Μια μοναδική ξενάγηση σε ένα μοναδικό ναό

 

???????????????????????????????

Στη διήμερη εκδρομή μας στο Βόλο είχαμε την τύχη να επισκεφθούμε την εκκλησία των Παμμεγίστων ταξιαρχών στις Μηλιές και να ξεναγηθούμε από τον κ. Μιχάλη, έναν ηλικιωμένο κύριο, ο οποίος όμως μας καθήλωσε με τη ζωντάνια του λόγου του και τα τόσο ενδιαφέροντα που είχε να μας πει για το ναό. Ηχογράφησα με το κινητό μου τα όσα μας είπε και τα απομαγνητοφώνησα ώστε να έχετε και εσείς την ευκαιρία να ενημερωθείτε γι αυτόν το μοναδικό ναό και με την πρώτη ευκαιρία να τον επισκεφτείτε.

 IMG_20160406_114435

Ο ναός είναι αφιερωμένος στους Παμμεγίστους Ταξιάρχες αλλά και στους Αγίους Πάντες. Χτίστηκε κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας, από το 1741 έως το 1774, χωρίς καμπαναριό και με εξωτερική όψη που να μην προδίδει τον πραγματικό σκοπό του κτιρίου. Ο ρυθμός του είναι τρίκλιτη βασιλική με δώδεκα εσωτερικούς τρούλους και αποτελείται από τον πρόναο και τον κυρίως ναό.567

Όσον αφορά το εσωτερικό του ναού αυτά που ξέρουμε σήμερα έχουν ως εξής, ο αγιογράφος στους τοίχους , μόνο στους τοίχους , είναι Αγιορείτης μοναχός. Αφιέρωσε 33 χρόνια δουλειάς και αυτό το μεγάλο χρονικό διάστημα οφείλεται στο ότι έκανε όλο του το έργο χωρίς αντιγραφή αλλά το δημιούργησε μελετώντας τα συναξάρια και της βιογραφίες των Αγίων. Επίσης μόνος του κατασκεύαζε τα φυτικά και ορυκτά χρώματα που χρειαζόταν για την δουλειά του καθώς και το φρέσκο. Όλο του το έργο είναι νωπογραφία.

Μια εικόνα που δεν θα την δείτε σε άλλη εκκλησία είναι ο Άγιος Χριστόφορος με το πρόσωπο προβάτου.

OLYMPUS DIGITAL CAMERAΤην εικόνα αυτήν μας την δίνει με μεταφορική έννοια ο αγιογράφος και σκοπός του είναι να διδάξει σε εμάς ότι πρώτα μετράει στον άνθρωπο η ομορφιά της ψυχής και μετά του προσώπου και το μήνυμα αυτό δεν το βγάζει από το μυαλό του αλλά από την βιογραφία του Αγίου Χριστοφόρου. Σύμφωνα με την παράδοση ο ΄Αγιος Χριστόφορος ήταν ένας ψηλός, δυνατός και ωραίος άντρας, στο επάγγελμα αχθοφόρος, δηλαδή μετέφερε ανθρώπους και εμπορεύματα στους ώμους από την μια όχθη στην άλλη, ενώ μια φορά είχε μεταφέρει και τον Χριστό  (ως παιδί)  και για αυτόν τον λόγο στην συνέχεια βαπτίστηκε  και Χριστόφορος ή Χριστοφόρος , δηλαδή ο «φέρων»  το Χριστό για αυτό είναι και προστάτης των μεταφορέων- οδηγών. Με το ωραίο πρόσωπο που είχε δεν του άρεσε να προκαλεί και για αυτόν το λόγο παρακαλούσε το Χριστό να τον κάνει άσχημο. Αυτή του την επιθυμία την πραγματοποίησε ο αγιογράφος  μας.

