Τα δάση του νομού Χαλκιδικής αποτελούν έναν θησαυρό φυσικής ομορφιάς και βιοποικιλότητας. Απλώνονται μεταξύ των καταπράσινων βουνών και των γαλάζιων παραλιών, δημιουργώντας ένα μοναδικό οικοσύστημα. Οι πυκνές δασικές εκτάσεις προσφέρουν ατελείωτες δυνατότητες για περπάτημα, ποδηλασία, πεζοπορία και εξερεύνηση της φύσης. Δασικοί δρόμοι και μονοπάτια οδηγούν σε μυστικές λίμνες, καταρράκτες, προσφέροντας μια μοναδική εμπειρία επαφής με το περιβάλλον. Πόσο όμως έχει αξιοποιηθεί αυτός ο φυσικός πλούτος; Μπορούν οι κάτοικοι τις περιοχής και οι επισκέπτες να επωφεληθούν από τον φυσικό πλούτο που προσφέρει το δάσος του Δήμου Πολυγύρου;
Η Διεύθυνση Δασών, σε συνεργασία με τα τρία δασαρχεία της Χαλκιδικής, Πολυγύρου, Κασσάνδρας και Αρναίας αποσκοπεί στη σωστή διαχείριση του δάσους, αλλά και στην προστασία του. Στην Χαλκιδική έχουμε κάτι ιδιαίτερο το οποίο δεν υπάρχει σε πολλούς νομούς. Έχουμε ένα πολύ έντονο ανάγλυφο, το οποίο ξεκινάει από το επίπεδο της θάλασσας και φτάνει έως τα 2000μ που είναι η κορυφή του Άθωνα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη συνύπαρξη πολλών διαφορετικών ειδών στο περιβάλλον. Βλέπουμε συχνά πεύκη χαλεπίου και δάση οξιάς. Η σμίξη πολλών ειδών δημιουργεί προβλήματα στην δουλειά των δασολόγων γιατί από την μια έχουμε να κάνουμε με δασικά οικοσυστήματα τα οποία μοιάζουν με της Ευρώπης και από την άλλη με μεσογειακά οικοσυστήματα όπου χρειάζονται και διαφορετική διαχείριση. Συγκεκριμένα στον Πολύγυρο έχουμε την χαρά να έχουμε ένα δάσος σε μικρή απόσταση από τον οικισμό.
Αν δεν υπήρχε το δάσος του Πολυγύρου, μετά από βροχοπτώσεις και έντονες καιρικές θα υπήρχαν σοβαρές επιπτώσεις. Ένα μεγάλο πλεονέκτημα για το βουνό είναι ότι έχουμε ένα σύστημα αντιδιαβρωτικό το οποίο είναι οικολογικό και είναι πολύ βαθιά ριζωμένο ώστε να μην υπάρχει κανένα πρόβλημα διάβρωσης. Επίσης επειδή το είδος είναι ποικιλόμορφο δεν καίγεται εύκολα και με μεγάλα ποσοστά υγρασίας. Η εμφάνιση άγριων ζώων όπως αγριογούρουνα, αλεπούδες, αρκούδες που μπορεί να θορυβήσουν τους κατοίκους δείχνει ότι έχουμε κρατήσει ένα πολύ ισορροπημένο οικολογικό σύστημα. Ένα ακόμη πλεονέκτημα είναι ότι κατοικώντας κοντά σε περιοχή με δάσος υπάρχει ψυχική ηρεμία και μεγαλώνεις καλύτερα σαν παιδί μόνο με την εικόνα.
Με το πέρασμα των γενεών ο κόσμος γίνεται πιο προσεκτικός και πιστεύω βαίνουμε προς το σωστό μονοπάτι. Το θέμα με τους επισκέπτες είναι ότι δεν υπάρχει κάποιος να τους δείξει κάποια πιο ιδιαίτερα πράγματα στο βουνό. θα θέλαμε πάρα πολύ να γίνονται εκδηλώσεις μέσα στο δάσος αλλά δεν έχουμε ακόμα τον κατάλληλο αριθμό ατόμων για να πραγματοποιηθούν εκδηλώσεις σε δασικές περιοχές.
