Εντυπώσεις ενός προσκυνητή του Αγίου Όρους

Κοντεύει 5 το πρωί. Ο ουρανός προς την Ανατολή αρχίζει να παίρνει ρόδινο χρώμα! Φτάνουμε Ουρανούπολη. Στην πύλη του Αγίου Όρους. Ταξιδεύαμε όλη νύχτα. Ξεκινήσαμε οκτώ επισκέπτες – προσκυνητές από Λάρισα. Άυπνοι οι οδηγοί, ο Γιάννης και ο Νικηφόρος, όπως βέβαια και εμείς.

Σε λίγο είμαστε στα γραφεία περιμένοντας για την έκδοση του διαμονητηρίου. Μαζί μας και πλήθος προσκυνητών, στην συντριπτική τους πλειοψηφία από Σερβία και Βουλγαρία και Ρουμανία. Οι διατυπώσεις τέλειωσαν σύντομα. Λίγη ώρα ακόμη αναμονή για την επιβίβαση. Η γλυκιά προσμονή τελειώνει. Πλέουμε για το Άγιο Όρος! Το τοπίο μαγευτικό. Ήσυχα, γαλανά, καθαρά νερά και ένα βουνό καταπράσινο. Τα δέντρα φτάνουν μέχρι την ακρογιαλιά. Σε λίγο φαίνονται τα πρώτα κτίσματα. «Γιοβάνιτσα, ο αρσανάς της σερβικής Μονής του Χιλανδαρίου», μου λέει ο Κώστας. Η «άτυπη» πρώτη ξενάγηση συνεχίζεται και συμμετέχουν όλοι στην παρέα. Από τον αρσανά της Μονής Ζωγράφου (βουλγαρικό μοναστήρι) σύντομα περνάμε σ’ αυτόν της Κοσταμονίτου. Ο ψηλός όγκος της Μονής Δοχειαρίου προκαλεί εντύπωση. Σχεδόν δίπλα της η Μονή Ξενοφώντος. Εκπληκτικό το μέγεθος της ρωσικής Μονής Αγίου Παντελεήμονος που ακολουθεί. Σύντομα αποβιβαζόμαστε στη Δάφνη, επίνειο των Καρυών όπου και φτάσαμε λίγο αργότερα.

Η διαδρομή φανταστική μέσα από δάση σε δύσκολο χωματόδρομο στρωμένο σε πολλά σημεία του με τσιμέντο. Οι Καρυές αμφιθεατρικά χτισμένες μέσα στο δάσος, με υπέροχη θέα στη θάλασσα. Κατευθυνθήκαμε στον ναό του πρωτάτου. Κατάνυξη μπροστά στην εικόνα του «Άξιον Εστί». Η πρώτη γεύση στο Άγιο Όρος. Πατατόπιτα με ντομάτα και ελιές από το αρτοποιείο που λειτουργεί στις Καρυές. Πολύ νόστιμη όσο περίεργο κι αν ακούγεται.

Με τον Κώστα, τον Ανδρέα και τον Νικηφόρο αφού περάσαμε μέσα από τη Μονή Κουτλουμουσίου αρχίσαμε να κατηφορίζουμε προς το κελί του γέροντα Γρηγορίου. Σύντομη στάση στο κελί του γέροντα Γαβριήλ. Μια σεβάσμια μορφή φάνηκε στην είσοδο της πόρτας και μας προσκάλεσε να εισέλθουμε στο εσωτερικό του κελιού. Μύηση για μένα, που πρώτη φορά επισκέπτομαι το περιβόλι της Παναγιάς, στον κόσμο των γερόντων του Όρους. Πολύ ευγενικά μας ζήτησε να ξαπλώσει στο φτωχικό του κρεβάτι. Το πρόσωπό του φωτεινό, γλυκιά η έκφρασή του, χαραγμένο από τις στερήσεις και τις προσευχές δεκαετιών. Αφού πήραμε την ευλογία του συνεχίσαμε την πορεία μας.

Το μονοπάτι τώρα μπήκε μέσα στο δάσος, σκιερό δάσος γεμάτο από καστανιές, αγριαχλαδιές, μυρτιές, βελανιδιές και άλλα δέντρα. Περνώντας από ένα ξύλινο γεφύρι, κάτω από το οποίο ένα ρυάκι κυλούσε ήσυχα τα νερά του, σταματήσαμε. Ησυχία! Ακούγεται μόνο ο ήχος του νερού και το κελάηδισμα των πουλιών. Πού και πού ακούγεται και το τραγούδι τωναηδονιών. Μαγεία!

