Οδυσσέας Ελύτης

Οδυσσέας Ελύτης

Η τρελή ροδιά

treli_rodia

Να αναζητήσετε ποιήματα που έχουν ως θέμα δέντρο ή λουλούδι καθώς και τον τρόπο που εμπνέουν τους ποιητές.

     Το ποίημα, το οποίο επέλεξα να γράψω είναι η «Ανεμώνη» του Γεωργίου Βιζυηνού. Κατά την άποψή μου ο ποιητής εμπνεύστηκε αυτό το ποίημα από τη βαθιά θρησκευόμενη ζωή του. Ο βράχος, που συχνά αναφέρει μέσα στο ποίημα, είναι ο Θεός, ενώ η ανεμώνη ο άνθρωπος, οποίος βρίσκει σωτηρία μόνο κοντά στον Θεό. Ο άνθρωπος στη διάρκεια της ζωής του προσπαθεί να καταλάβει για ποιο λόγο ο Θεός του ορθώνει εμπόδια. Πολλές φορές, βέβαια, οι άνθρωποι παρεκκλίνουν από το μονοπάτι της ενάρετης ζωής αλλά, όμως, ο Θεός τους περιμένει με ανοιχτή αγκαλιά και τους συγχωρεί όλα τα παραπτώματα.

     Τέλος, ο άνθρωπος όσο περισσότερο απομακρύνεται από το Θεό και από τον τρόπο ζωής, που Εκείνος του υπέδειξε, ομοιάζει με την ανεμώνη, που έμεινε μόνο το στέλεχος της, ενώ τα φύλλα και τα πέταλά της παρασύρθηκαν από το γρήγορο ρεύμα.

                                                                                                            Ναστίνα Γερακάρη

<<Το Κυκλάμινο>>  Γιάννης Ρίτσος

     Ο Ρίτσος έγραψε αυτό το ποίημα, όταν βρισκόταν στην εξορία. Το ονόμασε «Κυκλάμινο», γιατί απέναντι σε μια πέτρα άνθιζε σιγά-σιγά ένα κυκλάμινο και το μήνυμα αισιοδοξίας, το οποίο ελάμβανε από αυτό ήταν η αιτία να γράψει αυτό το ποίημα. Επομένως η πίστη απ’ όπου και αν πηγάζει, έστω και από ένα λουλούδι, όπως στη συγκεκριμένη περίπτωση, μπορεί να ανατρέψει κάθε εμπόδιο στη ζωή του ανθρώπου.

                                                                                                                Ναταλία Γκίτση

     <<Της Σπάρτης οι πορτοκαλιές>> Νικηφόρος Βρεττάκος

Ο ποιητής σε αυτό το ποίημα μιλάει για το ερωτικό συναίσθημα και την αγάπη της μάνας. Με έμμεσο τρόπο ο ποιητής εκφράζει τα συναισθήματά του. Καταλαβαίνουμε από διάφορα σημεία του ποιήματος ότι ο έρωτας που νιώθει είναι αγνός και λογικά ο πρώτος του έρωτας. Στην δεύτερη στροφή βλέπουμε την αγάπη της μάνας για το παιδί της και την αγωνία της περιμένοντας να γυρίσει το παιδί της, το οποίο έχει αργήσει και για τον λόγο αυτό ανησυχεί. Λόγω του έρωτά του για κάποια κοπέλα, σε αντίθεση με την μητέρα του, δεν μπορεί να αντιληφθεί ότι στο μέλλον θα πληγωθεί. Επιπροσθέτως, δηλώνεται και η αγάπη του παιδιού για τη μάνα διότι μοιράζεται αυτό που βρήκε μαζί της. Η πορτοκαλιά ενέπνευσε με τέτοιο τρόπο τον ποιητή διότι θεωρείται το δέντρο του έρωτα. Επίσης, από διάφορα σημεία αντιλαμβανόμαστε ότι το παιδί είναι νεαρής ηλικίας, μάλλον εφηβικής, οπότε είναι απόλυτα φυσιολογικό να νιώθει τόσο έντονα συναισθήματα.
Σόνια Ισούφι

 

Οδυσσέας Ελύτης, Η τρελή ροδιά, Προσανατολισμοί, (1940)

                                Η Πορτοκαλένια,«Ήλιος ο Πρώτος» (1943)

 

Ας  ακούσουμε και ας διαβάσουμε τα δύο ποιήματα του Ελύτη όπου «πρωταγωνιστούν» δέντρα: η τρελή ροδιά και η Πορτοκαλένια ως σύμβολα γονιμότητας και εύθραυστης ομορφιάς και ας επιχειρήσουμε να εντοπίσουμε ομοιότητες και διαφορές ως προς το θέμα και την ποιητική…

 

https://youtu.be/5dUnGGOAYOg  Η τρελή ροδιά

https://youtu.be/vhdWi_xNFAM Η Πορτοκαλένια.

