Συνέντευξη από τους μαθητές Αποστολίδου Αθηνά και Ζηκόπουλο Θεμιστοκλή
Για ποιο λόγο αναχωρήσατε για το εξωτερικό;
Αποφάσισα να φύγω στο εξωτερικό για τρία χρόνια προκειμένου να γνωρίσω κάτι διαφορετικό στην εκπαίδευση. Γνώριζα ότι, στην Γερμανία, τα σχολεία είναι δίγλωσσα, αλλά ακολουθούν το γερμανικό σύστημα εκπαίδευσης. Επιπλέον, ήθελα να γνωρίσω το Μόναχο ως πόλη, καθώς είχα ακούσει καλά λόγια για τον τρόπο ζωής εκεί.
Για ποιο λόγο αποφασίσατε να επιστρέψετε;
Ήμουν υποχρεωμένος, ως δημόσιος υπάλληλος, να επιστρέψω στην Ελλάδα, αφού πήρα παρατάσεις στην θητεία μου. Πέρα από αυτό, όμως, ήθελα να επιστρέψω στην πατρίδα μου.
Θα μπορούσατε να περιγράψετε το γερμανικό εκπαιδευτικό σύστημα;
Στην Γερμανία, η ανώτερη βαθμίδα είναι το Γυμνάσιο. Αυτό ξεκινάει στην Πέμπτη Δημοτικού , αφού δώσεις εξετάσεις στην Τετάρτη. Για να ενταχθείς στο Γυμνάσιο πρέπει να γράψεις 16. Όσοι δεν καταφέρουν αυτό το βαθμό θα καταφύγουν σε χαμηλότερη βαθμίδα, κάτι σαν τα δικά μας επαγγελματικά Λύκεια. Αυτή η βαθμίδα φτάνει μέχρι την Δευτέρα Λυκείου. Όποιος θέλει μπορεί να συνεχίσει, το 12τάξιο, Γυμνάσιο και, αφού δώσει εξετάσεις, να πάρει το απολυτήριο Γυμνασίου. Μέσω αυτής της βαθμίδας, οδηγούνται σε ανώτερο επάγγελμα (οικονομικό, παιδαγωγικό κ.λπ.). Για την 3η βαθμίδα, κάτι ανάμεσα τεχνικής σχολής και τεχνικού σχολείου, πηγαίνουν για επάγγελμα. Πάντα, όμως, έχεις τη δυνατότητα να ανεβείς βαθμίδα με εξετάσεις. Το γερμανικό Γυμνάσιο είναι δύσκολο, διότι οι μαθητές αξιολογούνται με εξετάσεις κάθε 6μηνο. Αν κάποιος δεν περάσει τις εξετάσεις αυτές, πέφτει στην αμέσως κατώτερη βαθμίδα.
Υπήρξαν εμπειρίες, από την σταδιοδρομία σας στην Γερμανία, που σας βοήθησαν να επανενταχθείτε στην ελληνική πραγματικότητα;
Οι εμπειρίες που απέκτησα εκεί ως καθηγητής και ως διευθυντής με βοήθησαν στον τομέα της διοίκησης. Βέβαια, εδώ στην Ελλάδα, κάποια πράγματα δεν είναι άμεσα εφαρμόσιμα, κυρίως για οικονομικούς λόγους. Εκεί διατίθενται τα κονδύλια. Για παράδειγμα, ένας μαθητής που επιθυμεί να μάθει ένα μουσικό όργανο δεν είναι υποχρεωμένος να το αγοράσει με δικά του έξοδα. Το μουσικό όργανο του παρέχεται από το σχολείο. Όπως γίνεται αντιληπτό κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει στην Ελλάδα.
Το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα προετοιμάζει ελεύθερους και υπεύθυνους πολίτες, σε σύγκριση με το γερμανικό;
Τα δύο εκπαιδευτικά συστήματα είναι διαφορετικά δομημένα. Εκεί οι γονείς δεν υποχρεώνουν τα παιδιά τους να σπουδάσουν. Εκεί επιλέγει το παιδί αυτό που επιθυμεί. Για αυτό και εκεί υπάρχουν ελλείψεις σε βασικές ειδικότητες (ιατροί, μηχανικοί κ.λπ.). Όταν το παιδί επιλέγει μια τέχνη (μηχανικός αυτοκινήτων) εκπαιδεύεται προκειμένου να μπορεί να ανταποκριθεί στις συνθήκες της εργασίας αυτής. Εκεί φυσικά υπάρχει και η βιομηχανία, υπάρχουν οι θέσεις εργασίας. Για να καταλάβετε, εκεί υπάρχουν περισσότερες κενές θέσεις εργασίας από ότι το υποψήφιο εργατικό δυναμικό. Όσον αφορά την ελευθερία εκεί τα πράγματα είναι πιο αυστηρά.
