Ο σχολικός εκφοβισμός είναι ένα φαινόμενο που συμβαίνει συχνά στις μέρες μας σε πολλά σχολεία. Πολλοί μαθητές βιώνουν αυτό το φαινόμενο για διάφορους λόγους. Κάποιοι από αυτούς είναι η εμφάνισή τους, η καταγωγή τους, η θρησκεία τους κλπ. Οι εκφοβιστές μειώνουν άλλα άτομα προκειμένου να νιώσουν ευχαρίστηση.
Εμφανίζεται με τη μορφή του λεκτικού εκφοβισμού (κοροϊδία, διακρίσεις, ντροπιαστικά σχόλια, ειρωνεία, παρατσούκλια), του κοινωνικού εκφοβισμού (διάδοση φημών, καταστροφή προσωπικών αντικειμένων, απομόνωση από την ομάδα), του σωματικού εκφοβισμού (χτυπήματα, σπρωξίματα, κλωτσιές, γροθιές, τρικλοποδιές, περιορισμός του άλλου μέσω σωματικών πρακτικών), του ηλεκτρονικού εκφοβισμού (εκβιασμός μέσω Διαδικτύου και ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, μέσω μηνυμάτων στο κινητό τηλέφωνο, αποκλεισμός από μια δικτυακή ομάδα, κλήσεις στο κινητό από άγνωστο νούμερο).
Η χρόνια θυματοποίηση συνδέεται με ψυχολογικά προβλήματα, όπως η υπερβολική αναστολή, η μοναξιά, η κατάθλιψη και το άγχος. Οι μαθητές που υπόκεινται σε εκφοβισμό συνήθως είναι απομονωμένοι, με φτωχές κοινωνικές δεξιότητες και μπορεί να παρουσιάσουν ψυχοσωματικά προβλήματα, όπως δυσκολίες ύπνου, πονοκεφάλους, στομαχόπονους κτλ. Επίσης μπορεί να παρουσιάσουν μείωση της σχολικής επίδοσης, αποφυγή ή άρνηση του σχολείου. Μια σοβαρή επιπλοκή είναι οι απόπειρες αυτοκτονίας, που μερικές φορές δυστυχώς είναι πετυχημένες.
Υπάρχουν έρευνες που δείχνουν ότι όσα παιδιά ασκούν εκφοβισμό έχουν αυξημένες πιθανότητες να παρουσιάζουν και άλλες μορφές αντικοινωνικής συμπεριφοράς, όπως κλοπές, βανδαλισμούς. Επίσης υπάρχει ισχυρή σχέση μεταξύ εκφοβιστικής συμπεριφοράς στο σχολείο και της εγκληματικότητας σε μεγαλύτερες ηλικίες. Τα παιδιά-θύτες, αυτά που ασκούν τον εκφοβισμό και τη βία, βρίσκονται σε μεγάλο κίνδυνο να διακόψουν και τη σχολική φοίτηση και να απομακρυνθούν από το σπίτι.
Για την πρόληψη του εκφοβισμού και της βίας στο σχολείο οι εκπαιδευτικοί πρέπει να συζητούν με τους μαθητές για τα δικαιώματά τους, τους κανόνες συμπεριφοράς στο σχολείο, να ενισχύουν τη φιλία μεταξύ των μαθητών και να αναδεικνύουν την αλληλεγγύη της παρέας των φίλων ως το πλέον κατάλληλο μέσο για την αντιμετώπιση περιστατικών εκφοβισμού και βίας στο σχολείο, να ευαισθητοποιούν τους γονείς για το πρόβλημα, να αντιμετωπίζουν τις αιτίες απομόνωσης και περιθωριοποίησης μαθητών, να δείχνουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την ένταξη στη σχολική ομάδα των νεοφερμένων μαθητών ή των μαθητών με ειδικά προβλήματα και ανάγκες, να ασκούν ουσιαστική εποπτεία των χώρων του σχολείου, στους οποίους πιθανολογείται εκδήλωση εκφοβισμού και βίας μεταξύ των μαθητών.
Γνωρίζουμε πως είναι αδύνατο να εξαφανιστεί τελείως ο σχολικός εκφοβισμός, αλλά σίγουρα μπορούμε όλοι μας να κάνουμε μια προσπάθεια να τον μειώσουμε.
Παπανικολάου Άννα/ Ντίνα Έλενα Γ΄5
