Κορυφαίος ηθοποιός και σκηνοθέτης, με τεράστια συμβολή στην προαγωγή του νεοελληνικού θεάτρου.

Ο Αλέξης Μινωτής γεννήθηκε στις 8 Αυγούστου του 1898 στα Χανιά της Κρήτης, σε μικροαστικό περιβάλλον εμπόρων και μικροεπιτηδευματιών. Το πραγματικό όνομά του ήταν Αλέξης Μινωτάκης.

Από ηλικίας 15 χρόνων δημοσίευσε ποιήματα του στο φιλολογικό περιοδικό Διόνυσος της Κωνσταντινούπολης υιοθετώντας το επίθετο Μινωτής.

Μετά την αποφοίτησή του από το Γυμνάσιο διορίστηκε υπάλληλος στην Εθνική Τράπεζα Χανίων.

Μινωτής, Κάλλας, Τσαρούχης, Μήδεια

Η συνάντηση του  με το θέατρο έγινε από ένα τυχαίο γεγονός.

Στα 1920 ήρθε στα Χανιά ο Αιμίλιος Βεάκης για να παίξει με τον θίασό του τον Οιδίπους Τύραννο. Δεν είχε το χορό στο θίασό του και έβαλε μια αγγελία ζητώντας ηθοποιούς. Παρουσιάστηκε ο Αλέξης Μινωτής, ενθουσιάστηκε ο Βεάκης με την φωνή του και του έδωσε το ρόλο του κορυφαίου του χορού. Αργότερα αρρώστησε και ο Εξάγγελος και τού έδωσε και τον άλλο ρόλο. Αυτό ήταν το ραντεβού. Όμως έφυγε ο Βεάκης και δεν τον πήρε μαζί του. Μου ‘μεινε η νοσταλγία του χαμένου παραδείσου, είπε.

Έφυγε στην συνέχεια φαντάρος και δεν ξαναγύρισε πίσω. Με το που αποστρατεύτηκε πήγε κατευθείαν στο θέατρο. Είχε επιλέξει με σιγουριά το δρόμο του…

Ακολούθησε τον περιοδεύοντα θίασο του Βεάκη και του Νέζερ που περιέφεραν τον Οιδίποδα Τύραννο. Για να αντιμετωπίσει τις έντονες οικογενειακές αντιρρήσεις, ο Αλέξης έκοψε το όνομά του και για πολλά χρόνια ήρθε σε ρήξη με τον πατέρα του.

Στην Αθήνα εντάχθηκε στο θίασο της Μαρίκας Κοτοπούλη και για πολλά χρόνια συνυπήρξε ως ηθοποιός με τον Μήτσο Μυράτ, τον Ροντήρη, τον Λογοθετίδη, κάτω από τη στοργική εποπτεία της Μαρίκας. Έπαιξε τα πάντα, από φάρσες έως μελοδράματα και από Αριστοφάνη έως τραγωδία. Στην τραγωδία ευδοκίμησε από νωρίς και συχνά, όσο κατακτούσε τη θέση του στη συντεχνία, αρνιόταν να υπηρετήσει το φτηνό ρεπερτόριο στο οποίο κατέφευγε ο θίασος, χάριν του ταμείου.

Από το 1925 έως το 1930 συνεργάστηκε με τον Σπύρο Μελά στην απόπειρά του να δημιουργήσει Θέατρο Τέχνης στην Αθήνα. Το επόμενο διάστημα υπήρξε συνθιασάρχης στο θέατρο Βεάκη – Παξινού – Μινωτή και από το 1932 έως το 1942 χρημάτισε βασικό πρωταγωνιστικό στέλεχος του Εθνικού Θεάτρου. Έκτοτε διέγραψε μία εξαιρετική καριέρα, διεθνούς ακτινοβολίας, αφήνοντας πραγματικά εποχή σε ρόλους όπως στον Άμλετ, τον Πέερ Γκυντ, τους Βρικόλακες, το Μάκβεθ, το Βασιλιά Ληρ, τους δύο Οιδίποδες, και γενικά στο αρχαίο δράμα, σε έργα των Μπρεχτ, Λόρκα, Μπέκετ, κ.ά, αλλά και στο ελληνικό ρεπερτόριο (Χορν, Ξενόπουλος, Μπόγρης, Τερζάκης).

