του Γιώργου Κατραούρα,

Το Σάββατο 25 Ιανουαρίου, παραμονή των εθνικών εκλογών, εμείς, ως όμιλος, βγήκαμε και απολαύσαμε ένα αθηναϊκό προεκλογικό σαββατόβραδο. Ανηφορίζοντας την Πανεπιστημίου (αφού προηγουμένως, ως συνήθως, είχαμε μπει στο τραμ και το μετρό) πηγαίναμε ανυπόμονοι, να παρακολουθήσουμε το «Θείο Βάνια» του Άντον Τσέχωφ στο θέατρο Χορν. Ο θίασος αποτελούμενος από έμπειρους και καταξιωμένους ηθοποιούς, δημιούργησε μια παρακμιακή ατμόσφαιρα με άτομα νωχελικά, μοιρολατρικά, απελπισμένα, καθώς όλοι οι ήρωες στο έργο ασφυκτιούν. Φανερά μπλεγμένοι ανάμεσα στο τι ζητάει η καρδιά τους και στο τι πρέπει να κάνουν, είναι τελείως αντιφατικο. Η κοινωνική τους θέση και οι λανθασμένες επιλογές του παρελθόντος, τους έχουν καθηλώσει. Ξέρουν τι θέλουν απ τη μια αλλά ταυτόχρονα όλα μοιάζουν τόσο θολά για κείνους, οπότε το αποτέλεσμα είναι να πνίγουν τα συναισθήματα που νιώθουν. Υπάρχει αδυναμία κατανόησης και συνεννόησης, λείπει η ειλικρίνεια μεταξύ των ηρώων, αξίες που απουσιάζουν πολλές φορές και από τις δικές μας ανθρώπινες σχέσεις τη σημερινή εποχή.

Τα πρόσωπα του έργου έχουν ως εξής: Ο καθηγητής, ένας δύστροπος και συνεχώς κουρασμένος άνθρωπος με πολλές απαιτήσεις από τους άλλους. Η κατά πολύ νεότερη σύζυγος του καθηγητή Έλενα (σκανδαλωδώς ωραία) νιώθει αφόρητη πλήξη, και ξεσπά συνεχώς. Ο Βάνιας, ένας μεσήλικας, που μπορώ να τον δικαιολογήσω εν μέρει διότι η γκρίνια και η μιζέρια στην οποία λέει πως ζει συνεχώς, είναι μια κρίση της μέσης ηλικίας του. Ο έρωτάς του για την Έλενα τον τσακίζει, μιας και δεν βρίσκει ανταπόκριση απ τη μεριά της. Ο γιατρός, (θα εξηγήσω αμέσως παρακάτω για ποιον μιλάω), είναι ο κρυφός και ανεκπλήρωτος έρωτας της Σόνιας, μιας συναισθηματικής κοπέλας που εκπροσωπεί κυρίως το ήθος της παράδοσης και στηρίζεται στη λογική. Ο γιατρός, τέλος, ο οποίος δεν είναι ερωτευμένος με τη Σόνια αλλά με τη γυναίκα του καθηγητή.

Παρακολουθώντας το«Θείο Βάνια», μου έκανε εντύπωση ένα πράγμα που δεν είχα σκεφτεί ποτέ, ότι όλα αυτά συμβαίνουν μακριά σε ένα κτήμα, σε ένα ήσυχο επαρχιακό μέρος. Τελικά η απομόνωση από τον πολύ κόσμο φέρνει τη συνήθεια, τη ρουτίνα και τελικά τη τριβή των σχέσεων. Όχι πως οι μεγαλουπόλεις είναι καλύτερες και προτιμότερες, αφού εκεί κυριαρχούν οι απρόσωπες ανθρώπινες σχέσεις. Απλά αναφέρω αυτή μου τη διαπίστωση, επειδή απομυθοποιήθηκε στο μυαλό μου η εντύπωση πως στην εξοχή στις κλειστές κοινωνίες του χωριού, της επαρχίας όλα λειτουργούν ρολόι. Δεν είναι όμως έτσι, όπως μας τα δείχνει ο Τσέχωφ.