Λυδία Χατζηκώστα, Σταυρούλα Τσαγκλιώτη Α’2
Γεννήθηκε στη Βαγδάτη. Σπούδασε μαθηματικά στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο της Βηρυτού πριν μετακινηθεί στην Αρχιτεκτονική Σχολή της Αρχιτεκτονικής Ένωσης Λονδίνου.
Μετά την αποφοίτησή της συνεργάστηκε με τους αρχιτέκτονες δασκάλους της, τον Έλληνα Ηλία Ζέγγελη και τον Ολλανδό μαθητή του Ρεμ Κούλχαας στο Γραφείο για τη Μητροπολιτική Αρχιτεκτονική (OMA). Εκεί έγινε συνέταιρος το 1977.
Το 1980 άνοιξε στο Λονδίνο το δικό της αρχιτεκτονικό γραφείο. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1980 δίδαξε επίσης στην Αρχιτεκτονική Ένωση του Λονδίνου. Το 2002 η Χαντίντ κέρδισε τον διεθνή διαγωνισμό σχεδίου για να σχεδιάσει το νέο γενικό σχέδιο πόλης της Σιγκαπούρης. Το 2004 έγινε η πρώτη γυναίκα που κέρδισε το Βραβείο Πρίτσκερ.
Τα πρωταρχικά έργα και τα τοπογραφικά της Χαντίντ, που δεν υλοποιήθηκαν ποτέ, αποδεικνύουν την έντονη και ισχυρή σχέση της κίνησης και της ενέργειας με την «κτιριογλυπτική». Η κίνηση είναι μια ελεγχόμενη έκρηξη που ασχολείται με τη σύνθεση διαδρομών που διασταυρώνονται και με όγκους που γίνονται δυναμικές μορφές και όχι στατικές.
Η αρχιτεκτονική της προσδιορίζεται συνοπτικά ως Οργανική, Καινοτόμα, μοντέρνα, φουτουριστική και ρευστή.
Τα 10 πιο γνωστά κτήρια:
Capital Hill
Το Capital Hill αποτελεί τη μοναδική ιδιωτική κατοικία που σχεδίασε ποτέ η Zaha Hadid, βρίσκεται μέσα σε ένα δάσος κοντά Μόσχα και κόστισε 140 εκατομμύρια δολάρια. Ο ιδιοκτήτης του σπιτιού αναφέρει πως με την αρχιτέκτονα βρέθηκαν για φαγητό και εκείνη αποφάσισε πως θα δημιουργήσει ένα πλωτό μέσα στα δέντρα. Μάλιστα, τέτοια ήταν η έμπνευσή της, που άρχισε να το σχεδιάζει σε μία χαρτοπετσέτα.
Μουσείο Eli and Edythe Broad Art, στο Πανεπιστήμιο του Michigan
Στο Πανεπιστήμιο του Michigan συνέβη κάτι μοναδικό, αφού κατάφερε να σχεδιάσει ένα στολίδι που κοσμεί το campus του και σίγουρα κάνει τους φοιτητές να νιώθουν εξαιρετικά για το γεγονός ότι, καθημερινά έχουν τη χαρά να αντικρίζουν αυτό το δημιούργημα. Χτίστηκε το 2012 και φιλοξενεί εκθέματα μοντέρνας τέχνης.
Κέντρο Heydar Aliyev στο Baku, Αζερμπαϊτζάν
Ο εντυπωσιακός πολυχώρος Heydar Aliyev, μοιάζει σαν ψεύτικος. Όλη η κατασκευή είναι φτιαγμένη από τσιμέντο και πολυεστέρα, δημιουργώντας μία ψευδαίσθηση κύματος στο εξωτερικό του. Το οικοδόμημα ξεχωρίζει διότι στο εσωτερικό του διατηρεί ακριβώς την ίδια κίνηση.
Μουσείο Μεταφορών στη Γλασκόβη, Σκωτία
Αυτός ο χώρος τέχνης, δημιουργήθηκε για να συμπληρώσει τον ήδη υπάρχον Riverside. Πρόκειται για το Μουσείο μεταφορών της Γλασκόβης και το χαρακτηριστικό του είναι η οροφή του, σε ιδιαίτερο σχέδιο ζιγκ-ζαγκ. Η Zaha Hadid για το συγκεκριμένο έργο κέρδισε το Βρετανικό Βραβείο αρχιτεκτονικής.
Ολυμπιακό Κολυμβητήριο στο Λονδίνο
Το συγκλονιστικό αυτό κολυμβητήριο, δημιουργήθηκε για να στεγάσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου το 2012, έχοντας τη δυνατότητα να χωρέσει 17500 θεατές. Χρησιμοποιώντας και σε αυτή την περίπτωση τσιμέντο στο εσωτερικό και εξωτερικό του κτιρίου, δημιούργησε μικρές τρύπες στο ταβάνι για να μπαίνει φυσικό φως και να λούζει τις πισίνες. Όπως είναι φυσικό το θέαμα άφησε άφωνους τους πάντες!
Όπερα Guangzhou στην Κίνα
Αυτό το υπέροχο κτίριο σχεδιάστηκε για να φιλοξενεί πολλών ειδών παραστάσεις, αφού διαθέτει ένα από τα πιο σύγχρονα συστήματα ήχου παγκοσμίως. Το εντυπωσιακό δημιούργημα βρίσκεται στις όχθες του Pearl, στην καρδιά της πόλης Guangzhou, λόγω αυτού του ποταμού, εμπνεύστηκε και το μοναδικό ταβάνι της
Γέφυρα στη Zaragoza, Ισπανία
“Όταν αυτή η γέφυρα χτίστηκε το 2008, είχε προκαλέσει μεγάλη έκπληξη στους κατοίκους της περιοχής Zagagoza της Ισπανίας, αφού στόλισε το ποτάμι τους με μοναδικό τρόπο. Φτιάχτηκε για τη διέλευση των πεζών από την μία άκρη στην άλλη. Τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν ήταν φυσικά το τσιμέντο και ο υαλοβάμβακας. Ένα υπέροχο θέαμα που δεν θυμίζει σε τίποτα καμία από τις γέφυρες που έχουμε συνηθίσ
Κέντρο Μοντέρνας Τέχνης Rosenthal, Cincinnati, ΗΠΑ
Σε αυτή την περίπτωση υπάρχει κάτι το μοναδικό, αφού η Zaha Hadid δε συνήθιζε να σχεδιάσει τόσο τετραγωνισμένα κτίρια χωρίς κινητικότητα. Το μουσείο δημιουργήθηκε το 2003 και ήταν το πρώτο που είχε σχεδιάσει ποτέ γυναίκα αρχιτέκτονας στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής.
Μουσείο Ordrupgaard στην Κοπεγχάγη
Το υπέροχο αυτό μουσείο τον σχεδιασμό του οποίου επιμελήθηκε η αρχιτέκτονας το 2005 στη Νότια Κοπεγχάγη δημιουργήθηκε από μαύρο τσιμέντο και αρκετό γυαλί, που αντικατοπτρίζει το φύση γύρω του, δημιουργώντας ένα υπέροχο θέαμα. Οι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να βλέπουν στο εσωτερικό του περιμετρικά τη φύση, καθώς απολαμβάνουν ταυτόχρονα τα έργα τέχνης που φιλοξενεί.
Κέντρο επιστημών Phæno στο Wolfsburg, Γερμανία
Αυτό το σχέδιο του κέντρου επιστημών Phæno στη Γερμανία χάρισε στη Zaha Hadid το 2006, το ευρωπαϊκό βραβείο RIBA. Από πολλούς, το σχέδιο χαρακτηρίζεται ως «μαγικό κουτί» ή «παιδότοπος», αφού η επίσκεψη εκείθεωρείται μία αληθινή αρχιτεκτονική εμπειρία. Φυσικά για ακόμη μία φορά, η αρχιτέκτονας έκανε χρήση τσιμέντου και γυαλιού, δημιουργώντας κάτι πραγματικά υπέροχο!
Galaxy Soho στην Beijing, Πεκίνο
Πρόκειται για ένα σύγχρονο κέντρο που περιλαμβάνει καταστήματα, γραφεία και χώρους διασκέδασης στην πρωτεύουσα της Κίνας, το Πεκίνο. Ο σχεδιασμός του διαφέρει από τα υπόλοιπα, καθώς χρησιμοποιήθηκε αλουμίνιο και πέτρα, δίνοντας μία σφαιροειδή αίσθηση των κτιρίων. Σήμερα θεωρείται σημαντικό αξιοθέατο για όποιον επισκεφτεί την πόλη!
Εμφανώς επηρεασμένη απο τις δυνατότητες της τεχνολογίας και της τρισδιάστατης μοντελοποίησης μέσω του ηλεκτρονικού υπολογιστή, η Zaha Hadid ξεκίνησε να σχεδιάζει έπιπλα, με μορφή ρευστή και έντονα καμπυλωμένη. Η ογκοπλασία αλλά και η επιφάνεια αυτών των αντικειμένων είναι μάλλον αόριστη και δύσκολα μπορεί να περιγραφεί ή να διαστασιολογηθεί με τους όρους της Ευκλείδειας γεωμετρίας.