Αλέξης Μινωτής (Ριχάρδος), Κάκια Παναγιώτου (Ελισάβετ) Εθνικό Θέατρο 1960

Το 1936 σπούδασε με κρατική υποτροφία τη θεατρική τέχνη στην Αγγλία και τη Γερμανία, όπου γνωρίστηκε προσωπικά με τον Βέρνερ Κράους, θαύμασε τον μεγάλο τεχνίτη Μόισσι και είδε τον Άμλετ και τον Μεφιστοφελή του Γκρύντγκενς. Η ευρωπαϊκή του σπουδή τον οργάνωσε ως ηθοποιό και τον προίκισε με μια τεχνική που υπήρξε ο εξοχότερος κάτοχός της, την εξπρεσιονιστική, μια τεχνική έντονων φωτοσκιάσεων, όπου η μορφή προηγείται του περιεχομένου.

Το 1940 παντρεύτηκε την Κατίνα Παξινού και μαζί εμφανίζονταν στο Βασιλικό Θέατρο που δημιούργησαν. Στη περίοδο όμως της κατοχής στην Ελλάδα (1941) ο Αλέξης Μινωτής κατέφυγε στις ΗΠΑ.

Στα χρόνια της αμερικανικής αυτοεξορίας του, λόγω μέτριας αγγλικής προφοράς, δεν έκανε θέατρο.

Το 1946 ο Μινωτής εισήλθε στο Χόλυγουντ και έλαβε μέρος στη κινηματογραφική ταινία του Άλφρεντ Χίτσκοκ Υπόθεση Νοτόριους (Notorious) μαζί με τον Κάρι Γκραντ και την ΊνγκριντΜπέργκμαν. Την ίδια χρονιά συμμετείχε ακόμη στη ταινία Chase μαζί με την Μισέλ Μοργκάν. Από εκεί το 1952 προσκλήθηκε από το Εθνικό Θέατρο στην Αθήνα (μαζί με την Κατίνα Παξινού) για έκτακτες εμφανίσεις σε αρχαία δράματα και στους Βρικόλακες του Ίψεν.

Βασιλιάς Ληρ (1978), Όλγα Τουρνάκη (Ρεγάνη), Ελένη Χατζηαργύρη (Γονερίλη), Αλέξης Μινωτής (Βασιλιάς Ληρ), Τιτίκα Βλαχοπούλου (Κορδέλια).

Τότε ανταποκρινόμενος στο αίτημα της Βασίλισσας Φρειδερίκης για γύρισμα χολιγουντιανής ταινίας στην Ελλάδα συμμετείχε στο Παιδί και το Δελφίνι με την Σοφία Λόρεν που γυρίστηκε στην Ύδρα. Το ίδιο έτος μετά τις παραστάσεις στην Ελλάδα συμμετείχε στις παραστάσεις αρχαίων δραμάτων του Εθνικού Θεάτρου στη Νέα Υόρκη. Στις παραστάσεις εκείνες ο «Οιδίπους Τύραννος» του Σοφοκλή ανεβάστηκε με δική του σκηνοθεσία. Επίσης σκηνοθέτησε στη συνέχεια τις τραγωδίες Εκάβη και Μήδεια του Ευριπίδη στις οποίες και πρωταγωνίστησε η Κατίνα Παξινού καθώς και τις τραγωδίες Αντιγόνη και Οιδίπους επί Κολονώ που πρωταγωνιστούσε ο ίδιος.»Γη των Φαραώ» με την ΤζόανΚόλινς.

Το 1958 ανέβασε στην Αμερική (DallasCivilOpera) και στο Κόβεντ Γκάρντεν στο Λονδίνο την όπερα του Κερουμπίνι Μήδεια με πρωταγωνίστρια τη Μαρία Κάλλας. Η παράσταση εκείνη κρίθηκε ως βάση υψηλού υποδείγματος σύγχρονης σκηνοθεσίας μελοδράματος (όπερας).

