της Ειρήνης Ατζαράκη, (Γ’1, Γυμνάσιο)

Το βιβλίο “Στη Διαπασών” του Β. Παπαθεοδώρου λαμβάνει χώρα στα Καμίνια, και γενικότερα στην Αθήνα, στις αρχές του 21ου αιώνα. Οι βασικοί χαρακτήρες του βιβλίου είναι ο Θανάσης, η μητέρα του Ελευθερία, ο πατριός του Τάκης, τα αδέρφια του Μαίρη και Νικόλας, οι κολλητοί του Παντελής και Τάσος, η φίλη του Λουίζα και ο Κλεομένης, ο μέντορας του. Το κεντρικό θέμα του βιβλίου είναι η προβληματική ζωή ενός εφήβου, του Θανάση, και το πώς αυτός, με τις κατάλληλες επιρροές και αποφάσεις, την αλλάζει ριζικά.

Ο Θανάσης μισεί τα πάντα. Το σχολείο, τους καθηγητές, τα μαθήματα, του αλλοδαπούς οι οποίοι κλέβουν τις δουλειές των Ελλήνων και καταλαμβάνουν θέσεις στα ελληνικά σχολεία, τον πατριό του… Η μοναδική του αγάπη; Η μουσική. Ροκ, σκληρή μουσική που τον ωθεί “να κάνει διάφορα”, όπως το να χτυπάει και να τρομοκρατεί παιδιά και να σπάει πράγματα. Μαζί με τους κολλητούς του Παντελή και Τάσο, γίνονται μέλη σε μια νέο- ναζιστική οργάνωση, και με οδηγό τους τον Κλεομένη, μπλέκονται σε πολύ άσχημες καταστάσεις για να αποδείξουν ότι ανήκουν εκεί. Όλα αυτά μέχρι ο Θανάσης να γνωρίσει καλύτερα τη συμμαθήτριά του, Λουίζα. Περνώντας λίγο χρόνο μαζί της, ο Θανάσης αρχίζει να αμφιβάλει για το ποίος είναι ο πραγματικός του εαυτός. Όλα θα πάρουν διαφορετική τροπή στη ζωή του καθώς σιγά- σιγά αυτός αρχίζει να “μαλακώνει”.

Κεντρικός ήρωας του βιβλίου είναι ο  δεκαεφτάχρονος Θανάσης. Ο Θανάσης φοιτά στην Γ” γυμνασίου, για τρίτη φορά. Λογικό, καθώς το σχολείο και οι καθηγητές έχουν ξεχάσει πως είναι και τα βιβλία ούτε που να τα βλέπει. Το μεγάλο του πάθος είναι η μουσική. Κάθε τραγούδι τον επηρεάζει διαφορετικά και τον κάνει να θέλει να δράσει διαφορετικά. Του αρέσει να πηγαίνει για καφέ τα πρωινά με τους κολλητούς του και να καπνίζει καθώς εκείνοι παίζουν τάβλι. Όταν βγαίνουν βόλτες οι τρεις τους τα βράδια, ο Θανάσης επιστρέφει πάντα ξημερώματα και μεθυσμένος. Του αρέσει να πηγαίνει στο γήπεδο μαζί με τον Τάσο και τον Παντελή, καβάλα στα μηχανάκια, για να δει τον “Θρύλο” να παίζει, αλλά και με την ελπίδα  να μπλεχτεί σε κανέναν καβγά. Τέλος, συνηθίζει να γελοιοποιεί  ή να χτυπάει, ή και τα δύο, όποιον δεν τον σέβεται ή τύχει να βρεθεί στο λάθος μέρος τη λάθος στιγμή.

Η αφήγηση της ιστορία είναι πρωτοπρόσωπη, αφού ο Θανάσης είναι αυτός που αφηγείται τη ζωή του. Κάθε κεφάλαιο έχει τον τίτλο ενός τραγουδιού που εκφράζει απόλυτα τα συναισθήματα της συγκεκριμένη στιγμής της ζωής του αφηγητή. Η γλώσσα είναι πολύ κοντά στη διάλεκτο των νέων, χωρίς να είναι πάντα σωστοί οι κανόνες γραμματικής και συντακτικού. Υπάρχει γενικά μια προφορικότητα, που σε συνδυασμό με τα προηγούμενα, προσφέρει στον αναγνώστη το αίσθημα της οικειότητας και της αμεσότητας με τα  Χρησιμοποιούνται πολύ συχνά ο διάλογος και η περιγραφή, πράγμα που κάνει το βιβλίο πιο ζωντανό και παραστατικό, καθώς επίσης και αγγλικές λέξεις και εκφράσεις, όταν αναγράφονται οι στίχοι των τραγουδιών.

Το βιβλίο  αυτό θίγει και περιγράφει σημαντικά θέματα, όπως ο ρατσισμός, η (σχολική) βία, τα εφηβικά και οικογενειακά προβλήματα, η σχέση των εφήβων με τη μουσική, ο έρωτας και η σχολική αποτυχία.

Ο Βασίλης Παπαθεοδώρου έχει μια ενεργή δράση στην εξέλιξη της ιστορία και  κρατά μια αντίστοιχη στάση απέναντι στα λογοτεχνικά του πρόσωπα. Αυτό γίνεται εξαιτίας της πρωτοπρόσωπης αφήγησης και της ταύτισης του συγγραφέα με τον Θανάση.

Επέλεξα το βιβλίο “Στη Διαπασών” για τρεις λόγους. Πρώτος και βασικότερος λόγος ήταν ο συγγραφέας.. Έχοντας ακούσει πολλά καλά λόγια για τον Β. Παπαθεοδώρου από την φιλόλογό μου, αποφάσισα να διαβάσω κάποιο δικό του μυθιστόρημα. Μετά, με δελέασε πολύ το εξώφυλλο του βιβλίου. Όταν το είδα απλά ήξερα ότι έπρεπε να δω το περιεχόμενο. Αυτό μας φέρνει στον τρίτο λόγο που είναι το οπισθόφυλλο και η περιγραφή του βιβλίου. Διαβάζοντας την μου έξαψε την περιέργεια και έτσι αποφάσισα ότι αυτό ήταν το βιβλίο που θα διάβαζα.

Το βιβλίο μου άρεσε ιδιαίτερα εξαιτίας της πλοκής. Μου άρεσε πως περιγράφεται ο χαρακτήρας του Θανάση και οι περιπέτειες του, και πως αυτές συμβάλλουν στο να καταλάβει τι είναι σωστό και τι λάθος και  στη ριζική αλλαγή του. Θα πρότεινα αυτό το βιβλίο σε ανθρώπους ηλικίας πάνω από 13 χρονών. Αρχικά στους συνομηλίκους μου, γιατί θα τους βοηθήσει πολύ στην εσωτερική αναζήτηση της ταυτότητας τους, και ύστερα στους ενηλίκους, καθώς είναι το κατάλληλο βιβλίο για να τους βοηθήσει να καταλάβουν έστω και λίγο τις σκέψεις, τα συναισθήματα και την συμπεριφορά ενός προβληματισμένου εφήβου.