Έπιπλα της Zaha Hadid
Εμφανώς επηρεασμένη απο τις δυνατότητες της τεχνολογίας και της τρισδιάστατης μοντελοποίησης μέσω του ηλεκτρονικού υπολογιστή, η Zaha Hadid ξεκίνησε να σχεδιάζει έπιπλα, με μορφή ρευστή και έντονα καμπυλωμένη. Η ογκοπλασία αλλά και η επιφάνεια αυτών των αντικειμένων είναι μάλλον αόριστη και δύσκολα μπορεί να περιγραφεί ή να διαστασιολογηθεί με τους όρους της Ευκλείδειας γεωμετρίας.
Μερικά απο τα έπιπλα της:
Ενα παγκάκι: Belu Bench
Το παγκάκι αυτό είναι στιλπνό, μονολιθικό και μοιάζει σαν να έχει προκύψει απο το σκάλισμα ενός μαρμάρινου κομματιού. Υποτίθεται ότι είναι για ένα και μόνο άτομο,μας λέει πάλι ότι το αντικείμενο είναι ρευστό και ότι επιπλέον εξυπηρετεί και διάφορες άλλες λειτουργίες.
Ενα τραπέζι: το Aqua Table
Το τραπέζι αυτό χαρακτηρίζεται ως “αινιγματικό’, ενω υποτίθεται ότι έχει “γεννηθεί” κάτω απο την επίδραση ορισμένων “δυνάμεων’. Μάλιστα, στην επίσημη περιγραφή του προϊόντος αναφέρεται ότι ρέει μέσα στο χώρο.Επίσης, αναγράφεται ότι το έπιπλο υιοθετεί τη δυναμική του υγρού στοιχείου.Το γεγονός, ότι το έπιπλο αυτό προσφέρει εναλλακτικές δυνατότητες χρήσης, είναι ενδιαφέρον και ενδεχόμενα να ισχύει.
Ενα φωτιστικό οροφής: Vortexx Chandelier
Το κρεμαστό αυτό φωτιστικό, που φαίνεται να κάνει μια συνεχή και ατέρμονη ελικοειδή κίνηση, είναι πράγματι εντυπωσιακό, κυρίως απο κατασκευαστικής άποψης, καθώς αξιοποιεί την τεχνολογία των τρισδιάστατων μεθόδων CNC. Σίγουρα όμως, η ανάπτυξη της τεχνολογίας του φωτισμού, όπως τα φώτα LED, έδωσαν τη δυνατότητα στους σχεδιαστές να ξεφύγουν απο τις γνωστές μορφές φωτιστικών, που περιορίζονταν απο την λάμπα πυρακτώσεως.
Έπιπλα: Z-Scape
Απο το ίδιο αρχιτεκτονικό γραφείο, σχεδιάστηκε μια ολόκληρη σειρά επίπλων για την εταιρεία Sawaya & Moroni. Παρολα αυτα, τα αντικείμενα δεν είναι συγκεκριμένα και ξεκάθαρα. Διατηρούν δηλαδή μια απροσδιοριστία στο πως ακριβώς χρησιμοποιούνται. Οι μορφές τους, είναι εμπνευσμένες απο τη φύση και πιο συγκεκριμένα απο τα παγόβουνα, τους σταλακτίτες, τους σταλαγμίτες, κλπ.Επιπλέον, τα κομμάτια μπορούν να ενωθουν μεταξύ τους, ως τμήματα ενός μεγαλύτερου παζλ, δημιουργώντας νέες συνθέσεις. Και πάλι η έννοια της πολυχρηστικότητας εισάγεται καθώς οι σχεδιαστές θεωρούν ότι τα αντικείμενα αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως καθιστικά ή ως τραπέζια ή ως ραφια, κλπ.
Συστημα καθιστικών: Moon
Ίσως αυτό το σύστημα, να είναι και το πιο πρωτοποριακό, καθώς φαίνεται να υποκύπτει σε κάποιους στοιχειώδεις κανόνες εργονομίας. Για παράδειγμα, το σύστημα δεν είναι ένα απλό παγκάκι αλλά έχει και πλάτη πάνω στην οποία μπορεί να ακουμπήσει ο χρήστης. Σίγουρα, το έπιπλο χρειάζεται αρκετό ελεύθερο χώρο γύρω του, όχι μόνο επειδή έχει μεγάλες διαστάσεις, αλλα κυρίως γιατί έχει τόσο έντονη αισθητική, που αν συνδυαστεί με οτιδήποτε άλλο θα φαίνεται φλύαρο.
Πηγές:
- https://www.zaha-hadid.com/design/z-scape-furniture/
- https://www.architecturaldigest.com/gallery/zaha-hadid-greatest-works-slideshow
- https://en.wikipedia.org/wiki/Zaha_Hadid
