του Γιώργου Κόκοτου (Β2, Γυμνάσιο)
Η υπόθεση του μυθιστορήματος διαδραματίζεται στην Αθήνα της Κατοχής και της Αντίστασης, δηλαδή ξεκινά την μέρα που άρχισε ο ελληνοϊταλικός πόλεμος και εξιστορεί τα γεγονότα ως τις 12 Οκτωβρίου 1944, την ημέρα που απελευθερώθηκε η Αθήνα. Τα βασικά πρόσωπα του βιβλίου είναι ο Πέτρος και η οικογένειά του, οι γονείς, ο παππούς, η αδελφή Αντιγόνη και ο φίλος του Σωτήρης.
Πρόκειται για ένα εφηβικό μυθιστόρημα που μπορεί να κερδίσει το ενδιαφέρον και των ενηλίκων. Όλη η ιστορία της εποχής περνάει μέσα από τα μάτια του Πέτρου, που είναι ένα παιδί μόλις 9 χρονών. Παρακολουθούμε πώς έζησε ο λαός στην Αθήνα, την πείνα και τη φρίκη της Κατοχής όπου κυριαρχούσε ο φόβος, η καταπίεση και ο θάνατος. Ταυτόχρονα όμως βλέπουμε πως, μετά τις πρώτες δύσκολες μέρες της Κατοχής, οι άνθρωποι άρχισαν να οργανώνουν τη ζωή τους και να αντιμετωπίζουν τη μεγάλη πείνα με τα συσσίτια και την αλληλεγγύη. Ξεκίνησε επίσης η Αντίσταση εναντίον των κατακτητών, δημιουργήθηκαν δηλαδή αντιστασιακές οργανώσεις όπου συμμετείχαν γέροι, νέοι αλλά και μικρά παιδιά, όπως ο Πέτρος και ο Σωτήρης, που οργάνωναν τα συσσίτια στο σχολείο τους και έγραφαν στους τοίχους συνθήματα κατά των Ναζί. Πίστευαν στην ελευθερία και αγωνίζονταν με αυτοθυσία.
Ο μικρός πρωταγωνιστής του βιβλίου είναι ένα εννιάχρονο αγόρι που περνάει δύσκολα, κρυώνει και πεινάει, όπως τα περισσότερα παιδιά τα χρόνια της Κατοχής. Ο Πέτρος φοράει πάντα την τραγιάσκα του, είναι σκανταλιάρης και γενναίος. Κάτω από τα μάτια των Γερμανών γράφει συνθήματα και περιγελάει τους κατακτητές. Συμπαραστέκεται στους αδύναμους και προσπαθεί να τους βοηθήσει. Μάλιστα δείχνει μεγάλη σοβαρότητα και προσπαθεί να συμβιβάσει τους γονείς του, όταν καυγαδίζουν. Αγαπάει τα περίεργα ζωάκια, έχει μια συλλογή από ζουζούνια, μεταξύ των οποίων και ένα τριζόνι που πεθαίνει στην αρχή του πολέμου, αλλά και μια χαριτωμένη χελώνα. Στο βιβλίο θίγεται επίσης το σκοτεινό σημείο της συνεργασίας ορισμένων Ελλήνων με τους Γερμανούς, καθώς υπήρξαν κάποιοι προδότες και μαυραγορίτες, όπως ο φούρναρης με τις παχουλές κόρες.
Η Άλκη Ζέη γράφει το μυθιστόρημά της πολύ παραστατικά, με ζωντάνια και καθαρότητα. Αφηγείται σε τρίτο πρόσωπο και αφήνει τα ίδια τα πρόσωπα να δείξουν το χαρακτήρα, τη συμπεριφορά και τις σχέσεις τους, κυρίως μέσω του διαλόγου. Αν και δεν παρεμβαίνει, καταλαβαίνουμε μια συμπάθεια και τρυφερότητα για τους ήρωές της, κυρίως για το μικρό Πέτρο.
Διάλεξα αυτό το βιβλίο γιατί μας είχε μιλήσει γι’ αυτό η δασκάλα μας στην Έκτη Δημοτικού. Θυμάμαι ότι μας είχε διαβάσει μερικά αποσπάσματα στην τάξη που μου άρεσαν. Μας είχε πει ότι η Άλκη Ζέη είναι σημαντική συγγραφέας και ότι θα μπορούσαμε να μάθουμε μέσα από το μυθιστόρημά της τα ιστορικά γεγονότα της Κατοχής με ωραίο τρόπο, χωρίς να είναι βαρετά. Ήθελα επίσης να μάθω πώς αντιστάθηκαν οι πρόγονοί μας στους κατακτητές. Με συγκίνησε ιδιαίτερα ο χαρακτήρας του Πέτρου. Θαύμασα πόσο ψύχραιμος ήταν, αν και αντιμετώπιζε μεγάλα προβλήματα. Με συγκίνησε η αγάπη και η στοργή που έδειχνε στα μικρά παράξενα ζωάκια του.
Θα πρότεινα το βιβλίο σε εκείνους τους φίλους μου που ξέρω ότι δεν τους αρέσει το μάθημα της Ιστορίας στο σχολείο, όμως τους ενδιαφέρει η ιστορία της χώρας μας. Θα τους το πρότεινα γιατί έτσι θα μάθαιναν για την ιστορία της Κατοχής και της Αντίστασης χωρίς να βαρεθούν καθόλου. Θα μπορούσα να το προτείνω και στους γονείς μου, γιατί δεν είναι ένα βιβλίο μόνο για παιδιά!
