναγέννηση της ζωής και το κόκκινο χρώμα συμβολίζει το αίμα του Χριστού. Στο παρελθόν, οι άνθρωποι συνήθιζαν να τοποθετούν το πρώτο αυγό στο εικονοστάσι του σπιτιού για να διώξουν τα κακά πνεύμα. Καθώς και οι δύο Θρησκείες έχουν τον στολισμό του Επιταφίου που γίνεται τις πρώτες πρωινές ώρες, μετά την τελετουργία της Σταύρωσης. Όμως οι Ορθόδοξοι έχουν την έθιμο να μένουν οι γυναίκες στην εκκλησία και να τραγουδούν παραδοσιακά μοιρολόγια. Το απόγευμα στις εκκλησίες γίνεται η λειτουργία των 12 Ευαγγελίων και η αναπαράσταση της Σταύρωσης του Χριστού. Οι πιστοί προσφέρουν στεφάνια σε Αυτόν. Η Παρασκευή είναι η πιο ιερή από τις μέρες της Μεγάλης Εβδομάδας και για της δύο εκκλησίες , η μέρα της αποκορύφωσης των Παθών του Χριστού με την αποκαθήλωση και την ταφή Του. Με το τέλος της «Αποκαθήλωσης» ξεκινά η διαδικασία του θρήνου μεταφέροντας ένα ομοίωμα του σώματος του Χριστού. Όλη μέρα οι καμπάνες της εκκλησίας κτυπούν με πένθιμο χτύπο. Στους Ορθόδοξους επειδή είναι ημέρα θρήνου, οι νοικοκυρές δεν κάνουν καθόλου δουλειές στο σπίτι, αποφεύγοντας ακόμη και το μαγείρεμα. Επιπλέον στους καθολικούς και ορθόδοξους οι γυναίκες και τα παιδιά πηγαίνουν στην εκκλησία και στολίζουν τον Επιτάφιο με λουλούδια που μαζεύουν ή αγοράζουν. Οι θρήνοι ψάλλονται το απόγευμα, ακολουθεί η έξοδος του Επιταφίου στους δρόμους της πόλης ή του χωριού και τρεις φορές γύρω από την εκκλησία. Κάποιες φορές, στα μεγάλα χωριά και στις πόλεις με περισσότερες από μία εκκλησίες, οι Επιτάφιοι συγκεντρώνονται στην κεντρική πλατεία και όλοι ο άνθρωποι και οι ιερείς ψάλλουν τους θρήνους. Η Μεγάλη Παρασκευή είναι ημέρα αυστηρής νηστείας. Το Μεγάλο Σάββατο και στις δύο εκκλησίες γίνεται μια πρωινή λειτουργία γεμάτη προσευχές. Οι ιερείς ντύνονται στα λευκά και σκορπούν βάγια και ροδοπέταλα, ενώ οι καμπάνες κτυπούν χαρούμενα και οι ψάλτες υμνούν την δόξα του Κυρίου. Σε πολλές περιοχές των ορθοδόξων υπάρχει το έθιμο του σεισμού. Πριν τα μεσάνυχτα όλα τα φώτα του ναού σβήνουν και ο ιερέας εμφανίζεται στην Ωραία Πύλη προσφέροντας το Άγιο Φως σε όλους. Λέει «Δεύτε Λάβετε Φως» που σημαίνει ελάτε να πάρετε το Άγιο Φως. Αυτή η μοναδική φλόγα έρχεται κατ” ευθείαν από τον Ιερό Τάφο του Χριστού στην Ιερουσαλήμ, όπου ανάβει ως εκ θαύματος χωρίς καμία ανθρώπινη παρέμβαση. Ένα αεροπλάνο φέρνει το Άγιο Φως από την Ιερουσαλήμ. Αφού οι Ορθόδοξοι λάβουν το φως, ο ιερέας παίρνει την ιερή εικόνα της ανάστασης και βγαίνει έξω από τον ναό. Η Ανάσταση συμβαίνει μόλις ο ιερέας πει “Χριστός Ανέστη” και μετά όλοι αρχίζουν τσουγκρίζουν τα κόκκινα αυγά τους. Θεωρείται τύχη να φτάσει κάνεις σπίτι με το κερί του ακόμη αναμμένο! Με το «Άγιο Φως» των κεριών οι άνθρωποι κάνουν το σχήμα του σταυρού πάνω από την κεντρική πόρτα για καλή τύχη. Όταν η οικογένεια γυρίσει από την εκκλησία, κάθονται γύρω από το γιορτινό τραπέζι τρώει την παραδοσιακή «μαγειρίτσα». Οι Καθολικοί ανάβουν τις λαμπάδες το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου. Το φως τους συμβολίζει την διαφώτιση των πιστών μέσω της επιστροφής του Χριστού στη ζωή. Συμβολίζει τη νίκη του Ιησού επί του θανάτου. Με το φως από τις πασχαλινές λαμπάδες ανάβουν και τα υπόλοιπα κεριά. Έτσι μεταφέρεται συμβολικά η διαφώτιση από τον έναν στον άλλον, όλα αυτά πριν το «Gloria», τον ψαλμό της Ανάστασης. Ακόμη το πρωί της Κυριακής του Πάσχα των ορθόδοξων, σε πολλά μέρη της χώρας το αρνί ετοιμάζεται στην σούβλα. Σε άλλες περιοχές, το κρέας για το πασχαλινό τραπέζι αρνί ή κατσίκι ψήνεται στον φούρνο. Υπάρχει γιορτινή ατμόσφαιρα παντού και οι άνθρωποι τρώνε και χορεύουν συνήθως μέχρι αργά το βράδυ. Στους Καθολικούς το πρωί της Κυριακής του Πάσχα γίνεται μία ακόμα πομπή, με το άγαλμα του αναστημένου πια Χριστού να περιφέρεται στους δρόμους. Για τα παιδιά, το χαρμόσυνο μήνυμα της Ανάστασης συνοδεύεται από την παραδοσιακή «figolla», ένα γλύκισμα σε σχήμα διάφορων ζώων, μ’ ένα σοκολατένιο αυγό στη μέση. Την Κυριακή του Πάσχα οι καμπάνες και για τις δύο εκκλησίες χτυπάνε δυνατά ανακοινώνοντας τα χαρμόσυνα νέα της Ανάστασης.
