Η Ελλάδα είναι μια χώρα με πλούσια άγρια ζωή. Η ύπαρξη πολλών οικοτόπων, καθώς και πολλών περιοχών χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση, και μέχρι προσφάτως προστατευμένες από το νόμο, επέτρεπε την ασφαλή διαμονή και συνύπαρξη διαφορετικών ειδών άγριων ζώων. Είτε στα βουνά είτε εναέρια ή μέσα στο νερό θα συναντήσουμε πολλά ιδιαίτερα ζώα, το καθένα ξεχωριστό με το δικό του τρόπο και φυσικά όλα τους το ίδιο σημαντικά για τη διατήρηση του φυσικού μας περιβάλλοντος. Δυστυχώς εξαιτίας φυσικών καταστροφών, αλλά κυρίως εξαιτίας του ανθρώπου, πολλά είδη ζώων βρίσκονται υπό εξαφάνιση στην Ελλάδα.
Τα 8 είδη ζώων που απειλούνται με εξαφάνιση στην Ελλάδα…
Τα ζώα υπό εξαφάνιση στην Ελλάδα δυστυχώς δεν είναι λίγα. Λίγες επίσης δεν είναι και οι απειλές που δέχονται καθημερινά τα ζώα και οι οποίες συνεχώς αυξάνονται. Οι απειλές προέρχονται κυρίως από “κατορθώματα” του ανθρώπου, κάτι που βεβαίως σημαίνει πως είναι στο χέρι μας να τις εξαλείψουμε ή έστω να τις ελαττώσουμε.
- Καφέ αρκούδα (Ursus arctos)
Η καφέ αρκούδα είναι το μεγαλύτερο είδος αρκούδας μετά την πολική. H αρσενική μπορεί να φτάσει έωςκαι τα 200 κιλά με μέσο μήκος τα 2 μέτρα και ύψος στον τράχηλο 1.10 μέτρα. Εκτός από την Ευρώπη, πλέον την συναντάμε στην βορειοδυτική Αμερική και στην βόρεια Ασία.
Ο αριθμός των καφέ αρκούδων στην Ελλάδα είναι 450 ζώα, σύμφωνα με την τελευταία έρευνα του 2019. Τα περισσότερα ζώα κατοικούν στην οροσειρά της Πίνδου και στην οροσειρά της Ροδόπης, καθώς προτιμούν δάση δρυός, οξιάς και κωνοφόρων. Είναι παμφάγο ζώο, αλλά κυρίως τρέφεται με φυτικές τροφές. Κάποιες φορές προσθέτει στη διατροφή της έντομα, αμφίβια και κτηνοτροφικά ζώα.
2. Λύκος (Canis lupus)
Ο λύκος είναι ένα σαρκοφάγο θηλαστικό ζώο, που συνήθιζε να κατοικεί σε όλο σχεδόν το βόρειο ημισφαίριο και αποτελεί ένα ακόμα είδος υπό εξαφάνιση. Σήμερα, εξαιτίας των κινδύνων που διατρέχει, συναντάται μόνο στην Πορτογαλία, στην Ισπανία, στην Ιταλία, στις Σκανδιναβικές χώρες και στην Ανατολική Ευρώπη. Πρόσφατα παρατήρησαν την ύπαρξή του και στις Γερμανία, Γαλλία και Ελβετία.
Υπάρχουν δύο βασικά είδη: ο γκρίζος λύκος (Canis lupus) και ο κόκκινος λύκος (Canis rufus). Συχνά οι όροι γκρίζος λύκος και λύκος χρησιμοποιούνται, για να αναφερθούν ουσιαστικά στον γκρίζο λύκο, που είναι και ο πιο κοινός πλέον. Πιο συγκεκριμένα στην Ελλάδα τον συναντάμε σε όλο σχεδόν το ηπειρωτικό τμήμα της, βόρεια της Βοιωτίας. Υπολογίζονται περίπου 700 άτομα διαχωρισμένα σε μικρές αγέλες. Ο μεσογειακός λύκος μπορεί να φτάσει τα 1,5 μέτρα σε μήκος και βάρος από 20 έως 40 κιλά. Όταν δεν υπάρχει αρκετή φυσική λεία ο λύκος συνηθίζει να βρίσκεται σε περιοχές, όπου υπάρχει κτηνοτροφία οπληφόρων ζώων (πρόβατα, κατσίκια κ.λ.π.). Πλέον έχει εξελιχθεί και μπορεί να κυνηγήσει άλλα μικρά ζώα ή να τραφεί ακόμα και με σκουπίδια κοντά σε ανθρώπινους οικισμούς.
3. Τσακάλι (Canis aureus)
Αυτό το μεσαίου μεγέθους θηλαστικό ζώο συναντάται κυρίως στα Βαλκάνια, στην Ασία και στην Αφρική. Το τσακάλι τρέφεται κυρίως με φυτά και φρούτα ή με νεκρά ζώα. Το κυνήγι του θα περιοριστεί κυρίως σε ψάρια, αμφίβια, έντομα, πτηνά, τρωκτικά και ίσως αιγοπρόβατα.
Στην Ελλάδα υπολογίζονται περίπου 1.500 τσακάλια διεσπαρμένα στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, στην Πελοπόννησο, στην Χαλκιδική, στην Φωκίδα και στην Σάμο. Έχουν εντοπιστεί κάποια και στην Κερκίνη και στον Αξιό. Εκτός από την καταστροφή των περιοχών, στις οποίες ζει, από τον άνθρωπο, η θνησιμότητά του οφείλεται και στο κυνήγι του.
