της Βασιλικής Σιάφου (Γ3, Γυμνάσιο)
Αρχές του 2014, την Παρασκευή 17 Ιανουαρίου, η καθιερωμένη συνάντηση του Ομίλου μας έγινε πιο ιδιαίτερη, καθώς μας επισκέφτηκε ο συγγραφέας Βασίλης Παπαθεοδώρου. Οι μαθητές της Γ Γυμνασίου στο πλαίσιο του μαθήματος της Λογοτεχνίας είχαν ήδη ανα
λάβει (ως χριστουγεννιάτικο δώρο από την κύρια Μέντη) την ανάγνωση ενός τουλάχιστον μυθιστορήματος του συγκεκριμένου συγγραφέα. Το τμήμα μου είχε όμως και την εναλλακτική να διαβάσει ένα λογοτεχνικό βιβλίο με μικρασιατικό περιεχόμενο. Τα προτεινόμενα βιβλία από το έργο του Βασίλη Παπαθεοδώρου ήταν: «Εννέα Καίσαρες», «Στη διαπασών», «Οι άρχοντες των σκουπιδιών», «Ιπτάμενες σελίδες».
Μια από τις πρώτες πληροφορίες που κίνησαν την προσοχή μας καθώς διαβάζαμε το βιογραφικό του ήταν ότι ο κ. Παπαθεοδώρου σπούδασε Γεωλογία, ένα επιστημονικό αντικείμενο άσχετο με τη συγγραφή εφηβικών μυθιστορημάτων ή την τέχνη του λόγου. Σε όλους μας έκανε μεγάλη εντύπωση ότι τα θέματα τα οποία επιλέγει είναι ελκυστικά για τους εφήβους, γι’ αυτό το λόγο παρακολουθήσαμε τη συζήτηση με αμείωτο ενδιαφέρον και του απευθύναμε πληθώρα ερωτημάτων. Τα περισσότερα παιδιά αναφέρθηκαν στο πιο πρόσφατο βιβλίο «Οι άρχοντες των σκουπιδιών», καθώς στο μεταξύ είχαν προκύψει διαφορετικές εκτιμήσεις ανάμεσα στους αναγνώστες του Γ2 και του Γ1. Όπως μας είπε ο συγγραφέας, το μυθιστόρημα αυτό γράφτηκε όταν στους δρόμους της Αθήνας συσσωρεύονταν «λόφοι» σκουπιδιών. Αποφάσισε λοιπόν να αντιδράσει απέναντι στο δυσάρεστο αυτό φαινόμενο και, κάνοντας «ψυχοθεραπεία», επιδόθηκε στη συγγραφή. Μας είπε ακόμη πως πάντα επιλέγει θέματα που ενδιαφέρουν τον ίδιο ως ζωντανό και σκεπτόμενο άτομο. Εφόσον λοιπόν ό,τι γράφει είναι επίκαιρο και αντισυμβατικό, τον ενδιαφέρει ή τον προβληματίζει, όπως ο ρατσισμός, η αίσθηση αυτή περνάει και στον αναγνώστη των βιβλίων του.
Ένα στοιχείο το οποίο χαρακτηρίζει τη γλώσσα των εφήβων, είναι η χρήση υβριστικών εκφράσεων. Η χρήση αυτών των λέξεων ξεφεύγει από την κλασική λογοτεχνικότητα, αλλά ταιριάζει στην ψυχοσύνθεση των νέων. Μέσα από τη συζήτησή μας καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι δεν έχουμε ξαναδιαβάσει κάποιο άλλο βιβλίο που να χειρίζεται τόσο καλά τη γλώσσα μας. Αν και οι προσωπικές μου αναγνωστικές επιλογές είναι περισσότερο κλασικές, με εξέπληξε ευχάριστα αυτή η χρήση της γλώσσας διότι «τραβάει» τα παιδιά και προσεγγίζει καλύτερα τους χαρακτήρες. Καταλαβαίνουμε λοιπόν ότι θα φαινόταν σεμνοτυφικό και αταίριαστο το να χρησιμοποιούν ορισμένοι ήρωες προσεγμένο και πλούσιο λεξιλόγιο. Στη συνέχεια αναφερθήκαμε σε έναν από τους πιο δημοφιλείς χαρακτήρες, τον Θανάση, τον κύριο λογοτεχνικό ήρωα του μυθιστορήματος «Στη διαπασών». Κάθε κεφάλαιο αυτού του βιβλίου τιτλοφορείται με ένα τραγούδι ταιριαστό με το θέμα του. Το