Η εφηβεία είναι το τελευταίο, πιο μακροχρόνιο και πιο ριζοσπαστικό από όλα τα στάδια της ανάπτυξης του παιδιού.Είτε στα 5 είτε στα 15, οι πρώτοι έρωτες των παιδιών φέρνουν αναστάτωση. Και μολονότι εμείς δεν τους παίρνουμε στα σοβαρά, δεν παύουν να είναι για τα ίδια μια πολύ σοβαρή υπόθεση.

Μια περίοδος πόθου και ερωτικών φαντασιώσεων ξεκινάει, κατά την οποία ζητείται αντικείμενο. Oι έφηβοι ερωτεύονται, κρυφά ή φανερά, άστατα ή με πάθος. Η επιθυμία είναι πολύ έντονη για να κάνει διακρίσεις. Παρ’ όλα αυτά, ο έρωτας στην εφηβεία, αν και εκδηλώνεται με πάθος, είναι λιγότερο αφοσιωμένος από αυτόν των μικρότερων παιδιών. Τα αγόρια  συνήθως δεν είναι ιδιαίτερα ανεκτικοί, χάνουν την όρεξή τους κι απογοητεύονται εύκολα. Προέχει η αναζήτηση του εαυτού και στο πρόσωπο του ανθρώπου που ερωτεύονται ψάχνουν περισσότερο να δουν τις φαντασιώσεις τους να αντικατοπτρίζονται, παρά τον άλλον.

   Το ερωτικό ενδιαφέρον, η αναζήτηση ταυτότητας του φύλου ενός αγοριού και η εξερεύνηση των διαφορών, αλλά και των κοινών σημείων με το άλλο φύλο, η ανακάλυψη της σεξουαλικότητας, είναι πράγματα τα οποία όλα τα παιδιά βιώνουν και αποτελούν σημαντικότατα στάδια της ψυχικής και σωματικής τους ανάπτυξης. Δεν είναι όμως αυτονόητο ότι κάθε αγόρι περνά τα στάδια αυτά εκδηλώνοντας ανοιχτά ερωτικό ενδιαφέρον για κάποιο άλλο κορίτσι. Το ότι πολλά παιδιά φτάνουν μέχρι και την ύστερη εφηβεία για να εκφράσουν ερωτικά συναισθήματα απέναντι σε ένα άλλο πρόσωπο δεν σημαίνει αναγκαστικά ότι δεν έχουν ωριμάσει ερωτικά ή ότι δεν ενδιαφέρονται για τον έρωτα, αλλά έχει να κάνει με την ιδιοσυγκρασία τους, με το ότι μπορεί να είναι περισσότερο ή λιγότερο εξωστρεφή, εκδηλωτικά ή «άνετα».

Τα αγόρια αρχίζουν να κοιτάζουν τα κορίτσια και το αντίθετο, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις δεν τολμούν να πλησιάσουν ο ένας τον άλλο ούτε να μιλήσουν. Είναι η περίοδος του ρομαντισμού και της εξιδανίκευσης. Στην περίπτωση αυτή, η φαντασία αποτελεί ένα καταφύγιο όπου ο έφηβος αισθάνεται προστατευμένος από τον φόβο ή την απόρριψη . Επιπλέον, αποτελεί γι’ αυτόν ένα είδος εξάσκησης. Βλέπει τον εαυτό του σε καταστάσεις που ίσως αργότερα ζήσει. Το αγόρι φαντάζεται τον εαυτό του σαν ήρωα που όλοι τον θαυμάζουν και ζητούν τη βοήθειά του, ενώ το κορίτσι φαντάζεται ότι είναι η πιο ελκυστική απ’ όλες ή είναι η πιο καλή φίλη των αγοριών. Πολύ συχνά ο νέος εστιάζει την προσοχή του σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας. Ονειρεύεται πλατωνικά έναν ή μία ηθοποιό, έναν καθηγητή. Δεν έχει πρόβλημα να συζητήσει με τους φίλους για το αντικείμενο του πάθους του.

