των Διονύση Αντωνακόπουλου και Θέμη Ζαχαριουδάκη
Τα τελευταία χρόνια το ηλεκτρονικό τσιγάρο έχει κάνει την εμφάνισή του και έχει κατακλύσει όλο τον κόσμο. Στην Ελλάδα ειδικότερα, ξεκίνησε η πώλησή του πριν περίπου δέκα χρόνια και μέσα σε λίγο καιρό είχε γίνει μία από τις μεγαλύτερες μόδες. Δυστυχώς όμως το ηλεκτρονικό τσιγάρο έχει γίνει μόδα και μεταξύ των εφήβων. Σε τέτοιο βαθμό μάλιστα, ώστε πρόσφατα βγήκε η σειρά ντοκιμαντέρ στην πλατφόρμα ταινιών Netflix “Big Vape”όπου αναλύονταν οι επιπτώσεις που έχει το ηλεκτρονικό τσιγάρο στους εφήβους.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα είναι ένα είδος ηλεκτρικού συστήματος που μπορεί να δημιουργήσει ατμό. Τα διαλύματα περιέχουν ελάχιστη έως καθόλου νικοτίνη, σίγουρα πάντως με περιεκτικότητα μικρότερη από αυτή των κανονικών τσιγάρων. Όταν πρωτοβγήκαν στην αγορά είχαν ως στόχο την αντικατάσταση του τσιγάρου και με τον καιρό τη διακοπή του από τους ήδη καπνίζοντες. Δυστυχώς όμως η κατάσταση μετά από λίγο καιρό ξέφυγε και ο στόχος αυτός μπήκε σε δεύτερη μοίρα.
Οι δημιουργοί του προϊόντος το προώθησαν σε αρκετούς celebrities, οι οποιοι το διέδωσαν μέσω των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης. Η διαφημιστική αυτή εκστρατεία είχε ως αποτέλεσμα να γίνει γνωστό το προΪόν σε πολλούς εφήβους και να γίνει πολύ γρήγορα δημοφιλές. Με βάση την πανελλαδική έρευνα του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Ψυχικής Υγιεινής (ΕΠΙΨΥ) το 41,5% των μαθητών λυκείου έχει καπνίσει τουλάχιστον μία φορά τέτοιου είδους τσιγάρο.
Όπως φαίνεται στόχος είναι οι έφηβοι, μιάς και σε αντίθεση με το παραδοσιακό τσιγάρο το ηλεκτρονικό διαφημίζεται και μέσω των ΜΜΕ,όπως αναφέρθηκε παραπάνω, που αποτελεί δημοφιλή τρόπο επικοινωνίας των νέων. Μέσω της διαφήμισης που έγινε και την διασημότητα που είχαν οι άνθρωποι που το προώθησαν πολλοί έφηβοι το θεώρησαν “cool” και ξεκίνησαν το άτμισμα, χωρίς να αναλογιστούν τις επιπτώσεις που μπορεί να είχε σε αυτούς. Πλέον, έχουμε φτάσει σε σημείο που σε κάποιες παρέες εφήβων το να μην καπνίζει κάποιος θεωρείται αδυναμία. Η έρευνα επιδημιολογικής επιτήρησης «The National Youth Tobacco Survey» στις ΗΠΑ, καταγράφει χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου από 1 στα 5 γυμνασιόπαιδα το 2018 (ορίζοντας ως χρήστη αυτόν που έχει κάνει έστω και ένα ηλεκτρονικό τσιγάρο κατά τον προηγούμενο μήνα της έρευνας).
Οι επιπτώσεις της χρήσης του δεν είναι καθόλου λίγες. Το 2018, αφού είχαν προηγηθεί πολλά περιστατικά νοσηλείας λόγω χρήσης ηλεκτρονικού τσιγάρου, κυρίως στην Αμερική, έγιναν διάφορες μελέτες. Διαπιστώθηκε ότι οι άνθρωποι που καπνίζουν ηλεκτρονικό τσιγάρο, έχουν αυξημένες πιθανότητες να παρουσιάσουν βήχα, παρόξυνση άσθματος και δύσπνοια. Επίσης βρέθηκε ότι τα ηλεκτρονικά τσιγάρα περιείχαν στοιχεία όπως γλυκερίνη και γλυκόλη, τα οποία, όταν εξατμίζονται, είναι εξαιρετικά τοξικές για τα πνευμονικά κύτταρα. Αποτέλεσμα είναι να προκαλούνται πνευμονικές βλάβες, που σε αρκετές περιπτώσεις οδηγούν στην πτώση του οξυγόνου. Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα επηρεάζουν και την καρδιά: ουσίες όπως φορμαλδεΰδη, ακεταλδεΰδη και ακρολεΐνη μαζί με μικροσωματίδια και οργανικές πτητικές ενώσεις καθιστούν το ηλεκτρονικό τσιγάρο προϊόν αρκετά επιβλαβές τόσο για την καρδιά όσο και για τους πνεύμονες.
Το ηλεκτρονικό τσιγάρο δεν είναι ένα μέσο διακοπής του καπνίσματος και είναι πλέον αποδεδειγμένο από κλινικές έρευνες πως προκαλεί αρκετές βλάβες στην υγεία των χρηστών. Έχει νόημα ίσως να αποδεχθεί κανείς το ρίσκο που προκύπτει από τη χρήση του, όταν θέλει να διακόψει το κάπνισμα. Έχει όμως νόημα να ξεκινά ένας έφηβος να καπνίζει ηλεκτρονικό τσιγάρο τρέφοντας την ψευδαίσθηση πως πρόκειται για κάτι καθόλου επιβλαβές; Είμαστε σίγουροι πως όχι.
