«Τι φορούσες;», «πόσο κοντή ήταν η φούστα σου;», «ήσουν προκλητική…». Αυτές αποτελούν τις κυριότερες ερωτήσεις αλλά και χαρακτηρισμούς που αποδίδονται σε γυναίκες, θύματα κακοποίησης.
Αν και από το 1981 η 25η Νοεμβρίου έχει καθιερωθεί ως παγκόσμια ημέρα εξάλειψης της βίας κατά των γυναικών, η κοινωνία μας εμφανίζει χαρακτηριστικά ανδροκρατίας και μισογυνισμού. Τα στερεότυπα, όσον αφορά στον γυναικείο πληθυσμό, διατηρούνται και πολλές φορές οι αντιλήψεις αυτές κυριαρχούν.
Σημαντικό παράδειγμα αυτών των καταστάσεων αποτελεί η ενδοοικογενειακή βία. Συχνά, πολλά παιδιά, άτομα της ηλικίας μας, γίνονται θεατές αποτρόπαιων σκηνών βίας. Το θύμα; Η γυναίκα. Ο λόγος; Ασήμαντος. Ίσως μια απρόοπτη έξοδός της ή μια ενδυμασία ακατάλληλη για τα όρια που ο άνδρας έχει θέσει. Ίσως πάλι, η ίδια να μην πρόλαβε να τακτοποιήσει όλες τις δουλειές. Ίσως όμως, και να οφείλεται σε κακή ψυχολογική κατάσταση του ανδρός. Σε κάθε περίπτωση όμως, η γυναίκα σύμφωνα με αυτές τις αντιλήψεις, είναι αυτή που ευθύνεται.
Ένα άλλο γνωστό σε όλους μας φαινόμενο είναι η σεξουαλική κακοποίηση από τον εργοδότη, τον συνάδελφο, τον άνδρα, τον άγνωστο. Ένα κομμάτι της καθημερινότητας που αντιμετωπίζεται πάλι με παρόμοιες ενστάσεις: «θα έκανες κάτι που προκάλεσε…», «φορούσες κάτι ακατάλληλο…» , «η συμπεριφορά σου έφταιγε…» .
Ποτέ όμως ο υπαίτιος δεν είναι αυτός που προκάλεσε αυτήν την κατάσταση. Ποτέ ο υπεύθυνος δεν είναι αυτός που κακοποίησε, που βίασε, που χειροδίκησε. Ποτέ ο θύτης δεν ρωτήθηκε τι φορούσε, ποια ήταν η συμπεριφορά του, τι επάγγελμα ασκούσε. Γιατί η άποψή του και ο λόγος του είναι σημαντικότερος από εκείνης. Γιατί εκείνη προκάλεσε και όχι αυτός. Γιατί τα κοινωνικά στερεότυπα υποβιβάζουν τη θέση της γυναίκας, την υπονομεύουν και την περιθωριοποιούν στο καβούκι των «πρέπει» και «απαγορεύεται».
Καλέση Αλεξάνδρα, Β2