Παύλος Μπεκιάρογλου, προϊστάμενος Διεύθυνσης Δασών Χαλκιδικής
Η συνειδητοποίηση ότι ένα μέρος τόσο κατάλληλο για φιλοξενία αθλημάτων στο μέρος που μεγάλωσα μένει ανεκμετάλλευτο, αποτέλεσε την αφορμή για την συγγραφή της πτυχιακής μου εργασίας. Πρόκειται για μια πρόταση ανάπτυξης και προώθησης του υπαίθριου αθλητικού τουρισμού στον ορεινό όγκο του Χολομώντα. Μετά την εκτίμηση της παρούσας κατάστασης, την απόσπαση πληροφοριών από επαγγελματίες του χώρου και την χρήση διάφορων εργαλείων για την οργάνωση δεδομένων, δόθηκαν στοχευμένες προτάσεις για την προώθηση των υπαίθριων δραστηριοτήτων αλλά και την τουριστική αναβάθμιση της περιοχής. Για όποιον επισκεφτεί το βουνό γίνονται πολύ γρήγορα αντιληπτές οι ευκαιρίες ανάπτυξης της ορεινής ποδηλασίας, του ορεινού τρεξίματος, της ορειβασίας και άλλων δραστηριοτήτων. Συμπληρωματικά αξίζει να αναφερθεί ότι πρόκειται για ένα μεγάλο σε έκταση και χαμηλό σε υψόμετρο βουνό με αξιοσημείωτο φυσικό πλούτο (μέρος της περιοχής έχει χαρακτηριστεί NATURA 2000), ιδανικό για την ένταξη νέων αθλητών στον χώρο. Για την αποτελεσματική εγκαθίδρυση του Χολομώντα ενός προορισμού ως τέτοιου είναι απαραίτητο ένα σχέδιο κατασκευής υποδομών (π.χ μονοπατιών κ.α) από τους αρμόδιους φορείς, ένα πλάνο συστηματικής προώθησης της περιοχής σε επισκέπτες καθώς και των υπαιθρίων αθλημάτων στην τοπική κοινωνία.
Η Γρέκου Ροδή απόφοιτη του Γενικού Λυκείου Πολυγύρου σπούδασε στο Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού του ΑΠΘ με ειδικότητα « Υπαιθρίων Δραστηριοτήτων και του Αθλητικού Τουρισμού». Παράλληλα με τις προπτυχιακές της σπουδές παρακολούθησε το πρόγραμμα της Αμερικάνικης Γεωργικής Σχολής «Βιώσιμος και Εναλλακτικός Τουρισμός». Το χειμώνα που πέρασε εργάστηκε ως δασκάλα σκι στο Γκστααντ. Παράλληλα με την επαγγελματική της ενασχόληση, είχε την ευκαιρία να εξασκήσει τα αγαπημένα της ορεινά αθλήματα και να μελετήσει τον τρόπο που αξιοποιείται το βουνό σε αυτό το διάσημο ορεινό προορισμό.
Ο Σύλλογος Δρομέων και Περιπατητών Χαλκιδικής «Υψίζωνος» ιδρύθηκε το 2022 με σκοπό προσελκύσει όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους κάθε ηλικίας στο τρέξιμο, στο βάδην, στην πεζοπορία και γενικότερα στη χαρά της άθλησης. Ο ζωτικός χώρος του Συλλόγου είναι το βουνό του Χολομώντα. Η αρχική επαφή με το βουνό προέκυψε σαν αντιστάθμισμα της καθιστικής ζωής. Η περίοδος της καραντίνας, έδωσε το χρόνο να γίνει η αποτύπωση των μονοπατιών που υπήρχαν και καθώς τα μονοπάτια οδήγησαν σε εμπειρίες πρωτόγνωρες σε επαφή με τη φύση γέννησαν την ιδέα της δημιουργίας ενός μονοπατιού που θα προσφέρει στους δρομείς ένα περιβάλλον προπόνησης όμορφο, με εναλλαγές, ενδιαφέροντα τεχνικά χαρακτηριστικά και κλιμακούμενη δυσκολία. Το μονοπάτι αυτό χαράκτηκε με πολύ προσωπικό κόπο και τη συνδρομή των ανθρώπων που αποτέλεσαν και τα ιδρυτικά μέλη του Συλλόγου. Η ίδρυση του Συλλόγου, οδήγησε στην πρώτη διοργάνωση του ορεινού αγώνα CHOLOMON TRAIL 10 και 21 χιλιομέτρων η οποία πλαισιώθηκε από τις αρχές και προσέλκυσε πολλούς ορεινούς δρομείς. Πάνω στο βουνό και με τις δράσεις που διοργανώνει ο Σύλλογος έχουν δημιουργηθεί φιλίες και αυτό το κλίμα προσελκύει και άλλο κόσμο στο βουνό. Ο Σύλλογος έχει όραμα να δημιουργήσει ένα μονοπάτι για αγώνα ultra 70 χιλιομέτρων και να συνεχίσει τις δράσεις, τις συνεργασίες με ομάδες και φορείς για να δίνει την ευκαιρία στους ενδιαφερόμενους να ζήσουν την εμπειρία του βουνού.