 

«Στο στήθος των βαθιών ονείρων μας, είναι η τρελή ροδιά;» Η τρελή ροδιά
«Όπως σε ξέρει το φιλί κανένας δε σε ξέρει», Η Πορτοκαλένια

 

1.Διαβάζοντας τα δύο ποιήματα με την τολμηρή εικονοπλασία και την  ενέργεια που κατακλύζει το χώρο αντιλαμβανόμαστε ως προς τις ομοιότητες πως:

Τα δύο ποιήματα αναφέρονται σε κάποιο δέντρο (Έμπνευση από τη Φύση η οποία αισθητοποιείται στον Τίτλο)

Οι υπερρεαλιστικές εικόνες παίζουν κυρίαρχο ρόλο (ξεφεύγουν από τα όρια της πραγματικότητας και φτάνουν σε αυτά της φαντασίας)

Εντοπίζονται και στα δύο ποιήματα επαναλήψεις ρημάτων ( τι λέει ο νάνος, τι λέει ο χτύπος, πέστε μου είναι…)

Ποικίλουν οι οπτικές, ακουστικές και κινητικές εικόνες καθώς και οι μεταφορές.

Τα δύο ποιήματα αναφέρονται σε κορίτσια.

Οι διαφορές των δύο ποιημάτων είναι:

Στο ποίημα «τρελή ροδιά» ο ποιητής  τοποθετεί την «πρωταγωνίστρια» στο χώρο και το χρόνο, ενώ στο ποίημα  «Πορτοκαλένια» δεν έχουμε χωροχρονική τοποθέτηση των γεγονότων, κυριαρχεί η αοριστία»

Η Πορτοκαλένια έχει αυστηρή δομή, ενώ η Τρελή Ροδιά όχι.

Δήμητρα Ελέζι

2.Τα δύο ποιήματα έχουν ως κύρια πηγή έμπνευσής τους  ένα δέντρο. Επιπλέον, βρίθουν από χαρούμενα συναισθήματα και αισιοδοξία. Υπερρεαλιστικές εικόνες βρίσκονται σε όλα τα σημεία και των δύο ποιημάτων και σε πολλές από αυτές συνδέονται οι φυσικές με τις ανθρώπινες ιδιότητες. Επιπρόσθετα, τα δέντρα επηρεάζουν το περιβάλλον τους και επηρεάζονται από αυτό.

Μορφολογικά ενώ «η Τρελή Ροδιά» αποτελείται από έξι στροφές με έξι στίχους η κάθε μία, «η Πορτοκαλένια» δεν έχει τόσο αυστηρή δομή, με διαφορετικό αριθμό στίχων ανά στροφή. Στην «τρελή ροδιά» έχουμε συχνές επαναλήψεις καθώς ο ο στίχος «πέστε μου είναι η τρελή » επαναλαμβάνεται έντεκα φορές.

Κατερίνα Ασβεστά

Είναι προφανές ότι και στα δύο ποιήματα ο τίτλος είναι μεταφορικός και αναφέρεται σε μία κοπέλα. Ανήκουν και τα δύο στην κατηγορία των υπερρεαλιστικών ποιημάτων. Ενώ στο ποίημα η Τρελή Ροδιά υπάρχει στο τέλος κάθε στροφής ερωτηματικό, στο ποίημα η Πορτοκαλένια  υπάρχουν πολλά θαυμαστικά, ωστόσο και τα δύο υποδηλώνουν έκπληξη και θαυμασμό, διότι οι ερωτήσεις είναι ρητορικές. Ένα επιπλέον κοινό σημείο είναι οι λυρικές εικόνες και οι μεταφορές. Αναφέρονται και τα δύο στον έρωτα και τη ζωή γενικότερα με μεγάλη αισιοδοξία.

Σόνια Ισούφι

Αρχικά τα δύο ποιήματα σχετίζονται με τη φύση. Ο Ελύτης προσωποποιεί τα δύο δέντρα και τα παρομοιάζει με γυναίκες που στολίζονται για να είναι όμορφες. Τονίζει την επιβλητικότητα και την ομορφιά τους που έχουν ως αποτέλεσμα να τα  θαυμάζουν όλων των ειδών τα έμβια ζώα.

Από την άλλη πλευρά ο ποιητής τοποθετεί την Τρελή Ροδιά σε κάθε στροφή και σε ένα διαφορετικό τοπίο της Ελλάδας, την Πορτοκαλένια την τοποθετεί σε ένα τοπίο αλλά την περιγράφει διεξοδικά.

Ναστίνα Γερακάρη


Top