του Δημήτρη Παϊζη-Ραντοϊκοβιτς (Β3, Γυμνάσιο)

Μικρασιατική καταστροφή. Τι σας έρχεται στο μυαλό όταν ακούτε αυτή τη φράση; Δεν χρειάζεται να απαντήσετε, ξέρω την απάντηση: Σμύρνη. Ωστόσο δεν συνέβησαν μόνο εκεί διωγμοί κατά των ελληνικών πληθυσμών, αλλά και σε αρκετές άλλες περιοχές, όπως στη Φώκαια.

Η Φώκαια ήταν μια αρχαία αποικία των Ιώνων. Σιγά-σιγά, έγινε μια μεγάλη ναυτική δύναμη και, με τη σειρά της, ίδρυσε αποικίες, όπως τη Μασσαλία στη σημερινή Γαλλία. Ο ελληνικός πληθυσμός και πολιτισμός άκμαζε – τουλάχιστον μέχρι το 1914.

Το ντοκιμαντέρ  «Events in Phocaea 1914» (2014) παρουσιάζει τα γεγονότα στη Φώκαια πριν από έναν αιώνα, μέσα από τα μάτια ενός Γάλλου μηχανικού – αρχαιολόγου. Το 1914 ο Φελίξ Σαρτιώ (Felix Sartiaux) εκτελούσε ανασκαφές στη Μικρά Ασία και βρισκόταν στη Φώκαια. Εκεί έζησε από κοντά το διωγμό των Ελλήνων, βοηθώντας τους όσο μπορούσε. Έβγαλε πολλές φωτογραφίες, τις οποίες ανακάλυψε τυχαία στο Παρίσι ο ιστορικός τέχνης Χάρης Γιακουμής, και τις εξέδωσε δημιουργώντας ένα βιβλίο. Πάνω στο βιβλίο αυτό βασίστηκαν οι σκηνοθέτες Ανιές Σκλάβου και  Στέλιος Τατάκης για να δημιουργήσουν αυτό το ντοκιμαντέρ, το  οποίο παρακολούθησα, σε πρώτη προβολή στο Γαλλικό Ινστιτούτο, το Σάββατο, 5 Νοεμβρίου 2014.

Θα το πρότεινα σε όσους κατάγονται από τη Μικρά Ασία ή θέλουν να διευρύνουν τις γνώσεις τους γύρω από τη μικρασιατική καταστροφή. Θεωρώ πως είναι πολύ σημαντικό για τους μαθητές της Ευαγγελικής Σχολής, αφού το σχολείο μας έχει τις ρίζες του στη Μικρά Ασία.