Βασίλης Καρατζιοβάλης, Πρόεδρος του Συλλόγου Δρομέων και Περιπατητών Χαλκιδικής »ΥΨΙΖΩΝΟΣ»
Ο Δήμος Πολυγύρου είναι ένα δήμος που το 50% της έκτασής του, περίπου 480 τετραγωνικά χιλιόμετρα, αποτελείται από δασικές εκτάσεις, που στη συντριπτική τους πλειοψηφία είναι παντελώς αναξιοποίητες προς όφελος των δημοτών, αλλά και προς το όφελός και την προστασία του ίδιου του δάσους. Από την πρώτη στιγμή που αναλάβαμε ως νέα δημοτική αρχή τη διοίκηση του Δήμου Πολυγύρου βάλαμε το δάσος και τα περιβαλλοντικά θέματα σε πρώτη προτεραιότητα και γι αυτό, μετά από πρόταση ενδιαφέροντος που καταθέσαμε, γίναμε δεκτοί σε έναν σχηματισμό που οργάνωσε ο Δήμος της Cuenca της Ισπανίας μαζί με τους δήμους KOČEVJE της Σλοβενίας, Jonadi της Ιταλίας και Albergaría a-Velha της Πορτογαλίας. Ο σχηματισμός των πέντε Δήμων με leader τον Δήμο της Cuenca κατέθεσε πρόταση στην Ε.Ε. στο πλαίσιο του προγράμματος Ευρωπαϊκής Εδαφικής Συνεργασίας URBACT IV, για την ίδρυση Δικτύου Μεταφοράς Καινοτομίας (ITNs). Πρόκειται για ένα πρόγραμμα που παρέχει χρηματοδότηση στους Δήμους που θα εγκριθούν για τη μεταφορά μίας καλής πρακτικής από πόλεις που έχουν λάβει στο παρελθόν μέρος με επιτυχία στις Αστικές Καινοτόμες Δράσεις (UIA), όπως η Cuenca, και θα ηγηθούν των νέων δικτύων. Το τελικό παραδοτέο είναι ένα επενδυτικό πλάνο για το πώς θα προσαρμόσει ο Δήμος Πολυγύρου το καινοτόμο και βραβευμένο από την Ε.Ε. μοντέλο ανάπτυξης των δασών της Cuenca στις δικές του ανάγκες. Η Cuenca χρησιμοποιεί τη θέση της μέσα σε μία δασική περιοχή για να φτιάξει έναν καινοτόμο τομέα βιο-οικονομίας, συνδυάζοντας την εκπαίδευση, την έρευνα, και την επώαση των δασικών επιχειρήσεων κι αυτό το καλό παράδειγμα ανάπτυξης θα μεταφέρουμε και στον Δήμο μας για την ανάπτυξη όλων των δασικών μας περιοχών, μέσω χρηματοδοτικών εργαλείων και πρακτικών που θα «ξεκλειδώσουν» με την έγκριση ίδρυσης του συγκεκριμένου Δικτύου.
Γεώργιος Εμμανουήλ, Δήμαρχος Πολυγύρου
(Οι φωτογραφίες είναι της Κωνσταντίνας Σπυροπούλου)
