Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, Πατέρα στο σπίτι

Η κακοποίηση του παιδιού είναι θέμα που δύσκολα προβάλλεται και δύσκολα αναλύεται ωστόσο υφίσταται έντονο και στη σημερινή εποχή της ευμάρειας. Ποια είναι η άποψή σας;

     Η κακοποίηση του παιδιού είναι ένα θέμα με ρίζες από το παρελθόν που συνεχίζει να υφίσταται και στη σύγχρονη εποχή. Το παιδί είναι πάντοτε αθώο και αφελές, ενώ, όταν μεγαλώνει κάτω από σκληρές συνθήκες, είναι συνήθως δυστυχισμένο ή και πεινασμένο, θύμα της άθλιας κοινωνικής πραγματικότητας.

     Δυστυχώς σε όλες τις εποχές υπάρχουν οικογένειες στις οποίες οι γονείς αποδεικνύονται αδύναμοι να αναθρέψουν τα παιδιά τους, όπως στη συγκεκριμένη περίπτωση του διηγήματος ο τεμπέλης και άσωτος πατέρας που στο τέλος εγκατέλειψε οριστικά την οικογένειά του. Σ’ αυτήν την περίπτωση τα παιδιά καλούνται να επιβιώσουν ή ακόμη και να ζητιανεύουν για να συντηρήσουν τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας. Πολλές φορές φτάνουν στο σημείο να εκλιπαρούν για ελεημοσύνη, όπως το αγόρι του διηγήματος με τη φράση «δεν έχουμε πατέρα στο σπίτι».

     Η κοινωνική ανισότητα δεν αντιμετωπίζεται αν η κοινωνία δεν πάρει άμεσα και δραστικά μέτρα περιορισμού της.

     Η παιδική κακοποίηση δυστυχώς υφίσταται έντονα και στη σημερινή εποχή της ευμάρειας. Αποτελεί ένα ζήτημα οι συνέπειες του οποίου έχουν διάρκεια και επηρέαζαν και τη μετέπειτα ζωή του παιδιού μετατρέποντας το σε έναν ενήλικα που αντιμετωπίζει δυσκολίες σε διάφορες πτυχές της ζωής του. Η κακοποίηση μπορεί να είναι σωματική, ψυχολογική – συναισθηματική σεξουαλική ή παραμέληση. Αρκετά συχνά πληροφορούμαστε από τα ΜΜΕ για σοβαρά περιστατικά παιδικής κακοποίησης αλλά υπάρχουν ακόμα περισσότερα που δεν γίνονται αντιληπτά λόγω ντροπής, μυστικότητας, και φόβου. Εξίσου δύσκολο είναι και να αιτιολογηθεί ένα τέτοιο περιστατικό. Οι επιστήμονες για να αναλύσουν οποιοδήποτε μορφή κακοποίησης εστίαζαν στην ψυχοπαθολογία του γονέα για να εξηγήσουν το πρόβλημα σε αλληλεπίδραση με κοινωνικοοικονομικούς παράγοντες. Σύμφωνα με μελέτες περιστατικά κακοποίησης εκδηλώνονται συνήθως σε οικογένειες που υπάρχουν διαταραγμένες σχέσεις ανάμεσα στους γονείς. Εξ οικογενειακοί επίσης παράγοντες, όπως ανεργία, φτώχεια, χαμηλό μορφωτικό επίπεδο, είναι λόγοι που μπορούν να συμβάλουν στην εκδήλωση της κακοποίησης. Εξαιτίας των παραπάνω είναι αναγκαίο να υπάρχουν υποστηρικτικές δομές για την αντιμετώπιση όλων αυτών των μορφών παιδικής κακοποίησης. Τα περιστατικά βάση στοιχείων είναι δυστυχώς περισσότερα από όσα προβάλλονται και αναμένεται να αυξηθούν όσο η κοινωνία μας νοσεί και βρίσκεται σε κρίση.

