Για τον Αριστοτέλη

Ο Αριστοτέλης γεννήθηκε το 384 π. Χ  στα Στάγιρα της Χαλκιδικής , ήταν μαθητής του Πλάτωνα. Ο άνθρωπος αυτός έκανε τη λογική πρόταγμα του φιλοσοφικού κόσμου. Ασχολήθηκε – στο πλαίσιο της φυσικής φιλοσοφίας  του – με το περιβάλλοντα κόσμο.

Πανεπιστήμων, φιλόσοφος, κορυφαίος εκπαιδευτικός και μεθοδικότερος νους της αρχαίας Ελλάδας, έμελλε να μεταλαμπαδεύσει το φωτεινό του πνεύμα στο μαθητή του Αλέξανδρο το Μέγα ενώ αργότερα ίδρυσε τη δικιά του σχολή -το Αριστοτελικό λύκειο της Αθηναίας-. Το Αριστοτελικό σύστημα επιβίωσε και μπόλιασε γόνιμα τη δυτική σκέψη διαπερνώντας ταυτόχρονα την επιστημονική σκέψη μέχρι και σήμερα. image001

Αυτός ήταν ο Αριστοτέλης της Αρχαίας Ελληνικής σκέψης. Ο Αριστοτέλης παρέμεινε στο πλευρό του Πλάτωνα για 20 όπου ανέπτυξε ιδιαίτερη ακαδημαϊκή σκέψη μαζί του. Οι εργασιακές περιπέτειες του Αριστοτέλη τον φέρνουν στην  Άσσο όπου λειτούργησε παράρτημα της πλατωνικής ακαδημίας. Ο Αριστοτέλης δίδαξε στη σχολή για τρία χρόνια (347-345 π. Χ) και επηρέασε καθοριστικά τη διακυβέρνηση του τυράννου Ερμεία.  Στην Άσσο γνώρισε και παντρεύτηκε την Πυθιάδα η οποία του χώρισε μια κόρη. Μετά πήγε στη Λέσβο όπου και έμεινε μέχρι το 342 π. Χ. γράφοντας και διδάσκοντας.

Ο Αριστοτέλης ήταν δάσκαλος του Μ. Αλεξάνδρου όπου παρέμεινε καθολικά στο πλευρό του μαθητή του. Το 335 π. Χ. Που ο Αλέξανδρος διαδέχτηκε τον πατέρα του στον θρόνο της Μακεδονίας ο Αριστοτέλης επέστρεψε στην πόλη όπου ανδρώθηκε ακαδημαϊκά για να ιδρύσει τη δική του σχολή.
Το μεγαλοπρεπές οίκημα που ανέγειρε με τις στοές στις οι ποιες δίδασκε ο Αριστοτέλης τους μαθητής τους περπατώντας και συζητώντας θα έκανε τους μαθητές του να μείνουν γνωστοί ως »περιπατητές» (και περιπατητική σχολή περιπατητική φιλοσοφία αντίστοιχα). Οι μαθητές της σχολής του ανέλυαν θέματα που κυμαίνονταν από επιστήμη και μαθηματικά μέχρι φιλοσοφία και πολιτική μιλώντας κυριολεκτικά για όσα μπορούσαν να ειπωθούν ανάμεσα τους ενώ και η τέχνη αποτελούσε δημοφιλή τομέα διδασκαλίας.

 

Το έργο του κορυφαίο στοχαστή είχε έκταση 400 περίπου συγγράμματα και ο Διογένης ο Λαέρτιος εκτίμησε το σύνολο των στίχων του σε 440.000. Οι πρώτες εκδόσεις του έργου του έλαβαν χώρα στη Ρώμη το 60 π. Χ., ενώ από το τιτάνιο πραγματικά έργο του σώζονται σήμερα μόνο 47 ολοκληρωμένα βιβλία , η γνησιότητα τους όμως αμφισβητείται από την ιστορία των ιδεών.