Εγκάρδια υποδοχή και συνομιλία με τον γέροντα Γρηγόριο. Μας προσφέρει λουκούμια, κρύο νερό και τσίπουρο. Με την ευλογία του και μετά από σύντομη στάση στο φτωχικό κελί, όπου έζησε ο Άγιος Παΐσιος, αρχίσαμε να ανεβαίνουμε πλέον το μονοπάτι για τις Καρυές. Κουραστήκαμε λίγο είναι η αλήθεια, ιδρώνουμε, αλλά η χαρά μας δεν περιγράφεται για τις εικόνες και τα λόγια που ακούσαμε. Όσον αφορά εμένα, θα μείνουν για πάντα χαραγμένα στη μνήμη μου.

Πρώτο μοναστήρι για διαμονή η σκήτη του προφήτη Ηλία. Παλιό ρωσικό μοναστήρι, έτσι εξηγείται και το μεγάλο καθολικό, όπως μου είπε ο Κώστας. Μας υποδέχθηκε ο δικαίος Φιλήμων. Με χαμόγελο, πηγαίο χιούμορ, σπάνιο για μοναχό. Καθόμαστε για κέρασμα στα μαρμάρινα πεζούλια κάτω από μια κληματαριά. Δίπλα το πηγάδι με κρύο καθαρό νερό. Εντύπωση μας κάνει ο Μιχαήλ, ένας ηλικιωμένος Αυστριακός που εδώ και χρόνια έχει βαπτισθεί ορθόδοξος, όπως και η οικογένειά του. Επισκέπτεται τακτικά το Άγιο Όρος και θα διανυκτερεύσει κι αυτός στον προφήτη Ηλία.

Αποχαιρετήσαμε την τετράδα από την Λάρισα, που έφυγε για τη Μονή Παντοκράτορος, η οποία βρίσκεται κάτω στην παραλία. Ξαφνικά ακούγεται ο χτύπος μιας καμπάνας και ακούμε: «περάστε στην Τράπεζα». Μια νέα αποκάλυψη για μένα. Μια σύντομη προσευχή, ενώ όλοι, μοναχοί και λαϊκοί, είμαστε παραταγμένοι μπροστά στα τραπέζια, όπου το φαγητό είναι σερβιρισμένο. Τελειώνει η προσευχή και όλοι μαζί καθόμαστε για φαγητό, ενώ ένας μοναχός αναγιγνώσκει ιστορίες για Αγίους. Το φαγητό, παντζαρόσουπα με κρεμμύδια, καρότα, μανιτάρια (που έπαιρνα όρκο ότι ήταν σαν κρέας) λιτό, αλάδωτο, (τύχαμε και σε περίοδο νηστείας ) αλλά εξαιρετικά νόστιμο. Συνοδευόταν από φρούτα και χαλβά.

Χτύπημα ενός κουδουνιού από τον δικαίο σηματοδοτεί το τέλος του γεύματος. Ανακτήσαμε τις δυνάμεις μας, τακτοποιηθήκαμε στα δωμάτιά μας, ξεκουραστήκαμε.

Το απόγευμα καθόμαστε στο παγκάκι και απολαμβάνουμε την θέα της θάλασσας, που απλώνεται κάτω από τη σκήτη. Στο βάθος φαίνεται η Θάσος. Η Μονή του Παντοκράτορος βρίσκεται κάτω από τη σκήτη δίπλα στη θάλασσα. Δεν καταλάβαμε πότε πέρασε η ώρα. Ώρα για εσπερινό. Στο παρεκκλήσι με θέα το δάσος άκουσα για πρώτη φορά τη μελωδία των μοναχών του Όρους. Αλησμόνητες στιγμές.

Εκκλησιασμός νωρίς το πρωί, στις 05:00, και μετά τον καφέ που μας πρόσφεραν οι φιλόξενοι μοναχοί, αναχώρηση για Καρυές. Με τον Κώστα και τον Νικηφόρο κατεβήκαμε στη διαδρομή και περπατώντας, σύντομα βρεθήκαμε στο κελί του γέροντα Ευθύμιου. Πνευματικό τέκνο του Αγίου Παϊσίου. Πλήθος κόσμου περιμένει υπομονετικά να συνομιλήσει μαζί του, να του πει το πρόβλημά του και να δεχτεί την ευλογία του. Λόγω στενότητας χρόνου εμείς ζητήσαμε την ευλογία του. Η επαφή μαζί του είναι συγκλονιστική. Το βλέμμα του σε καθηλώνει. Χαμογελαστός, καταδεκτικός μας έδωσε την ευλογία του.

