Βογιατζής Ανδρέας, Β1
To σχολείο του 21 ου αιώνα δεν πρέπει να θεωρείται μόνο ως ένας εκπαιδευτικός χώρος που προάγει απλώς τη (στείρα) γνώση και την εκμάθηση απλών κοινωνικών, διαπροσωπικών και ανθρωπιστικών δεξιοτήτων. Απεναντίας, αποτελεί έναν «μανθάνοντα» οργανισμό, ο οποίος επηρεάζει βαθύτατα τόσο τις ζωές των μεμονωμένων μαθητών όσο και την ευημερία της κοινωνίας για πάρα πολλές δεκαετίες.
Άλλωστε τα σχολεία είναι ζωντανά και δυναμικά συστήματα από τη φύση τους. Σύμφωνα με τους MacGilchrist, Reed και Myers τα σχολεία είναι ευφυή και αποτελούν ανθρώπινες κοινότητες που συνεχώς αναπτύσσονται και βελτιώνονται. Στο σύγχρονο σχολείο δε μαθαίνουν μόνο οι μαθητές, μαθαίνει και ο ίδιος ο οργανισμός μέσα από τα περιστατικά της ίδιας της σχολικής ζωής. Αν λοιπόν το σχολείο είναι ένας μανθάνων οργανισμός, τότε οφείλουν να συνδέουν την ατομική επίδοση με αυτήν του οργανισμού, να διαμορφώνουν ένα ασφαλές περιβάλλον για όλο το ανθρώπινο δυναμικό τους και να μπορούν να παρακολουθούν διαρκώς το εκπαιδευτικό τους περιβάλλον.
Οι φράσεις «κοινωνικές οργανώσεις», «ανθρώπινες κοινότητες», «μανθάνοντες οργανισμοί», «συνεργατικό κλίμα», «ασφαλές περιβάλλον», «ταύτιση σκοπών και επιδόσεων» αποτελούν τα κυριότερα ίσως χαρακτηριστικά του σχολείου μιας ευνομούμενης κοινωνίας. Εντούτοις, διεθνείς και εγχώριες έρευνες έχουν αποδείξει ότι τα σύγχρονα σχολεία δεν αποτελούν πάντα ασφαλή και ιδανικά εκπαιδευτικά περιβάλλοντα. Η βία και η παραβατικότητα έχουν διεισδύσει στους κόλπους τους, διαταράσσοντας όλες τις ανθρώπινες σχέσεις, το σχολικό κλίμα, την αίσθηση ασφάλειας, την αποδοτικότητα των εκπαιδευτικών και την απόδοση των μαθητών. Αναμφισβήτητα, η σχολική βία και η μαθητική παραβατικότητα δεν αποτελούν πλέον μόνο θέματα που άπτονται της ασφάλειας και της δικαιοσύνης. Αντιθέτως, αποτελούν μείζον εκπαιδευτικό ζήτημα που αφορούν όλα τα σχολεία.
H σχολική βία εκλαμβάνεται ως ένα πολύπλευρο φαινόμενο, το οποίο περιλαμβάνει όλες εκείνες τις εγκληματικές και επιθετικές πράξεις που αναστέλλουν την ανάπτυξη και τη μάθηση και βλάπτουν το σχολικό κλίμα. Στο ίδιο μήκος κλίματος το Κέντρο της Πρόληψης Τραυματισμών και Βίας των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής (ΝCIPC) (2016) θεωρεί ότι η σχολική βία είναι οποιαδήποτε συμπεριφορά παραβιάζει την εκπαιδευτική αποστολή του σχολείου και το κλίμα σεβασμού και κατά συνέπεια θέτει σε κίνδυνο την πρόθεση του σχολείου να μην ανέχεται την επιθετικότητα. Όπως γίνεται αντιληπτό από τους παραπάνω ορισμούς, η σχολική βία δεν προκαλεί μόνο προβλήματα διαχείρισης μίας ανάρμοστης συμπεριφοράς αλλά δύναται να προκαλέσει και ψυχολογική φθορά (Lleellyn-Clark, 2011) όχι μόνο σε όσους εμπλέκονται σε αυτή αλλά και σε ολόκληρη τη μαθητική κοινότητα.
Είναι προφανές ότι για να επιτευχθούν οι ευρύτεροι σκοποί αλλά και οι επιμέρους και εξειδικευμένοι στόχοι της εκπαιδευτικής διαδικασίας, απαιτούνται ορισμένες προϋποθέσεις. Επιβάλλεται να αναπτύσσεται ένα φυσικό (κτηριακό) και συναισθηματικό πλαίσιο, τέτοιο ώστε να αποτελεί μία θετική συνθήκη εργασίας, διδασκαλίας και μάθησης και να προδιαθέτει θετικά τους εκπαιδευτικούς και ιδιαίτερα τους μαθητές να συνυπάρξουν και να εργαστούν επ’ ωφελεία των μαθητών, σε ένα δημοκρατικό και άψογο περιβάλλον.
Βιβλιογραφία
http://hellanicus.lib.aegean.gr