Με την επιβολή της δικτατορίας το 1967 απομακρύνεται από το Εθνικό Θέατρο, ιδρύει με την σύντροφό του Κατίνα Παξινού δικό τους θίασο, μέχρι που την έχασε το 1973.

Επανήλθε μετά την μεταπολίτευση το 1974 στο Εθνικό στο οποίο παρέμεινε μέχρι το 1981.

Το τελευταίο του έργο ήταν το 1990 (4 μήνες πριν το θάνατό του) η Θυσία του Αβραάμ.

Ο Αλέξης Μινωτής ήταν αυτοδίδακτος. Δεν έκανε μεγάλες θεατρικές σπουδές. Μόνος του κατέκτησε τα δυσκολότερα κείμενα. Ήταν τέρας θέλησης, κάτοχος τεράστιας κουλτούρας. Οικοδόμησε με σκέψη και σοφία αυτό που το ένστικτό του συλλάμβανε. Διέθετε μια έμφυτη πνευματικότητα, και ενστικτωδώς παρήγαγε αισθήματα και εικόνες ποιητικής φαντασίας και υψηλές συγκινήσεις.

Κατίνα Παξινού- Αλέξης Μινωτής

Η σχέση του και ο γάμος του με την Κατίνα Παξινού – το ιερό τέρας της υποκριτικής- τον ώθησε να προχωρήσει βαθύτερα στο θέατρο. Ευτύχησε να έχει μεγάλους φίλους σε όλο τον κόσμο. Στενός του φίλος ήταν ο Νίκος Καζαντζάκης. Από τον Καζαντζάκη πήρε ο Μινωτής το αδάμαστο πνευματικό πάθος και την ακατάσχετη δημιουργική λαχτάρα.

Ως επαγγελματίας υπήρξε πολύ σκληρός και απαιτητικός, όντας σκληρός και απαιτητικός από τον εαυτό του.

Το αγαπημένο του έργο ήταν ο Οιδίπους επί Κολωνώ.

Ο Αλέξης Μινωτής σ΄ όλη του τη ζωή καταπιάστηκε με τα μέσα του ανθρώπου. Καταπιάστηκε με την σύγκρουση και την συνύπαρξη του φυσικού με το υπερφυσικό, του ασυνείδητου με το συνειδητό, του γνωστού με το άγνωστο. Γι αυτό άλλωστε αγάπησε τόσο πολύ αυτήν την τραγωδία.

Καταπιάστηκε με την φύση των πραγμάτων και των συνθηκών της ανθρώπινης ζωής.

Εκεί που βρήκε έδαφος γι αυτήν την νοηματοδότηση της ανθρώπινης ζωής ήταν στην αρχαία τραγωδία.

1989, Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου: Γιάννης Τσαρούχης, Αλέξης Μινωτής και Διονύσης Φωτόπουλος

Θεώρησε τον εαυτό του αναδημιουργό των μεγάλων κλασσικών έργων και έδωσε όλες του τις δυνάμεις για την σύγχρονη απόδοσή τους.

Πρέπει να ξέρουμε ότι αυτό αποτελεί ένα δύσκολο εγχείρημα.

Η αρχαιολογική- μουσειακή (η ακριβής απόδοση) των έργων αυτών στην σύγχρονη πραγματικότητα δε λέει τίποτα. Το αντίθετό της η εντελώς ελεύθερη απόδοση με σύγχρονους κώδικες, διαστρεβλώνει τα έργα δεν αποδίδει το περιεχόμενό τους.

Πέθανε στην Αθήνα στις 11 Νοεμβρίου 1990 μένοντας πιστός στη μνήμη της συζύγου του Κατίνας Παξινού μέχρι τον θάνατό του αφού συμπλήρωσε 65 χρόνια θεατρικής παρουσίας.

Οι μαθητές που εργάστηκαν:

 Σιμογιάννης Σωτήρης

Στρούμτσα Μαριάννα

Τάνη Ευαγγελία

Τοπάλλι  Εζμεράλντα

Πηγές

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%BB%CE%AD%CE%BE%CE%B7%CF%82_%CE%9C%CE%B9%CE%

http://www.istologos.gr/2008-06-23-10-18-00/200 8-06-20-07-24-51#.WD2iNrKLS

https://www.sansimera.gr/biographies/86