4. Ευρασιατικός λύγκας (Lynx lynx)
Το ιδιαίτερο αυτό αιλουροειδές είναι φυσικά σαρκοφάγο και αποτελεί ένα ακόμη είδος υπό εξαφάνιση. Στην Ελλάδα μάλιστα έχει σχεδόν εξαφανιστεί.
Μπορεί να φτάσει τα 1,3 μέτρα σε μήκος και το βάρος του κυμαίνεται από 12 έως 35 κιλά. Έχει διάφορα υποείδη και καθένα μπορεί να διαφέρει ως προς το μέγεθος αλλά και ως προς την περιοχή, όπου βρίσκεται. Είναι το τρίτο σε μέγεθος μεγαλύτερο σαρκοφάγο στην Ευρώπη, ενώ πρώτο είναι η αρκούδα και δεύτερο, φυσικά, ο λύκος. Κατοικεί στην Ευρώπη και κυρίως σε μεγάλα υψόμετρα, όπως στα Καρπάθια όρη. Επίσης μπορεί να βρεθεί στα σύνορα της Ελλάδας με την Αλβανία, την Βουλγαρία και τηνΒόρεια Μακεδονία.
5. Μαυρόγυπας (Aegypius monachus)
Το μεγάλο αυτό πτηνό ζευγαρώνει δια βίου και τρέφεται κυρίως με πτώματα θηλαστικών ζώων. Πλέον στην Ελλάδα θα τον συναντήσουμε μόνο στον Έβρο και ο αριθμός τους φτάνει περίπου τα 100 άτομα, εκ των οποίων τα αναπαραγωγικά ζευγάρια είναι περίπου 20. Είναι ο μεγαλύτερος γύπας της Ευρώπης με άνοιγμα φτερών που φτάνει τα 3 μέτρα.
Δυστυχώς ο μαυρόγυπας είναι ένα παγκοσμίως απειλούμενο με εξαφάνιση είδος και όχι μόνο στην Ελλάδα. Κάποιοι σημαντικοί ανθρώπινοι παράγοντες, που προκάλεσαν την μείωση του πληθυσμού του, είναι η χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων, που χρησιμοποιούνται για την εξάλειψη των σαρκοφάγων ζώων, όπως ο λύκος, το τσακάλι, η αλεπού και άλλα ζώα, που θεωρούνταν στο παρελθόν επιβλαβή για την κτηνοτροφική παραγωγή. Επίσης το κόψιμο δέντρων, στα οποία φωλιάζει ο μαυρόγυπας, τον δυσκολεύει πλέον πάρα πολύ στο να μπορέσει να βρει ένα ασφαλές μέρος, έτσι ώστε να μπορέσει να ζήσει και να γεννήσει.
- Αγριόγιδο (Rupicapra rupicapra balcanica)
Αυτό το χορτοφάγο θηλαστικό δεν είναι απειλούμενο μόνο στην Ελλάδα αλλά και γενικώς στα Βαλκάνια. Στην Ελλάδα το αγριόγιδο ζει κυρίως στην Πίνδο, στην Ροδόπη, στην Στερεά Ελλάδα και στον Όλυμπο. Ο συνολικός αριθμός των αγριόγιδων στη χώρα είναι περίπου 700 άτομα. Το βάρος του κυμαίνεται από 28 έως 45 κιλά και διαφέρει από το γνωστό κρι-κρι (Capra aegagrus creticus) ή τη γίδα (Capra aegagrus hircus).
Η λαθροθηρία, καθώς επίσης και η μείωση των βοσκοτόπων του αγριόγιδου είναι οι σημαντικότεροι παράγοντες συρρίκνωσης του πληθυσμού του, η οποία οδηγεί σε γενετική αποδυνάμωση του είδους.
7. Κόκκινο ελάφι (Cervus elaphus)
Στην Ελλάδα το κόκκινο ελάφι θα το συναντήσουμε δυστυχώς πια μόνο στην Πάρνηθα και μερικά άτομα στην Ήπειρο και στην Ροδόπη. Είναι το μεγαλύτερο φυτοφάγο θηλαστικό της Ελλάδας και πλέον τα άτομα, που ζουν στη χώρα μας, είναι περίπου 600. Το παράνομο κυνήγι είναι η πιο βασική απειλή για το κόκκινο ελάφι, καθώς επίσης και οι πυρκαγιές και η μείωση των οικοτόπων του εξαιτίας της παρεμβολής του ανθρώπου σε αυτούς.
8. Βίδρα (Lutra lutra)
Η ευρασιατική βίδρα είναι ένα μικρόσωμο θηλαστικό, το οποίο στη χώρα μας συναντιέται κυρίως στην Στερεά Ελλάδα, στην Κέρκυρα και στην Εύβοια. Κατοικεί σε όχθες ποταμών και λιμνών, με προϋπόθεση να είναι πολύ καθαρά τα νερά. Τρέφεται κυρίως με ψάρια, αλλά μπορεί να τραφεί και με αμφίβια, νερόφιδα, πτηνά και άλλα μικρά θηλαστικά. Οι κυριότερες απειλές προέρχονται φυσικά και πάλι από τον άνθρωπο. Η ρύπανση του νερού, η αποξήρανση λιμνών και ποταμών, η καταστροφή παρόχθιας βλάστησης και άλλα πολλά οδήγησαν στην μείωση του πληθυσμού της και απειλείται πλέον με εξαφάνιση.
Μαρία Παπαδημητρίου / Χριστίνα Τσαρούχα Γ΄2