Το έργο του Αριστοτέλη  χωρίζεται σε τρεις κατηγορίες. Η πρώτη περιλαμβάνει τα έργα εκλαϊκευμένου χαρακτήρα που φαίνεται να τα έχει δημοσίευσε  ο ίδιος. Η δεύτερη αφορά σε σημειώσεις και συλλογές υλικού που προορίζονταν για επιστημονικές πραγματείες  και η τρίτη έχει να κάνει με τα καθ” αυτού επιστημονικό του έργο.

Στις πραγματείες για τη γνώση και τη νόηση (Λογικές πραγματείες, κατά τη  φιλολογική του ανασυγκρότηση – Όργανον κατά τον  Αριστοτέλη), καινοτόμοι τομείς στην μεθοδικότητα και στην αναλυτικότητα που τους προσέδωσε ο Αριστοτέλης, περιλαμβάνοντας τα εμβληματικά »Αναλυτικά Πρότερα», »Αναλυτικά Ύστερα», αλλά και τα »Περί Ερμηνείας», » Κατηγορίες», »Τοπικοί και Σοφιστικοί Έλεγχοι» και »Περί Ειρήνης».

Η Φυσική φιλοσοφία του Σταγειρίτη παν-επιστήμονα (Φυσικές Πραγματείες) διερεύνησε θεωρητικά και πρακτικά ζητήματα του φυσικού κόσμου , που αποτυπώθηκαν στα » Φυσικά » (»Φυσική Ακρόαση»), »Περί Ουρανού », »Περί Γενέσεως και φθοράς », »Μετεωρολογικά », ενώ το »Περί Κόσμου» θεωρείται σήμερα ψευδεπίγραφο. Επόμενος σταθμός στη Αριστοτελική συλλογιστική είναι η ψυχή και οι εκφάνσεις της (Ψυχολογικές Πραγματείες – Ανθρωπολογία), όπως αυτή διερευνήθηκε εξονυχιστικά στα »Περί Ψυχής », »Περί Αισθήσεως και Αισθητών»,» Περί Μνήμης και Αναπαύσεως», » Περί Ζωής και Θανάτου» κ.α..  Στο »Περί Πνεύματος»  αμφισβητείται πλέον από τη φιλολογική έρευνά η πατρότητα του συγγραφέα.

Ο Αριστοτέλης ασχολήθηκε εξονυχιστικά και με τη βιολογία (βιολογικές πραγματείες) αν και κάποια θεωρούνται νόθα έργα. Το μόνο που γνωρίζουμε από τον ίδιο το φιλόσοφο από τις αναφορές του είναι το ευχάριστο έργο με το τίτλο »Περί Θαυμάσιων Ακουσμάτων» που αποδίδονται με σχετικές επιφυλάξεις και το »Περί Ζωών Ιστορίας» κ.α., ενώ το »Περί Φυτών» θεωρείται ψευδεπίγραφο.

Τέλος ο Αριστοτέλης θεμελίωσε και μεθοδολογικά  και θεματολογικά πολλούς κλάδους του επιστητού , ενώ από τη κριτική στάση που θα αντιμετώπιζαν το έργο του οι πρωτεργάτες της νεότερης φιλοσοφίας και επιστήμης όπως ο Καρτέσιος,  ο Γαλιλαίος κ.α.. Καθώς αργότερα και ο Καντ έτσι θα γεννιόταν η σύγχρονη επιστήμη και η φιλοσοφική πειθαρχία.  image002

Ο Αριστοτέλης απεβίωσε τον Οκτώβριο του 322 π.Χ. στη Χαλκίδα από στομαχικό νόσημα μέσα σε θλίψη και μελαγχολία. Το σώμα του μεταφέρθηκε στη Σταγείρα όπου θάφτηκε με εξαιρετικές τιμές. Οι συμπολίτες του τον ανακήρυξαν »οικιστή» της πόλης τους και έκτισαν βωμό πάνω στο τάφο του. Στη μνήμη του αφιέρωσαν τα »Αριστοτέλεια » και ονόμασαν ένα από τους μήνες  » Αριστοτέλειο ». Η πλατεία όπου θάφτηκε ορίστηκε ως τόπος των συνεδρίων της βουλής.

Κυριακή Ψ. και Ειρήνη Μ.

Σχολιάστε

Top