Ιερός ναός του αγίου Δημητρίου στη Θεσσαλονίκη
από τη Λαμπρινού Φανή
Όποιος επιλέξει να επισκεφτεί την Θεσσαλονίκη θα θέλει να γνωρίσει τις πραγματικές ομορφιές αυτής της πόλης . Η Θεσσαλονίκη εξάλλου, είναι γνωστή για τα όμορφα αξιοθέατα και τα ιστορικά μνημεία. Ένα κτήριο που ανήκει και στις δύο αυτές κατηγορίες και αξίζει κάποιος να επισκεφτεί, είναι ο ιερός ναός του αγίου Δημητρίου που είναι αφιερωμένος στον άγιο Δημήτριο, πολιούχο της πόλης. Επιπλέον αξίζει να αναφερθεί ότι το κτίσμα αυτό έχει χαρακτηριστεί από την UNESCO ως μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς ένα από τα 18 της Ελλάδας.
Αναλυτικότερα, ο ναός βρίσκεται στην ομώνυμη οδό, οδός αγίου Δημητρίου, στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Είναι από τα πιο επιβλητικά κτήρια του νομού. Ο ναός είναι ένα ξυλόστεγο κτίσμα, χωρίς θόλο, με διαστάσεις 43,58 μ. μήκος και 33 μ. πλάτος. Εξωτερικά διακρίνεται ένα πλούσιο και εντυπωσιακό ζωγραφικό και μαρμάρινο διάκοσμο. Επίσης ο ναός περιβάλλεται από κιονόκρανα. Εσωτερικά, χωρίζεται σε πέντε κλίτη ενώ διαμορφώνεται και ένα έκτο κάθετο στα προηγούμενα. Σε αυτό βρίσκονται η Αγία Τράπεζα και το Ιερό. Για να εισέλθουμε στον ναό περνάμε από ένα τριπλό άνοιγμα, το τρίβηλο, που ενώνει το νάρθηκα, ο οποίος χρησιμεύει σαν κλιμακοστάσιο, με τον κυρίως ναό.
Η ιστορία οικοδόμησης του, θεωρείται μοναδική. Αρχικά, ο ναός ήταν ένα μικρό προσευχητάριο που ιδρύθηκε μετά το 313 μ.Χ. στον τόπο μαρτυρίου του Αγίου Δημητρίου. Έτσι, διατηρήθηκε για πολλά χρόνια μέχρι το 412μ.Χ όπου ο έπαρχος Ιλλυρικού Λεόντιος, θεραπεύτηκε από σοβαρή ασθένεια στο σημείο μαρτυρία του αγίου Δημητρίου και αποφάσισε να ιδρύσει στον ίδιο χώρο μια μεγάλη τρίκλιτη βασιλική. Δυστυχώς όμως το 629μ.Χ ο ναός κάηκε από μία τοπική πυρκαγιά που όμως ήταν η αιτία ανοικοδόμησης του σε έναν πιο επιβλητικό κτίσμα με προσθήκη δύο επιπλέον κλιτών. Στον μεσαίωνα η ακεραιότητα του ναού πέρασε από διάφορες καταστάσεις εφόσον κατά τους πρώτους αιώνες διακοσμήθηκε με ψηφιδωτά και τοιχογραφίες και έγινε πιο θαυμαστό μνημείο που μάλιστα χτίστηκε δίπλα του ένας πύργος, ο οποίος δυστυχώς κατέρρευσε το 1484. Στα τέλη του 14ου αιώνα υπέστη ζημιές από σεισμούς και λεηλασίες, ενώ το 1520 μ.Χ. έπεσε υπό την οθωμανική κατοχή και μετατράπηκε σε τζαμί.377 χρόνια μετά, μία δεύτερη πυρκαγιά θα «χτυπήσει» τον ναό και θα καταστρέψει μεγάλο μέρος του. Αυτό θα γίνει αφορμή για μία δεύτερη ανοικοδόμηση του το 1912 με την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης η οποία θα ολοκληρωθεί το 1948μ.Χ. όπου θα έρθει στην σημερινή του μορφή που όλοι αγαπούν και θαυμάζουν.
Συνοψίζοντας τα παραπάνω, ο ιερός ναός του αγίου Δημητρίου στην Θεσσαλονίκη μαρτυρεί σημάδια χρόνου στα οποία πέρασε διάφορα στάδια ακμής, καταστροφής, ανοικοδόμησης, ταραχής και αναγέννησης και σήμερα καταφέρνει ακόμη να στέκεται αγέρωχος και θαυμαστός. Προσελκύει κάθε χρόνο εκατομμύρια τουρίστες και εκπροσωπεί τους πολίτες της Θεσσαλονίκης ως σύμβολο πολιτισμού, πίστης, ιστορίας και τέχνης.