Αγγελική Επισκοποπούλου

     Η άποψή μου για την κακοποίηση ενός παιδιού και για την μη προβολή και ανάλυση του προβλήματος αυτού είναι ως έξης: Πιστεύω ότι εκείνη την εποχή που μας ταξιδεύει το κείμενο «Πατέρα στο σπίτι» όπου κυριαρχούσε η φτώχεια και η δυστυχία η εξαθλίωση αυτής της οικογένειας σε συνδυασμό με την αδιαφορία του μέθυσου πατέρα επηρέασαν σαφώς αρνητικά την ενότητα της οικογένειας και κυρίως την μητέρα που μοχθούσε για να ζήσει το παιδί της, αλλά κυρίως επηρέασαν την ζωή και την ψυχική υγεία του παιδιού που ήταν το πιο ευάλωτο μέλος της οικογένειας για πολλούς λόγους αλλά κυρίως λόγω της ηλικίας του και του αδιαμόρφωτου χαρακτήρα του. Επίσης, το ίδιο ακριβώς θεωρώ ότι συμβαίνει και στις μέρες μας παρόλο που βρισκόμαστε στην εποχή της ευμάρειας διότι η μητέρα εξακολουθεί να σηκώνει το βάρος και τις υποχρεώσεις στο μεγαλύτερο τους ποσοστό και επειδή το παιδί παραμένει το πιο ευάλωτο μέρος της οικογένειας διότι δεν έχει συγκεντρώσει το σύνολο των ερεθισμάτων που χρειάζεται για να εισέλθει στην κοινωνία και αυτό κυρίως, όταν η κοινωνία βρίσκεται σε οικονομικοκοινωνική κρίση όπως συνέβαινε τότε έτσι και τώρα αλλά σε μικρότερο βαθμό. Επί προσθετός το θέμα της κακοποίησης του παιδιού δεν αναλύεται ούτε προβάλλεται ιδιαίτερα ενώ είναι έντονο και τώρα ως επί το πλείστων γιατί θεωρείται από την κοινωνία ότι το παιδί δεν προσφέρει τόσα πολλά σε εκείνη όσα προσφέρουν οι γονείς λόγω ηλικίας επειδή στην εποχή μας παρατηρείται έλλειψη ευαισθητοποίησης για την ανθρώπινη ζωή που μέσα σε αυτήν ανήκει και η ζωή ενός παιδιού και εντέλει διότι και σήμερα συνεχίζονται να παραβιάζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα που υποτίθεται ότι έχουν κατοχυρωθεί ύστερα από αιώνες κοινωνικών αγώνων και μέσα σε αυτά και τα δικαιώματα των νέων ανθρώπων, των παιδιών.

                                                                                                                                                                    Παναγιώτης Γεωργακόπουλος

     Η κακοποίηση του παιδιού  παρατηρείται έντονο φαινόμενο από τα παλιά χρόνια. Τα παιδιά εκείνων των εποχών θα ξυλοκοπούνταν ακόμα και για την πιο ασήμαντη αφορμή. Βέβαια αυτό δεν ίσχυε μόνο για τους γονείς αλλά και για τους εκπαιδευτικούς του,σημαίνοντας ότι οι γονείς και οι δάσκαλοι  του παιδιού δίνονταν το δικαίωμα να ασκήσουν σωματική βία σε κάποιο παιδί, με αυτό το φαινόμενο να ξεκινά συνήθως από πολύ μικρή ηλικία. Αυτό συνέβαινε κυρίως διότι η σωματική βία θεωρούταν από πολλούς ο καλύτερος τρόπος επιβολής της τάξης και διαμόρφωσης ηθικού χαρακτήρα από την μεριά του παιδιού. Με το πέρασμα του χρόνου όμως οι σχέσεις των παιδιών με τους γονείς τους έχουν αλλάξει δραματικά. Πλέον οι  γονείς θα είναι πιο ευαίσθητοι απέναντι στα παιδιά τους. Επιπλέον,με την συνεχή ανάπτυξη του πολιτισμού έχει αλλάξει και η στάση της κοινωνίας απέναντι σε τέτοια ζητήματα. Πλέον το θέμα της κακοποίησης είναι δύσκολο να προβληθεί και να αναλυθεί , καθώς, αν και αρκετά εμφανές στις τριτοκοσμικές  χώρες, είναι δύσκολο να εντοπισθεί στον σύγχρονο πολιτισμό. Επιπλέον, είναι τόσοι πολλοί οι παράγοντες που συμβάλλουν στην κακοποίηση ενός παιδιού και τόσα πολλά τα απαιτούμενα μέτρα που πρέπει να παρθούν, με αποτέλεσμα να γίνεται αρκετά δύσκολη η κατάλληλη προσέγγιση από τους αρμόδιους οργανισμούς.

