Ο δεύτερος μήνας του έτους είναι ο Φεβρουάριος ή Φλεβάρης ή Κουτσοφλέβαρος, το στερνοπούλι του χειμώνα, με 28 ημέρες στα κοινά έτη και 29 στα δίσεκτα κάθε τέσσερα χρόνια.
Ο Φλεβάρης προέρχεται από τις «φλέβες», δηλαδή τα υπόγεια νερά που αναβλύζουν στην διάρκειά του από τις πολλές βροχές. Το δεύτερο εγγόνι του χειμώνα, ο πιο χαρούμενος και σκανδαλιάρης μήνας, που, αν και κουτσός, ξέρει να διασκεδάζει, να αγαπά τις σκανδαλιές, να ερωτεύεται, να σκορπά γέλιο και χαρά με τις μεταμφιέσεις του κατά τη διάρκεια της Αποκριάς.
Στα λατινικά η λέξη Φεβρουάριος (Februarius) προέρχεται από το ουσιαστικό Februum, που σημαίνει καθαρμός, κάθαρση, λόγω των θρησκευτικών εορτών εξαγνισμού και καθαρμού (Februa ή Februatio), που τελούνταν στη Ρώμη στη διάρκεια του μήνα. Ο Φεβρουάριος στην αρχαία Ελλάδα αντιστοιχούσε στον αττικό μήνα Ανθεστηριώνα. Σήμερα έχει λάβει και τις ονομασίες Μικρός και Κουτσός, λόγω της μικρής του διάρκειας.
Πολλά τα παρατηρήματα και οι παραδόσεις για αυτόν τον μήνα, όπως και οι γιορτές του. Του Άϊ Τρύφωνα είναι μια κατεξοχήν αγροτική γιορτή. Θεωρείται ο Άγιος των αγρών, γιατί προστατεύει τα χωράφια και τα αμπέλια από τα τρωκτικά και τις κάμπιες. Οι αμπελουργοί και οι σταφιδοπαραγωγοί εκείνη την ημέρα δεν μπαίνουν στο χωράφι, δεν κλαδεύουν.
Την 2η μέρα του Φλεβάρη γιορτάζουμε την Υπαπαντή του Χριστού. Την ημέρα αυτή οι αγρότες δεν πηγαίνουν στα χωράφια τους, για να μην πέσει χαλάζι και καταστρέψει τη βλάστηση. Λένε πως, ό,τι καιρό κάνει εκείνη την ημέρα, θα είναι ίδιος για τις επόμενες σαράντα.
Ο Άγιος Συμεών είναι ο προστάτης των εγκύων γυναικών, που εκείνη την ημέρα δεν δουλεύουν.
Ο Φλεβάρης σηματοδοτεί την έναρξη της νηστείας.
Ο Φεβρουάριος με τις ανθισμένες αμυγδαλιές είναι επίσης και προπομπός της άνοιξης, όπως μας λέει και η παροιμία: «Ο Φλεβάρης και αν φλεβίσει, καλοκαίρι θα μυρίσει». Και μαζί με την οργιάζουσα φύση έρχονται και οι οργιαστικές τελετουργίες της Αποκριάς.
Παροιμίες:
Χιόνια του Φλεβαριού, χρυσάφι του καλοκαιριού…
Ο Φλεβάρης με νερό, κουτσός μπαίνει στο χορό…
Ο μήνας Φλεβάρης ή τις φλέβες ( του νερού ) ανοίγει ή τις φλέβες κλείνει…
Άσπρος Φλεβάρης, χαρούμενος ο χωραφιάρης…
Θύμωσε ο Φλεβαράκης, πλάκωσε ο χιονάκης…
Αποστόλου Αναστασία/ Γαλάνη Σταυρούλα
(μαθήτριες του Γ΄1 / 2022-2023)
