Ένα ψυχολογικό θρίλερ από τον Ντάρεν Αρονόφσκυ ήρθε το 2010 στις κινηματογραφικές αίθουσες, για να τις «συνταράξει». Η ηθοποιός Νάταλι Πόρτμαν θριάμβευσε στον ρόλο της Νίνα, μίας αφοσιωμένης μπαλαρίνας ,η οποία, όταν παίρνει τον πρωταγωνιστικό ρόλο στο έργο  «Η Λίμνη των Κύκνων», κάνει υπεράνθρωπες προσπάθειες για να τον τελειοποιήσει.

Δεν πρόκειται, όμως, για ένα απλό ψυχολογικό θρίλερ, καθώς μέσα από αυτήν την ταινία ερευνάται ο ανθρώπινος ψυχισμός εις βάθος σε διάφορα στάδια. Η Νίνα στην προσπάθειά της  να αγγίξει την τελειότητα οδηγείται σε μία ατελείωτη μάχη με τους γύρω της, αλλά και με τον ίδιο της τον εαυτό. Η ψυχωτική μητέρα της την έχει εγκλωβίσει στην μητρική “θαλπωρή” της, αποτρέποντάς την από την ανακάλυψη του εαυτού της και την ωρίμανση , πιέζοντάς την να πραγματοποιήσει το δικό της χαμένο όνειρο να γίνει μια καταξιωμένη μπαλαρίνα. Ο απαιτητικός καλλιτεχνικός διευθυντής της εκμεταλλεύεται την αθωότητά της και ασκεί ψυχολογική  και σεξουαλική βία πάνω της. Σταδιακά  η εμμονή της με την τελειότητα την οδηγεί σε έναν κόσμο άγχους, ψευδαισθήσεων και, στο τέλος, παράνοιας, νιώθοντας ότι απειλείται. Παράλληλα, επαναστατεί κόβοντας τον «ομφάλιο λώρο» του εγκλεισμού της, βιώνοντας, εντούτοις, την απελευθέρωση του «μαύρου κύκνου», του κακού εαυτού της δηλαδή, που, αντί να εναρμονιστεί με τον «λευκό κύκνο», υπερισχύει.

Βλέποντας κανείς την ταινία παρατηρεί  μία διαφορετική παραβίαση των δικαιωμάτων, η οποία πραγματοποιείται από τον ίδιο της τον εαυτό. Η ηρωίδα καταπιέζει εν τέλει το δικαίωμα της στην προσωπική ανεξαρτησία, στη σεξουαλική και πνευματική απελευθέρωση, και, το πιο σημαντικό, στην οριοθέτηση της προσπάθειάς της να αγγίξει την τελειότητα.

Νικάνορας Κασνάκης

Γιώργος Παρίσσης