      Στην εποχή στην οποία ζούμε η οποία μπορεί εύκολα να χαρακτηριστεί και ως η εποχή της ευμάρειας δηλαδή, ουσιαστικά της καλοπέρασης αλλά και της πληροφόρησης, γεγονός που δικαιολογείται σε σχέση με τα παλιότερα χρόνια όπου η τεχνολογία ήταν λιγότερο αναπτυγμένη. Φαινόμενο όπως η κακοποίηση ενός παιδιού σε μια σημερινή κοινωνία όπου οι σχέσεις των ανθρώπων γίνονται ολοένα και πιο απρόσωπες μπορεί ευκολα να περάσει απαρατήρητο και να μην αναλυθεί. Παρόλαυτα το φαινόμενο αυτό δεν παύει να υφίσταται ακόμα έντονα. Κατά την γνώμη μου αυτό το γεγονός είναι απαράδεκτο εφόσον ζούμε σε μια αναπτυγμένη κοινωνικά και τεχνολογικά κοινωνία όπου πλέον υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί και πιο διαπαιδαγωγικοι τρόποι οριοθέτησης και πειθαρχίας των παιδιών. Αλλά και έχοντας υπόψιν το γεγονός ότι συχνά άνθρωποι που κακοποιήθηκαν κατά την παιδική τους ηλικία παρατηρήθηκαν έπειτα οι ίδιοι να προβαίνουν σε κακοποίηση των δικών τους, πιστεύω ότι είναι καιρός πλέον να ευαισθητοποιήθει περισσότερος κόσμος πάνω σε αυτό το θέμα.

                                                                                                                                                                                     Αντώνης Ζορπίδης

Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, Το μοιρολόγι της φώκιας

 Έχει ο άνθρωπος απεριόριστες δυνατότητες ως προς την αντοχή στους πόνους; Να συνδέσετε την απάντηση με την μορφή της γριάς Λούκαινας.

Ο άνθρωπος δεν έχει πάντοτε απεριόριστες δυνατότητες ως προς την αντοχή στους πόνους. Η αντίδραση του εξαρτάται από την προσωπικότητα του, την ικανότητα του να διαχειρίζεται καταστάσεις, από τη συχνότητα αλλά και από την τραγικότητα ενός συμβάντος.

Η γριά Λούκαινα έχει νοιώσει τον φοβερό πόνο της απώλειας αγαπημένου προσώπων αρκετές φορές, ωστόσο δεν αντιλαμβάνεται τον θάνατο της μικρής Ακριβούλας. Όσο λοιπόν και αν έχει υποφέρει από τους θανάτους των παιδιών της, φαίνεται ότι ο πόνος της δεν σταματά εκεί. Τα τελευταία λόγια της φώκιας δείχνουν ότι τα ανθρώπινα πάθη και οι καημοί δεν έχουν τελειωμό και είναι συνυφασμένα με τον ανθρώπινο βίο.

Ντόρα Αθανασιάδη

Η αντοχή του ανθρώπου στον πόνο τόσο στο σωματικό όσο και στο ψυχικό, μοιάζει να είναι απεριόριστη. Σε πολλές περιπτώσεις βλέπουμε ότι οι άνθρωποι υπομένουν τις δυσκολίες της ζωής και παρόλο που νομίζουν ότι θα λυγίσουν, βρίσκουν τη δύναμη να συνεχίσουν.

Η γριά Λούκαινα μια χαροκαμένη μάνα που η μοίρα της είχε στερήσει τα πέντε από τα οχτώ παιδιά της και τον άντρα της, βρίσκει τη δύναμη, να συνεχίζει να ζει και να κάνει τις δουλειές που είναι απαραίτητες για τη ζωή. Παρά τη θλίψη, τον πόνο και τη σωματική καταβολή λόγω της ηλικίας της εκείνη στέκεται όρθια και συνεχίζει γνωρίζοντας τις δυσκολίες. Άλλωστε υπάρχει μια λαϊκή έκφραση, γι’ αυτό «Θεέ μου μην μου δώσεις όσα μπορώ να αντέξω».

                                                                                                                                                                     Παναγιώτης Γεωργακόπουλος

     Ο άνθρωπος έχει τη δύναμη να αντέχει πολλές αντιξοότητες καθώς πρωταρχικό μέλημα από τη φύση του είναι η επιβίωση και η αυτοσυντήρηση. Ως εκ τούτου, ανάλογα και με την εξωτερική υποστήριξη, έχει το ψυχικό σθένος να διαχειριστεί και να καταπολεμήσει τις δυσκολίες που θα συναντήσει στην έκβαση της ζωής του.

     Στην περίπτωση της γριάς Λούκαινας βλέπουμε ότι παρά τα πολλά και δυσάρεστα γεγονότα που την στιγμάτισαν, όπως το πένθος κοντινών και αγαπητών προσώπων, συνεχίζει να παλεύει καθημερινώς για να βελτιώσει την ποιότητα ζωής της. Το γεγονός ότι είναι καταβεβλημένη είναι φανερό και έχει λογική υπόσταση ωστόσο εξακολουθεί να μάχεται. Χαρακτηριστικό βλέπουμε ότι μεριμνά και προσφέρει την καλύτερη δυνατή βοήθεια στα εναπομείναντα συγγενικά πρόσωπα.

                                                                                                                                                                  Σταυρούλα Γιαννοπούλου

     Κάθε άνθρωπος βιώνει διαφορετικά το πόνο στη ζωή του. Επομένως  έχει και διαφορετική αντοχή σε αυτόν. Για παράδειγμα, άτομα, όταν έχουν βιώσει μεγάλες απώλειες ή και γενικότερα δυσκολίες, ειδικά, στην παιδική τους ηλικία, τείνουν να έχουν και μεγαλύτερη αντοχή στον πόνο, σε αντίθεση με άτομα που έχουν σχετικά «ευκολότερη» ζωή. Αξιοσημείωτο είναι όμως, ότι ο άνθρωπος, όσες δυσκολίες και να περάσει, με την πάροδο του χρόνου, καταφέρνει να σταθεί ξανά στα πόδια του.

     Η γριά Λούκαινα για παράδειγμα, χαρακτηρίζεται από το συγγραφέα ως μια χαροκαμένη πτωχή γριά. Αυτό συμβαίνει, διότι έχει ήδη θάψει τα 5 παιδιά της και τον άντρα της, ενώ οι δύο γιοί της που ζουν, έχουν ξενιτευτεί και δεν επικοινωνούν μαζί της. Ζει μόνο με την κόρη της και τα 6 εγγόνια της. Δυστυχώς, το αποκορύφωμα αυτής της τραγωδίας πραγματοποιείται την νύχτα όπου πνίγηκε και ένα από τα εγγόνια της. Μπορούμε να καταλάβουμε συνεπώς, το θρήνο της καημένης γριάς Λούκαινας και τη δυσκολία στο να ζήσει μια ήρεμη και χαρούμενη πλέον ζωή. Ωστόσο, βλέπουμε πως προσπαθεί να ξεπεράσει τα δυσάρεστα αυτά γεγονότα και δεν τα αφήνει να την καταβάλλουν. Καταλήγουμε, λοιπόν, στο συμπέρασμα πως ο άνθρωπος μπορεί όντως να έχει απεριόριστες δυνατότητες στην αντοχή του πόνου αρκεί να το πιστέψει ο ίδιος. Σίγουρα θα υπάρξουν στιγμές αδυναμίας, άλλα καθώς κυλάει ο χρόνος, θα ανακτήσει τις δυνάμεις του και θα βρει ξανά τον εαυτό του.

                                                                                                                                                                                      Αφροδίτη Γκόγκου

     Στη ζωή όλοι οι άνθρωποι συναντούν χαρές και λύπες, που εναλλάσσονται απρόβλεπτα δίνοντας έτσι νόημα στη ζωή. Ωστόσο, επηρεάζονται περισσότερο από τα αρνητικά συναισθήματα και τις δυσκολίες, οι οποίες δύσκολα ξεπερνούνται. Ο βαθμός αντοχής στους πόνους κάθε ανθρώπους διαφέρει. Υπάρχουν άνθρωποι που παραιτούνται από τη ζωή, άλλοι που βρίσκουν δύναμη να συνεχίσουν και άλλοι απλά υπομένουν τη μοίρα τους.

   Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η γριά Λούκαινα, η οποία χαρακτηρίζεται “ταλαιπωρημένη, χαροκαμένη πτωχή γραία”, διότι είχε χάσει πέντε παιδιά της, τον άνδρα της και είχε δύο γιους στη ξενιτιά. Μόνο η κόρη της και η οικογένειά της είχε απομείνει. Από το κείμενο καταλαβαίνουμε πως δεν έχει ξεπεράσει όλα αυτά τα βάσανα, αφού μοιρολογάει την ώρα που πλένει τα ρούχα και η μοίρα της επιφυλάσσει και άλλη μία συμφορά, αφού χάνει την εγγονή της. Η γριά Λούκαινα, λοιπόν, φαίνεται να υπομένει όλες αυτές τις δυσκολίες και να αντέχει όσο μπορεί στον πόνο. Συμπερασματικά, θα λέγαμε ότι ο άνθρωπος έχει τεράστια αποθέματα δύναμης!

                                                                                                                                                                                        Δημήτρης Γκουμάς

     Ο άνθρωπος, ως θνητό, έχει περιορισμένες ικανότητες. Σε φυσικό επίπεδο, με την κυριολεκτική έννοια της λέξης πόνος, μπορεί να αντέξει συγκεκριμένα επίπεδα πίεσης και όταν συναντά το σώμα του αυτά τα όρια εφόσον τα ξεπεράσει, αποτυγχάνει να διατηρηθεί. Επομένως, οι ικανότητες του είναι περιορισμένες. Στον πνευματικό τομέα τα πράγματα δεν απέχουν σημαντικά από το φυσικό. Ο συναισθηματικός κόσμος ενός ανθρώπου μπορεί να είναι πλούσιος όμως και ιδιαίτερα ρηχός. Το ερώτημα της ανθρώπινης ύπαρξης, σύστασης στο σύμπαν και το ερώτημα του πως αποφασίζει να σπαταλά το χρόνο του ο άνθρωπος είναι δύο γεγονότα που απέχουν κόσμους μεταξύ τους. Παρομοίως, ένα ποσοστό ανθρώπων είναι έντονα ευερέθιστο και νιώθει εύκολα συναισθηματική πίεση με αποτέλεσμα να είναι ευαίσθητο σε τραγικές καταστάσεις. Στον αντίποδα, υπάρχουν άνθρωποι που θα μπορούσε κάποιος να παρομοιάσει με πέτρες. Αυτοί οι άνθρωποι δεν είναι ευαίσθητοι, τουλάχιστον φαινομενικά, και αντιμετωπίζουν κάθε κατάσταση με ψυχραιμία και λογική. Βεβαίως, θλιβερή πραγματικότητα της ανθρώπινης ύπαρξης είναι ο θάνατος. Μετά από ένα τέτοιο γεγονός θρηνεί κάθε πέτρα και βαμβάκι με το δικό τους ξεχωριστό τρόπο.

     Στο κείμενο απεικονίζεται η Λούκαινα που θρηνεί για το χαμό των παιδιών της και του συζύγου της ειρωνικά όμως μέσα στη θλίψη της δεν καταλαβαίνει πως η εγγονή της δοκιμάζεται και χάνει, χάνεται και πεθαίνει. Έτσι και ο οποιοσδήποτε άνθρωπος θρηνώντας αυτά που δεν έχει, ξεχνά να εκτιμήσει. Τέτοιες αποτρόπαιες καταστάσεις μπορούν να οδηγήσουν έναν άνθρωπο στην καταστροφή και να αποτύχει να διατηρήσει “τα λογικά” του. Εν κατακλείδι, λοιπόν, ο άνθρωπος έχει περιορισμένες ικανότητες από κάθε πτυχή.

                                                                                                                                                                                Δώρα Θεοδοσοπούλου