Δάφνη Τζάτζη
Η Ελλάδα έχει ως χώρα μια μακροχρόνια σχέση με τις τέχνες και ιδιαίτερα με τη μουσική. Οι ομορφιές και τα τοπία της έχουν αποτελέσει με τα χρόνια έμπνευση πολλών τραγουδιών και πολυαγαπημένων έργων. Είναι γνωστό ότι η Θεσσαλονίκη είναι μία από τις πιο πολυτραγουδημένες πόλεις της Ελλάδας! Υπάρχουν αμέτρητα γνωστά και άγνωστα έργα με θέμα την πόλη, τα κάλλη της και ιστορίες που διαδραματίζονται στα σοκάκια της, το λιμάνι και τον Λευκό Πύργο. Η “κούκλα” της Μακεδονίας κρύβει πίσω της χρόνια ιστορίας που τη συνδέει με μελωδίες και καλλιτέχνες και υπάρχει λόγος γι αυτό.
Χαρακτηριστικό των τραγουδιών που έχουν ως θέμα την Θεσσαλονίκη είναι φυσικά το συναισθηματικό δέσιμο του τραγουδοποιού/ήρωα με εκείνη. Η Θεσσαλονίκη “εξιστορείται” ως μια πολυαγαπημένη, πολύτιμη γυναίκα, άλλη φορά ως μάνα και άλλη ως αγαπητικιά -ξελογιάστρα- την οποία ο στιχουργός υμνεί και σκέφτεται. Η συναισθηματική προσέγγιση της Θεσσαλονίκης μέσα από τα τραγούδια έχει διαμορφώσει με τον καιρό σε μεγάλο βαθμό την περηφάνια των κατοίκων για εκείνη.
Θεσσαλονίκη μου μεγάλη φτωχομάνα
εσύ που βγάζεις τα καλύτερα παιδιά
Θεσσαλονίκη μου μεγάλη φτωχομάνα
όπου κι αν πάω σ” έχω πάντα στην καρδιά
Θεσσαλονίκη μάνα μου γλυκιά Θεσσαλονίκη
Θεσσαλονίκη είσαι μια στον κόσμο δεν είν” άλλη
άλλη Θεσσαλονίκη μου γλυκιά πού να `χει τέτοια ομορφιά και τα δικά σου κάλλη
Η φήμη της πόλης δεν σταματάει, βέβαια, εκεί. Παρά τις ομορφιές που μπορεί να ανακαλύψει κανείς σε κάθε μεριά της Ελλάδας, η Θεσσαλονίκη είναι εκείνη που έχει ταυτιστεί όσο καμία άλλη με τον έρωτα, τη ξεγνοιασιά και τις απολαύσεις («Ξεσσαλονίκη»). Ίσως η θηλυκότητα του ονόματος της πόλης έχει συμβάλει αρκετά σε αυτό. Υπάρχουν όμως πολλοί ακόμα παράγοντες που της αποδίδουν το όνομα και τη χάρη και πρώτα απ’ όλα η θάλασσα. Η θέα του λιμανιού έγινε γρήγορα κεντρικό κομμάτι της πόλης και μέχρι σήμερα η παραλία είναι ένα από τις πιο όμορφες γωνιές της. Το ίδιο ισχύει και για άλλα στοιχεία της Θεσσαλονίκης, όπως περιοχές σαν τη Καλαμαριά , μνημεία σα τον Λευκό Πύργο και απλά χαρακτηριστικά σαν τον άνεμο από τον βορρά, τον Βαρδάρη, που χαρίζουν στην γοητεία της πόλης.
Θεσσαλονίκη με τα τόσα σου μεράκια
βγάζεις τα πιο όμορφα κορίτσια στον ντουνιά
βράδια μποέμικα τραγούδια στα σοκάκια
γλέντια ξενύχτια μες στην κάθε γειτονιά
σε φίνο ακρογιάλι να σου παίξω φίνο μπαγλαμά…
Ήταν εκείνη τη νυχτιά που φύσαγε ο Βαρδάρης
μα εσύ θυμάσαι τη Σμαρώ και την Καλαμαριά
Η Ιστορία της μουσικής
Το ρεμπέτικο, ένα από τα πιο συμβολικά είδη τραγουδιού της ελληνικής παράδοσης κατάγεται από την πόλη. Η ιστορία του ρεμπέτικου γράφτηκε σε μεγάλο βαθμό από τον Τσιτσάνη, τον Βαμβακάρη, τον Καλφόπουλο, τον Μπίνη και άλλους και δημιουργήθηκε στη Θεσσαλονίκη, γιατί η πόλη είχε σχέση με τη φτώχεια. Άλλωστε, τότε τα τραγούδια σχετίζονταν συχνά με τη προσφυγιά και την εργατική ζωή, δηλαδή γνωρίσματα της Θεσσαλονίκης στα τέλη του 19ου αιώνα. Στη συνέχεια, τα ρεμπετάδικα παρέμειναν αναλλοίωτο κομμάτι της ιστορίας της πόλης.
Αυτά είναι μερικά από τα πιο αγαπημένα τραγούδια για τη Σαλονίκη :
Θεσσαλονίκη μου ( στ. Χρήστος Κολοκοτρώνης , μουσ.: Μανώλης Χιώτης , ερμ.: Στέλιος Καζαντζίδης , 1955)
Θεσσαλονίκη (στ.: Ηλίας Ηλιόπουλος, μουσ.: Γιώργος Ζαμπέτας, ερμ.: Γιώργος Ζαμπέτας – με γνωστότερη την εκτέλεση του Δημήτρη Μητροπάνου)
Μπαξέ Τσιφλίκι (στ., μουσ.: Βασίλης Τσιτσάνης, ερμ.: Βασίλης Τσιτσάνης, Στράτος Παγιουμτζής, Ελένη Γεράνη 1948)
Θεσσαλονίκη (στ. Νίκος Καββαδίας, μουσ.: Θάνος Μικρούτσικος, ερμ.: Γιάννης Κούτρας, 1979)
Σ’ αναζητώ στη Σαλονίκη (στ.: Φίλιππος Γράψας, μουσ.: Μάριος Τόκας, ερμ.: Δημήτρης Μητροπάνος, 1992)
Βιβλιογραφία :
Θανάσης Γ. ( 2015 , Οκτώβριος 26 ), 12 Τραγούδια για τη Θεσσαλονίκη που γιορτάζει , ogdoo.gr. Διαθέσιμο στο 12 τραγούδια για την Θεσσαλονίκη… που γιορτάζει (ogdoo.gr)
Κατερίνα Τ. ( 2014 , Αύγουστος 23 ), Τα 10+5 πιο αγαπημένα τραγούδια για τη Θεσσαλονίκη! Διαθέσιμο στο Τα 10+5 πιο αγαπημένα τραγούδια για τη Θεσσαλονίκη! – Κατερίνα Τσεμπερλίδου (tsemperlidou.gr)
Parallaxi ( 2017 , Δεκέμβριος 3), Η μεγαλύτερη ιστορία του ρεμπέτικου γράφτηκε στη Θεσσαλονίκη. Διαθέσιμο στο Η μεγαλύτερη ιστορία του ρεμπέτικου γράφτηκε στη Θεσσαλονίκη – Parallaxi Magazine