Η πρώτη ερωτική σχέση των εφήβων δεν εκφράζει απαραίτητα και τον «πρώτο έρωτα». Μπορεί να περιλαμβάνει ολοκληρωμένες ή μη ερωτικές επαφές. Περικλείει όμως πάντα το ερωτικό στοιχείο. Τα παιδιά συνήθως είναι πανευτυχή όταν είναι ερωτευμένα. Ομως πιθανόν τα αισθήματα να μην είναι αμοιβαία ή να μην είναι εξίσου ισχυρά και από την άλλη πλευρά. Σε αυτή την περίπτωση είναι πιθανόν ο ένας από τους δύο να εκμεταλλεύεται την αδυναμία του άλλου και να τον χειραγωγεί συστηματικά. Αν το παιδί σας«κάνει τον άλλο ό,τι θέλει», μη νιώθετε υπερήφανοι. Αναρωτηθείτε για ποιο λόγο το παιδί σας (αγόρι ή κορίτσι) θέλει τον άλλο «υποτακτικό» του. Βιώνει τον έρωτα ή βλέπει τη σχέση σαν μια ευκαιρία για επιβολή; Αν ναι, γιατί έχει τόσο μεγάλη ανάγκη επίδειξης δύναμης επάνω σε ένα άλλο ανθρώπινο πλάσμα; Ισως χρειάζεται έμμεσα τη βοήθειά σας για τις ισορροπίες του.

Το ίδιο ισχύει και αν το πρόβλημα είναι αντίστροφο, μπορεί δηλαδή το παιδί σας να είναι εκείνο που «άγεται και φέρεται» άβουλα από το ταίρι του. Στην περίπτωση λοιπόν που το παιδί σας επιτρέπει να το χρησιμοποιούν, διερευνήστε διακριτικά τους λόγους και προσπαθήστε να στηρίξετε την αυτοεκτίμησή του. Συνήθως τα παιδιά που δέχονται υποτιμητικές συμπεριφορές είναι εκείνα που νιώθουν ότι «δεν αξίζουν».

Κατά τη διάρκεια της μέσης εφηβικής φάσης γίνονται οι πρώτες προσπάθειες προσέγγισης προσώπων του αντίθετου φύλου. Αγόρια και κορίτσια οργανώνουν ομαδικές εκδηλώσεις: εκδρομές, πάρτι κτλ. Οι σχέσεις μεταξύ τους είναι επιφανειακές, «τα φτιάχνουν», και μετά αλλάζουν αγόρι ή κορίτσι, τη μια μέρα βγαίνουν μαζί και την άλλη τα χαλάνε. Τα πρώτα ραντεβού είναι πολύ σημαντικά. Πρέπει να εντυπωσιάσουν με κάθε τρόπο για να μπορέσουν να επιβεβαιωθούν και να σιγουρευτούν ότι πράγματι «μετράνε». Η σωματική επαφή σ’ αυτή τη φάση περιορίζεται συνήθως στα φιλιά, στις αγκαλιές, στα χάδια. Η σχέση έχει περισσότερο διερευνητικό χαρακτήρα και δεν αποσκοπεί τόσο στην ευχαρίστηση. Δεν είναι έτοιμοι να δεσμευτούν σε τίποτα. Ακόμα κι αν οι γονείς επιμένουν να χρησιμοποιούν τον όρο «αγάπη» στις συζητήσεις πάνω στο σεξ (και είναι πολύ σημαντικό να εξακολουθούν να το κάνουν), σ’ αυτή τη φάση είναι πολύ δύσκολο να καταλάβει ο νέος πώς συνδέεται η αγάπη με την ικανοποίηση του σεξουαλικού ενστίκτου.

Τα αγόρια αρχίζουν να κοιτάζουν τα κορίτσια και το αντίθετο, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις δεν τολμούν να πλησιάσουν ο ένας τον άλλο ούτε να μιλήσουν. Είναι η περίοδος του ρομαντισμού και της εξιδανίκευσης. Στην περίπτωση αυτή, η φαντασία αποτελεί ένα καταφύγιο όπου ο έφηβος αισθάνεται προστατευμένος από τον φόβο ή την απόρριψη . Επιπλέον, αποτελεί γι’ αυτόν ένα είδος εξάσκησης. Βλέπει τον εαυτό του σε καταστάσεις που ίσως αργότερα ζήσει. Το αγόρι φαντάζεται τον εαυτό του σαν ήρωα που όλοι τον θαυμάζουν και ζητούν τη βοήθειά του, ενώ το κορίτσι φαντάζεται ότι είναι η πιο ελκυστική απ’ όλες ή είναι η πιο καλή φίλη των αγοριών. Πολύ συχνά ο νέος εστιάζει την προσοχή του σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας. Ονειρεύεται πλατωνικά έναν ή μία ηθοποιό, έναν καθηγητή. Δεν έχει πρόβλημα να συζητήσει με τους φίλους για το αντικείμενο του πάθους του.

Χιούσα  Κυριάκος

Τουμπουλίδης Ηλίας

Ορφανίδης Δημήτρης

Παπαδήμος Χαράλαμπος

Χαριτάκης Ορέστης