Συνδέεται στην Γερμανία το εκπαιδευτικό σύστημα με την αγορά εργασίας;
Ναι. Εκεί τα ΙΕΚ των διαφόρων εταιριών εξασφαλίζουν άμεσα θέσεις εργασίας λόγω της ανεπτυγμένης βιομηχανίας. Τα παιδία-στην πρώτη και Δευτέρα Γυμνασίου-παίρνουν μέρος σε μία πρακτική άσκηση, σε μία εταιρεία, για έναν μήνα, χωρίς να πηγαίνουν σχολείο. Έτσι έχουν την εμπειρία της εργασίας και μπορούν να επιλέξουν ελεύθερα. Κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει στα μέρη μας.
Ποια είναι η γνώμη σας για την τριτοβάθμια ιδιωτική εκπαίδευση;
Τριτοβάθμια ιδιωτική εκπαίδευση υπάρχει σε όλες τις χώρες του κόσμου. Και στην Γερμανία. Αλλά ο κόσμος δεν την προτιμά, καθώς δεν προσφέρει κάτι περισσότερο από την δημόσια εκπαίδευση. Εγώ είμαι υπέρ της τριτοβάθμιας ιδιωτικής εκπαίδευσης, επειδή πολλοί πηγαίνουν και σπουδάζουν σε γειτονικές χώρες, με αποτέλεσμα να χάνεται το συνάλλαγμα. Βασικό, όμως είναι να υπάρχουν κανόνες. Δηλαδή, όχι να παίρνεις πτυχίο χωρίς να έχεις πατήσει το πόδι σου στο πανεπιστήμιο. Στην Ελλάδα δεν υπάρχουν καθαρά ελληνικά ιδιωτικά πανεπιστήμια. Αυτά που υπάρχουν είναι ξένα.
Με ποιόν τρόπο σας επηρεάζει η συχνή αλλαγή υπουργών παιδείας;
Το κομμάτι της διοίκησης δεν αλλάζει δραματικά. Αυτό που αλλάζει, κυρίως, είναι ο τρόπος εξέτασης.
Ποιο εκπαιδευτικό σύστημα πιστεύετε ότι ταιριάζει περισσότερο στην Ελλάδα;
Κανένα εκπαιδευτικό σύστημα από άλλη χώρα δεν θα μπορούσε να εφαρμοστεί αυτούσιο στην ελληνική επικράτεια καθώς η ψυχοσύνθεση και η νοοτροπία των ανθρώπων είναι διαφορετική. Αν μπορούσα εγώ να αποφασίσω θα έπαιρνα κάποια θετικά στοιχειά από τα άλλα εκπαιδευτικά συστήματα. Κάτι τέτοιο για να το κάνεις, καλό θα είναι να έχεις ζήσει και στο εξωτερικό, ώστε να μην βασιστείς μόνο στα βιβλία. Μόνο έτσι μπορείς να ξέρεις και τα μειονεκτήματα του. Τέλος για να εφαρμόσουμε παρόμοια με της Φινλανδίας και της Σουηδίας συστήματα, θα χρειαζόμασταν και την ανάλογη χρηματοδότηση.
Ποιο είναι το όραμα σας για το σχολειό μας;
Το σχολείο μας έχει μια καλή φήμη ως αναφορά τις επιτυχίες των μαθητών στις πανελλήνιες, άρα επιτυγχάνει έναν από τους κυριότερους στόχους του λυκείου, δηλαδή την προετοιμασία των μαθητών για την εισαγωγή του στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Σε αυτόν τον τομέα, λοιπόν, δεν θα άλλαζα κάτι. Ένας τομέας που θα έκανα αλλαγές είναι ο τεχνολογικός. Θα ήθελα ένα σχολειό πιο εκσυγχρονισμένο, πιο <<μοντέρνο>>. Π.χ. να υπάρχει ένας υπολογιστής σε κάθε αίθουσα και διαθέσιμο ιντερνέτ σε όλο το κτήριο. Αυτά είναι τα μακροπρόθεσμα σχεδία μας.
Ποιο είναι το σημαντικότερο προτέρημα του εκπαιδευτικού μας συστήματος;
Η απόσταση μεταξύ μαθητών και καθηγητών. Τέτοια σχέση δεν υπάρχει πουθενά αλλού.
Οφείλονται τα προβλήματα της Ελλάδας στην παιδεία;
Το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα παρά τις παθογένειες που έχει, δημιουργεί άξιους επιστήμονες οι όποιοι διαπρέπουν στο εξωτερικό. Αυτό δείχνει ότι δεν είναι τόσο κακό όσο κάποιοι το θεωρούν. Το βασικό πρόβλημα στο εκπαιδευτικό μας σύστημα δείχνει ότι δεν υπάρχει μακροπρόθεσμος σχεδιασμός. Στην Ελλάδα, ενώ υπάρχει κάποιος στόχος, με την αλλαγή της κυβέρνησης ή του υπουργού παιδείας αυτός ο στόχος αλλάζει. Από την άλλη, στο εξωτερικό κάθε αλλαγή που αποφασίζεται εφαρμόζεται σταδιακά και σταθερά. Στο εξωτερικό υπάρχει μια ενιαία πολιτική ως αναφορά την παιδεία.