Casa Bianca : ένα αρχιτεκτονικό κόσμημα στη Θεσσαλονίκη

 

Casa-Bianca-Thessaloniki-p-04

Κάζα Μπιάνκα , ή Villa Fernandez (σημερινή Δημοτική Πινακοθήκη Θεσσαλονίκης) οδός : Βασ. Όλγας και Θεμιστ. Σοφούλη, ένα αρχιτεκτονικό κόσμημα στη Θεσσαλονίκη!

Ένα ακόμη πολυτελές οίκημα των αρχών του 20ου αιώνα. Ιδιοκτήτης, ο Ιταλοεβραίος βιομήχανος και εμπορικός αντιπρόσωπος, Ντίνο Φερνάντεζ Ντίαζ. Το όνομά της λέγεται πως οφείλεται στο όνομα της συζύγου του Ντίαζ, Ελβετίδας Blanche ή Bianca Meyer στην οποία πρόσφερε ως γαμήλιο δώρο τη βίλα. Τα σχέδια του οικήματος είναι του Πιέτρο Αρριγκόνι.

Η Casa Bianca χτίστηκε στη λεγόμενη περιοχή ή «συνοικία των Εξοχών» (περιοχή έξω από τα νοτιανατολικά τείχη της πόλης. Η ονομασία “εξοχές“ οφείλεται στο γεγονός ότι αρχικά -τέλη 19ου αι.- δεν υπήρχαν πολλά οικήματα εκεί, αντιθέτως υπήρχαν αγροτικές εκτάσεις. Η ονομασία “πύργοι“ οφείλεται στα μικρής αξίας και έκτασης κτίσματα, ως επί το πλείστον θερινές κατοικίες, στις οποίες συχνά διέμεναν και όσοι καλλιεργούσαν τις αγροτικές εκτάσεις της περιοχής).

Καθημερινή- Μνημεία και εξοχές

 

Η Κάζα Μπιάνκα είναι χαρακτηριστικό δείγμα αυτού του αρχιτεκτονικού ρεύματος, όμως ενσωματώνει επιπλέον στοιχεία μπαρόκ, Αναγέννησης και Art Nouveau, ακολουθώντας τα αρχιτεκτονικά ρεύματα της εποχής στην Κεντρική Ευρώπη. Αντικατοπτρίζει ξεκάθαρα την τάση των αστών της πόλης για εξωστρέφεια κατά τις αρχές του 20ου αιώνα.

 bianca-yalost

Περιλαμβάνει ημιυπόγειο, υπερυψωμένο ισόγειο, δύο ορόφους ( ο δεύτερος περιελάμβανε και σοφίτα ).
Στην κεντρική είσοδο στην ανατολική πλευρά της έπαυλης, υπάρχει μαρμάρινο μπαρόκ κλιμακοστάσιο. Στην ανατολική και στη δυτική πλευρά υπάρχουν βεράντες, ημιυπαίθριοι και στεγασμένοι εξώστες και μπαλκόνια. Ένα επιπλέον γνώρισμα του οικήματος είναι η χαρακτηριστική, ασύμμετη κάτοψη.

 thessaloniki_casa_bianca

 

H πολυτελής έπαυλη κατά πάσα πιθανότητα χτίστηκε τη διετία 1911-1913. Ο Ιταλός αρχιτέκτονας Πιέτρο Αρριγκόνι λόγω του ιταλοτουρκικού πολέμου εκείνη την περίοδο αναγκάστηκε να φύγει από την πόλη. Κατά την απουσία του το συνεργείο του Ντεμπρελή Τζώρτζη Σιαγά συνέχισε και τελικά ολοκλήρωσε την κατασκευή της έπαυλης το 1913.

v13

Όταν η πόλη απελευθερώθηκε τον Οκτώβριο του 1912, μία από τις κόρες του Φερνάντεζ , η Aline  , γνώρισε και ερωτεύτηκε τον υπασπιστή του διοικητή της 7ης Μεραρχίας του ελληνικού στρατού, Σπύρο Αλιμπέρτη. Όμως οι ερωτικοί δεσμοί μεταξύ Χριστιανών και Εβραίων δεν γίνονταν αποδεκτοί από τους Εβραίους της πόλης.

Ο μεγάλος έρωτας εκατέρωθεν έγινε πρώτο θέμα σε εφημερίδες της εποχής και προκάλεσε αντιδράσεις από τους Αρχιρραβίνους και προεστούς Εβραίους της Θεσσαλονίκης. Όσο όμως κι αν δεν ήταν αποδεκτή η ρομαντική ιστορία των δύο νέων, όπως αναφέρει η τοπική εφημερίδα «Το Φως» στο φύλλο της 8ης Μαρτίου 1914, τελικά οι δυο τους  πέτυχαν να πάρουν τη συγκατάθεση του πατέρα της Aline, οπότε επέστρεψαν και εγκαταστάθηκαν στην έπαυλη. Έτσι το αρχοντικό συνδέθηκε με το τρυφερό ειδύλλιο της Aline και του Έλληνα στρατιωτικού.

ζευγος - Αντίγραφο

Το 1941 η Κάζα Μπιάνκα επιτάχθηκε από τους Ιταλούς, στη συνέχεια από τους Γερμανούς και ο όροφος του κτιρίου χρησιμοποιήθηκε ως κατοικία του Ιταλού προξένου. Όταν ξεκίνησαν οι διωγμοί των Εβραίων ο Ντίνο Φερνάντεζ μαζί με άλλα μέλη της οικογένειας του και με μέλη άλλων εβραϊκών οικογενειών της Θεσσαλονίκης διέφυγαν στην Ιταλία.

Κατά τη δεκαετία του ’60, στον όροφο της έπαυλης λειτούργησε νηπιαγωγείο και δημοτικό σχολείο.
Οι αρμόδιες υπηρεσίες χαρακτήρισαν το οίκημα διατηρητέο το 1976. Στο μεταξύ όμως  , με παράνομες ενέργειες  που συνεχίστηκαν και αργότερα, είχε αφαιρεθεί μέρος από τα πατώματα, από τα ξυλόγλυπτα που υπήρχαν στις πόρτες και στα κουφώματα. Το πιο σοβαρό ωστόσο που προκάλεσε την κατάρρευση των ορόφων και του κεντρικού τμήματος της στέγης του κτιρίου, ήταν η αφαίρεση των κεντρικών δοκαριών.

κατάλογος

Ο σεισμός του 1978 ευτυχώς δεν προκάλεσε περαιτέρω ζημιές στο κτίριο.

Το 1993 ξεκίνησαν εργασίες αποκατάστασης και αναστήλωσης του κτιρίου από ομάδα αρχιτεκτόνων που διήρκεσαν ως το 1997. Σήμερα  στην Κάζα Μπιάνκα στεγάζεται η Δημοτική Πινακοθήκη της Θεσσαλονίκης.

μπιανκα4

 Αγάθη Ζαρώτη

Top