Δίπλα από τον Άγιο Χριστόφορο και πάνω από την πόρτα είναι ο άγιος Σισώης ο οποίος παρακολουθεί με λύπη και συμπόνια έναν σκελετό, βέβαια τον σκελετό τον ζωγράφισε ο Αγιορείτης μοναχός πριν από 270 χρόνια, αν και οι σκελετοί δεν έχουν διαφορά από τότε. Τα λόγια που είναι γραμμένα δίπλα του είναι παρμένα από το βιβλίο του. Όταν αντίκρισε τον τάφο φοβήθηκε και δάκρυσε, έκλαψε με την καρδιά  του και ανέλαβε να συγκρατήσει στον νου του αυτήν την εικόνα που είδε και να την περάσει στο μέλλον σε εμάς με τον γραπτό λόγο.

???????????????????????????????

Το τέμπλο…

Το τέμπλο είναι ξυλόγλυπτο της Ηπειρώτικης τεχνοτροπίας και περασμένο με φύλλο χρυσού. Η εκκλησία είναι δισυπόστατη και είναι αφιερωμένη η κεντρική πύλη στους ταξιάρχες και η άλλη πύλη στους Αγίους τάφους. Οι εικόνες του τέμπλου και οι φορητές προέρχονται από διαφορετικούς αγιογράφους. Το ίδιο συμβαίνει και  στους τοίχους και κάθε μία εικόνα έχει διαφορετικό ανώνυμο αγιογράφο και διαφορετική τεχνοτροπία. Μέσα σε αυτήν την εκκλησία υπάρχουν όλες οι τεχνοτροπίες. Στους τοίχους είναι Μακεδονική, οι εικόνες της Παναγίας του τέμπλου είναι Ρώσικες, η διπλανή των ταξιαρχών μετα- Βυζαντινής εποχής, η επόμενη μοντέρνας τεχνοτροπίας και οι τελευταίες δύο παλαιάς Βυζαντινής τεχνοτροπίας.

Pamegiston5_2

Τεχνικός μέρος…

Το τεχνικό μέρος της εκκλησίας ήρθε στο φως τυχαία πριν από 33 χρόνια και το τυχαίο οφείλεται στον σεισμό. Ο σεισμός του ’55 δημιούργησε ρήγματα. Όταν γίνονταν λοιπόν οι εργασίες ανακατασκευής της εκκλησίας ανακαλύφθηκε το τεχνικό μέρος της εκκλησίας και μάθαμε για την καλή ακουστική της εκκλησίας.

Στην εσωτερική κατασκευή του ναού χρησιμοποιήθηκαν επαναστατικές και πρωτοποριακές λύσεις ώστε να έχει εξαιρετική ακουστική και συγχρόνως να περιοριστεί ο ήχος προς τα έξω. Έτσι κάτω από το δάπεδο του ναού υπάρχει ένα σύστημα από τέσσερα πηγάδια στις γωνίες και ένα στο κέντρο που επικοινωνούν με χιαστούς διαδρόμους – κανάλια τα οποία εξασφαλίζουν την στεγανότητά του, ενισχύοντας παράλληλα τους μπάσους ήχους, ενώ στις βάσεις των θόλων υπάρχουν ενσωματωμένα σαράντα οκτώ αναποδογυρισμένα πιθάρια, τέσσερα σε κάθε τρούλο τα οποία ενιχύουν τους πρίμους ήχους. Το όλο ακουστικό σύστημα αποδείχθηκε εξαιρετικό και αναγνωρίστηκε διεθνώς. Μάλιστα το 2000 οργανώθηκε με ειδική έγκριση του υπουργείου Πολιτισμού στο εσωτερικό του ναού εκδήλωση του χορωδιακού φεστιβάλ Μπαχ με φωνητικά έργα θρησκευτικής μουσικής.

Όσα ενδιαφέροντα  μας είπε ο κύριος Μιχάλης μπορεί ίσως να τα βρει κανείς και στο διαδίκτυο, αλλά πιστέψτε με δεν μπορεί να συγκριθεί η εμπειρία του να ακούει κανείς αυτόν τον άνθρωπο που με τόσο σεβασμό και αγάπη προσπαθούσε, και φυσικά τα κατάφερε, να μας κάνει κοινωνούς του μυστηρίου που κρύβει αυτός ο τόσο απλώς εξωτερικά αλλά τόσο μοναδικός κατασκευαστικά ναός

Θανάσης Μπούκλας

Top