Η ανάβαση μέχρι τις Καρυές δύσκολη. Βατό το μονοπάτι, σκιερό αλλά ανηφορικό και λόγω της ώρας (πλησίαζε πια μεσημέρι) μας δυσκόλεψε.

Δεύτερη ημέρα διαμονής στη Μονή Κουτλουμουσίου. Δίπλα στις Καρυές μέσα στο δάσος. Ξεκούραση το μεσημέρι, γνωριμία με τον αρχοντάρη, μοναχό Νεκτάριο.

Το απόγευμα στον εσπερινό κατανυκτική η ατμόσφαιρα μέσα στον σκοτεινό ναό. Αυστηρές οι φιγούρες των μοναχών μέσα στο μισοσκόταδο γλιστράνε σιγά-σιγά μέσα στον ναό για τον εσπερινό. Ακολουθεί φαγητό στην Τράπεζα με το ίδιο τελετουργικό με τη σκήτη του προφήτη Ηλία. Οι μοναχοί απρόσιτοι σε σχέση με τα άλλα μοναστήρια που είδαμε, μεγαλύτερης ηλικίας, αφοσιωμένοι στον καθημερινό τους έργο.

Ξύπνημα την επόμενη ημέρα στις 04:30, παρακολούθηση της θείας λειτουργίας στο παρεκκλήσι της Φοβεράς Προστασίας της Μονής. Ο μοναχός Νεκτάριος μας προσφέρει τον καφέ, συνομιλεί μαζί μας και ασχολείται με τον καθένα μας προσωπικά. Μας προσφέρει και λάδι από τις μονές στα Ιεροσόλυμα, μια και είναι «αγιοταφίτης μοναχός» Τον ευχαριστούμε και σύντομα βρισκόμαστε και πάλι στις Καρυές.

Πηγαίνουμε στη σκήτη του Αγίου Ανδρέα. Παλιό ρωσικό μοναστήρι. Μεγάλο καθολικό, εντυπωσιακό. Σχεδόν όλοι οι προσκυνητές είναι από το εξωτερικό. Ένας Σλάβος ιερέας προσκυνά τις εικόνες και με τη βοήθεια και δεύτερου ιερέα ψάλλει στη γλώσσα του. Υπέροχη ψαλμωδία, δεν καταλαβαίνουμε τα λόγια, αλλά η φωνή του είναι φανταστική. Βγάζουμε τις απαραίτητες φωτογραφίες και αποχωρούμε.

Στη Δάφνη λίγο αργότερα συναντήσαμε και πάλι την υπόλοιπη παρέα και σε λίγο βρισκόμαστε μέσα στο μικρό λεωφορείο για τη Μονή Σίμωνος Πέτρας. Η θέα της Μονής σου κόβει την ανάσα. Χτισμένη πάνω σε έναν απόκρημνο βράχο 300 μέτρα πάνω από την θάλασσα στη σκιά του Άθωνος. Μετά την τακτοποίηση στο δωμάτιο η περιδιάβασή μας στο μοναστήρι και φωτογραφίες. Αγοράζουμε από την έκθεση σταυρουδάκια, κομποσκοίνια και άλλα είδη, τα οποία τα σταυρώσαμε πάνω στα άγια λείψανα αργότερα, μετά το βραδινό φαγητό.

Περπατάμε στο προτελευταίο μπαλκόνι, διαδρομή από τις πιο εντυπωσιακές που θα παραμείνει για πάντα στη μνήμη μου. Τα σανίδια τρίζουνε σε κάθε βήμα μας και ανάμεσα από τις χαραμάδες φαίνεται το «χάος».

Το απόγευμα πηγαίνουμε στο σπήλαιο όπου ασκήτεψε ο ιδρυτής της Μονής, Σίμων. Έξω ακριβώς από το σπήλαιο υπάρχει πέτρινη βρύση στη σκιά μιας φλαμουριάς. Από το κιόσκι, που υπάρχει κοντά στο σπήλαιο, ατενίζουμε απέναντι τη Μονή και το ηλιοβασίλεμα.

