Με τον όρο Μπαρόκ (Baroque) αναφερόμαστε είτε στην ιστορική περίοδο 1600 – 1750 που ακολούθησε την Αναγέννηση (ειδικότερα τον Μανιερισμό), είτε στο συγκεκριμένο καλλιτεχνικό ύφος που διαμορφώθηκε την περίοδο αυτή.
Το ύφος του Μπαρόκ αποτέλεσε ένα νέο τρόπο έκφρασης που γεννήθηκε στη Ρώμη της Ιταλίας, απ” όπου εξαπλώθηκε σχεδόν σε ολόκληρη την Ευρώπη. Εφαρμόστηκε κυρίως στην αρχιτεκτονική, τη γλυπτική και τη μουσική, αλλά συναντάται παράλληλα και στη λογοτεχνία ή στη μουσική.
Αυτό το κίνημα βασίζεται κυρίως πάνω στα συναισθήματα του ανθρώπου, και σε αντίθεση με άλλες περιόδους, ο άνθρωπος θεωρείται μέλος ενός συνόλου.
Ο όρος μπαρόκ προέρχεται πιθανότατα από την πορτογαλική λέξη barocco, που σημαίνει το ακανόνιστο/ακατέργαστο μαργαριτάρι και ως επίθετο δηλώνει γενικά την έννοια του ασυνήθιστου ή παράδοξου.
Μεγάλη επιρροή στην επιτυχία του κινήματος του Μπαρόκ υπήρξε η καθολική εκκλησία και οι αριστοκράτες της εποχής.
Καραβάτζο, Η Κλήση του Αγίου Ματθαίου, περ. 1599-1600, Παρεκκλήσι Κονταρέλλι, Σαν Λουίτζι ντέι Φραντσέζι, Ρώμη
«Η Ιουδήθ αποκεφαλίζει τον Ολοφέρνη», Artemisia Gentileschi, 1612.
Χαρακτηριστικά της Τεχνης Μπαρόκ:
Στις πιο χαρακτηριστικές εκδηλώσεις της, η ζωγραφική του μπαρόκ χαρακτηρίζεται από την τάση για δραματική εντύπωση, την προτίμηση των διαγώνιων συνθέσεων, τα εφέ της προοπτικής και της οπτικής απάτης, τις διακυμάνσεις της φωτοσκίασης, το πλούσιο και βαθύ χρώμα. Στη μπαρόκ ζωγραφική οι μορφές βρίσκονται σε κίνηση, η έντονη έκφραση των προσώπων τους μεταδίδει τα συναισθήματα και η δράση συντελείται τη στιγμή της απεικόνισης.
Στον κλάδο της τέχνης του Μπαρόκ, φημίζονται ως σήμερα πολλοί καλλιτέχνες όπως:
- Ρέμπραντ (1606-1669)
- Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς (1577-1640)
- Νικολά Πουσέν (1594–1665)
- Καραβάτζο (1571-1610)
- Οράτσιο Τζεντιλέσκι (1563-1639) και Αρτεμίζια Τζεντιλέσκι (1592-1652 / 53)
- Γιάκομπ Γιόρντενς (1593-1678)
Ντιέγο Βελάσκεθ, «Οι Δεσποινίδες των Τιμών» (1656).
Πηγές:
