Στρατής Μυριβήλης

«Η Ζωή εν τάφω»

«Η μυστική παπαρούνα»

Νομίζετε ότι ο τίτλος του μυθιστορήματος του Μυριβήλη «Η ζωή εν τάφω» συνδέεται με το απόσπασμα “ Η μυστική παπαρούνα»;

      Ο τίτλος του μυθιστορήματος έχει σύνδεση με το απόσπασμα. Δηλώνει τη φρικτή εμπειρία του πολέμου των χαρακωμάτων που μοιάζουν ή γίνονται ο τάφος των στρατιωτών. Αντίστοιχα, η μυστική παπαρούνα φανερώνει την έκπληξη που ένιωσε ο στρατιώτης όταν μέσα στην ατμόσφαιρα θανάτου που επικρατούσε ανακάλυψε μια ζωντανή παρουσία ζωής: μια κόκκινη παπαρούνα.

     Οι λέξεις «τάφος» και «μυστική» αναφέρονται στο θάνατο και την απανθρωπιά, ενώ το μήνυμα ελπίδας και ζωής φαίνεται μέσα από τις χαρακτηριστικές λέξεις «ζωή» και «παπαρούνα».

      Στη ζωή του ο άνθρωπος εκ φύσεως από τη δημιουργία του μέχρι σήμερα δεν εκτιμά τα αγαθά που έχει και συνεχώς επιδιώκει το καλύτερο, το διαφορετικό, αυτό που δεν έχει. Ωστόσο, ένα λυπηρό ή τρανταχτό γεγονός στη ζωή του τον κάνει να αναθεωρήσει και να αλλάξει άποψη για τη ζωή.

    Στο συγκεκριμένο απόσπασμα, βλέπουμε τον ήρωα σε περίοδο πολέμου να μας περνάει μηνύματα – διδάγματα μέσω της συμπεριφοράς του ή των πράξεών του. Δηλαδή, παρ’ όλη τη δυσκολία που αντιμετωπίζει με το πόδι του κι ακόμα περισσότερο αν και βρίσκεται σε εμπόλεμη ζώνη δεν τα παρατάει και προσπαθεί να εξερευνήσει το περιβάλλον, για να βρει την ελευθερία. Κατά τη διάρκεια της προσπάθειάς του αντικρίζει μια κόκκινη παπαρούνα, κάτι τόσο απλό ή και ασήμαντο για τους ανθρώπους σήμερα. Όμως, η δικιά του αντίδραση είναι τελείως διαφορετική. Βλέποντας την παπαρούνα παίρνει θάρρος, ελπίδα για ζωή αλλά και χαρά και αισιοδοξία.

    Γι’ αυτόν είναι τόσο πολύτιμο σαν μια ζωντανή παρουσία, μέσα στη μαυρίλα του πολέμου, αφού του δίνεται η ευκαιρία  να φανταστεί, να ονειρευτεί και να εκφράσει τα συναισθήματά του.

    Όλο αυτό το περιστατικό μας δίνει ένα μεγάλο δίδαγμα: Καταλαβαίνουμε ότι έχουμε σήμερα τα πάντα αλλά δεν είμαστε ευτυχισμένοι, ενώ εκείνος με κάτι τόσο απλό άλλαξε ολόκληρη η διάθεση και γέμισε με ελπίδα και χαρά. Το μόνο σίγουρο, όμως, είναι πως αν οι περισσότεροι λειτουργούσαμε έτσι θα είχαμε έναν κόσμο πολύ καλύτερο!

Γκουμάς Δημήτρης

     Ο τίτλος του μυθιστορήματος «Η ζωή εν τάφω» και το απόσπασμα «Η μυστική παπαρούνα» συνδέονται μεταξύ τους δηλώνοντας μία βασική αντίθεση, αυτή του θανάτου και της ζωής. Αφενός εκφράζεται η δύσκολη θέση που βρίσκεται ο λοχίας και περιγράφεται ο υπόγειος τάφος που περνά τις μέρες του και αφετέρου παρουσιάζεται η ελπίδα και η λαχτάρα για ζωή που συμβολίζει η εμφάνιση της παπαρούνας. Αυτή είναι ένα στοιχείο της φύσης που φύτρωσε και προσπαθεί να ανθίσει σε ένα άσχημο σημείο που συνδέεται στενά με τον θάνατο και το σκοτάδι.
Οι δύο τίτλοι εκφράζουν και την ψυχολογική κατάσταση του λοχία που μέσα στην απέραντη μοναξιά του και έχοντας για συντροφιά μόνο τον μόνιμο πόνο του ποδιού, μετά την ανακάλυψη της παπαρούνας νοιώθει ευτυχισμένος και αισθάνεται να ξαναγεννιέται μέσα του η χαμένη του παιδικότητα.

 Αθανασιάδη Θεοδώρα

Ποια διδάγματα θα μπορούσατε να αντλήσετε από  το μυθιστόρημα «H μυστική παπαρούνα»;

     Ένα από τα διδάγματα που προκύπτουν από το μυθιστόρημα είναι ότι οι άνθρωποι που ζουν σε συνθήκες ελευθερίας απολαμβάνοντας ποικίλα αγαθά πρέπει να αναγνωρίζουν την αξία αυτών που έχουν και να μην είναι αχάριστοι και αγνώμονες. Ο λοχίας του αποσπάσματος ζει σε κατάσταση ένδειας, κλεισμένος σε ένα σκοτεινό χαράκωμα, υποφέροντας από το πόνο του ποδιού του αλλά και από τον ψυχικό πόνο που προκαλεί η μοναξιά. Ωστόσο η «ανακάλυψη» μιας παπαρούνας τον γεμίζει χαρά και ελπίδα. Φέρνει στην επιφάνεια ,έστω και για λίγο, τον νέο άντρα αλλά και την παιδικότητα που κρυβόταν μέσα του. Γι’ αυτόν αυτά που έχουν μεγαλύτερη αξία είναι η ειρήνη, το φως και η επικοινωνία. Όχι τα υλικά αγαθά αλλά η ίδια η ζωή.

 Αθανασιάδη Θεοδώρα