Στον εσπερινό μένουμε άφωνοι από τη χορωδία της Μονής. Η μελωδία των ψαλμών υπέροχη και είναι η πρώτη φορά στη ζωή μου που παρακαλώ να μην τελειώσει η ακολουθία! Προσμονή για την λειτουργία που θα ξεκινήσει στις 04:00. Λίγο μετά τις 04:30 είμαι εκεί, με τον Κώστα βέβαια να είναι εκεί από την αρχή! Εντυπωσιακές εικόνες, νύχτα ακόμη, υπέροχες ψαλμωδίες στο φως των κεριών.

Γύρω στις 10 φύγαμε από την Μονή για Δάφνη και εκεί συναντούμε και πάλι τους υπόλοιπους της παρέας. Με το πλοιάριο πηγαίνουμε στη μονή Δοχειαρίου. Στον αρσανά της Μονής, δεξιά και αριστερά πάνω σε πέτρινους στύλους, δεσπόζουν τα αγάλματα των αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ. Η Μονή κρατάει ακόμη τον μεσαιωνικό της χαρακτήρα. Προβληματιστήκαμε στην αρχή από τις εγκαταστάσεις φιλοξενίας. Βολευτήκαμε σε έναν κοινό θάλαμο όλοι οι προσκυνητές.

Το απόγευμα μετά τον σύντομο εσπερινό και την Τράπεζα, ξεκουραζόμαστε δίπλα στην θάλασσα. Σκοτεινιάζει. Μέσα στο ημίφως ξεκινά μια λιτανεία προς ένα εξωκκλήσι, όπου θα τελεστεί αγρυπνία και στη συνέχεια η πρωινή λειτουργία. Μπροστά ένα φανάρι, ακολουθούν μοναχοί με εικόνες και άγια λείψανα και κατόπιν οι υπόλοιποι. Περπατούμε αργά, ενώ οι μοναχοί δεν σταματούν να ψέλνουν σε όλη τη διαδρομή. Ο δρόμος περνάει δίπλα από τη θάλασσα, στριφογυρίζει ανάμεσα από πεύκα και άλλα δέντρα. Περνάμε και από δυο άλλα εκκλησάκια, που μας «υποδέχονται» με κωδωνοκρουσίες. Το δρόμο μας τον φωτίζει το φεγγάρι (πρώτο τέταρτο), ενώ φυσάει και δροσερό αεράκι. Σε είκοσι λεπτά η πομπή φτάνει στο εξωκκλήσι. Στιγμές που αποτυπώνονται στο μυαλό μου για πάντα. Η χορωδία της Μονής υπέροχη, δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από της Σιμωνόπετρας. Ψέλνουν υπό το φως των κεριών. Καθόμαστε έξω στα πεζούλια κάτω από τα πεύκα. Ακούγεται μόνο το θρόισμα των πεύκων. Η θάλασσα γαλήνια, λαμπυρίζει κάτω από το φως του φεγγαριού. Η φύση ησυχάζει, για να ακούσει την ψαλμωδία των μοναχών.

Φεύγουμε πριν τα μεσάνυχτα, για να κοιμηθούμε λίγο στη μονή, μιας και ο Νικηφόρος θα οδηγήσει αύριο. Στις 03:00 εγερτήριο και υπό το φως του κινητού, μια και το φεγγάρι έχει δύσει, ξαναπάμε στο εξωκκλήσι. Σχεδόν όλοι είναι εκεί. Ακόμη και μερικά μικρά παιδιά προσκυνητές. Η λειτουργία τελειώνει μετά τις 5, όταν είχε πια ξημερώσει. Μας προσφέρουν άρτο, μαύρη σοκολάτα με ξηρούς καρπούς μέσα, κόλλυβα (τα καλύτερα που έχω δοκιμάσει), λικέρ αρωματικό δικής τους συνταγής. Στις 6 με πομπή η λιτανεία επιστρέφει στη Μονή. Λίγο μετά Τράπεζα. Ποιος θα φάει τέτοια ώρα σκεφτόμουν! Ψάρι, κολοκυθάκια και σκορδαλιά! Τόσες μέρες αλάδωτο φαγητό (νόστιμο, όμως) μας φάνηκε πολυτέλεια το ψάρι.

Μαζεύουμε τα πράγματά μας και σε λίγο έρχονται και οι υπόλοιποι της παρέας, που διανυκτέρευσαν στο διπλανό μοναστήρι του Ξενοφώντος. Χαιρετούμε τους μοναχούς και στις 10 φαίνεται το ταχύπλοο και αναχωρούμε. Πριν τις 11 αποβιβαζόμαστε στην Ουρανούπολη δίνοντας μια ευχή στον εαυτό μου . «Κάποια μέρα να ξανάρθω»!

Μ. Νικολαΐδης