συγκεκριμένο βιβλίο γράφτηκε για έναν λογοτεχνικό διαγωνισμό με θέμα τη μουσική που είχε προκηρύξει η «Γυναικεία λογοτεχνική συντροφιά». Ο κεντρικός του ήρωας είναι ένας έφηβος με προβλήματα στο σχολείο και την προσωπική του ζωή. Η μουσική που άκουγε τον ωθούσε σε λανθασμένες πράξεις, στο ρατσισμό και στην εκδήλωση βίας προς αλλοδαπούς. Μέσα από την ψυχολογία του Θανάση ο συγγραφέας μάς δείχνει ότι η μουσική εξημερώνει αλλά και εξαγριώνει, καθώς τα τραγούδια που εντάσσει στο βιβλίο βρίσκονται σε συνάρτηση με την ψυχική κατάσταση του ήρωα. Όπως μας είπε ο κ. Παπαθεοδώρου, επιλέγει να εμπλέκει τους αναγνώστες του στην πλοκή των βιβλίων, θέλει να τους προκαλεί διλήμματα και να τους βάζει στη θέση των πρωταγωνιστών. Τι θα έκαναν αν βρίσκονταν στη θέση τους, πώς θα ενεργούσαν;
Η συζήτησή μας ήταν όμως πολύπλευρη, καθώς αναφερθήκαμε σε ποικίλα άλλα θέματα, ξεκινώντας από τις πηγές της συγγραφικής του έμπνευσης ως τη βαρύτητα που δίνουμε εμείς στα μαθήματα του σχολείου. Μεταξύ αστείου και σοβαρού, θυμήθηκε κι εκείνος τα μαθητικά του χρόνια τα οποία και συγκρίναμε με τις δικές μας εμπειρίες. Μας έδωσε ακόμη μερικές συμβουλές για τη συγγραφή βιβλίων ή διηγημάτων, λέγοντας ότι όταν θέλουμε να γράψουμε ένα κείμενο ή μια ιστορία, πρέπει να γνωρίζουμε την αρχή της ιστορίας και την κατάληξή της. Μας εξήγησε ότι ο ίδιος άργησε να συνειδητοποιήσει ότι είχε κλίση στο γράψιμο και μας διαβεβαίωσε ότι όλοι μας έχουμε κλίση σε κάποιον τομέα και ότι όλοι μας μπορεί να έχουμε μέσα μας κρυμμένη μια δεξιότητα. Ένα ακόμη θέμα που θίξαμε, ήταν η πιθανή αποτυχία ή απογοήτευση που μπορεί να προκύψει σε έναν νέο συγγραφέα από την έκδοση ενός βιβλίου του. Μπορεί δηλαδή ένα βιβλίο στην αρχή της έκδοσης του ή τον πρώτο χρόνο κυκλοφορίας του να μην πουλήσει αρκετά αντίτυπα. Πιστεύω ότι αυτό το θέμα ενδιέφερε πολύ τα μέλη του Ομίλου μας ως μελλοντικούς συγγραφείς. Ο κύριος Παπαθεοδώρου, θεωρεί αναγκαίο το στάδιο της απογοήτευσης, καθώς μπορεί να τροφοδοτήσει έναν συγγραφέα με περισσότερο πείσμα και επιμονή για τη δουλειά του. Μας επισήμανε επίσης ένα πρόβλημα το οποίο μαστίζει τη λογοτεχνία κάθε εποχής, τη δυσκολία των αναγνωστών να επιλέξουν και να διαβάσουν ένα ποιοτικό βιβλίο, να ξεχωρίσουν δηλαδή τη λογοτεχνία από την παραλογοτεχνία. Ο συγγραφέας θεωρεί ότι οι φίλοι του βιβλίου θα έπρεπε κάποια στιγμή να διαβάσουν ένα προϊόν παραλογοτεχνίας, ώστε να μπορούν να συγκρίνουν αυτό το ανούσιο ανάγνωσμα με τα πραγματικά ποιοτικά βιβλία.
Όταν η ενδιαφέρουσα αυτή συνάντηση έληξε, ο συγγραφέας υπέγραψε μερικά αντίτυπα των βιβλίων του. Προηγήθηκε η μικρότερη παρευρισκόμενη φίλη του Ομίλου μας, η Ανδριάνα Ηλιοπούλου, μαθήτρια Ε΄ Δημοτικού!
Οι φίλοι της λογοτεχνίας δεν έχουν ηλικία τελικά, γι’ αυτό και οι καθηγητές μας έλαμψαν από χαρά!
